Οι ερωτήσεις του εισαγγελέα στη δίκη του Πέτρου Φιλιππίδη προκάλεσαν την οργή του X/ Twitter. Και τη δική μας
- 5 ΔΕΚ 2024
Νομίζαμε ότι το 2024 θα είχαμε πλέον προσπεράσει το ερώτημα «τι φορούσες όταν σε βιάσαν/ σε χτύπησαν/ σε παρακολούθησαν/ σου επιτέθηκαν». Έχουν δημιουργηθεί ακόμα και εικαστικές εκθέσεις ήδη από το 2018 με τον τίτλο αυτό για να δείξουν το προφανές: ότι το χρώμα, το μέγεθος και το σχήμα των ρούχων δεν έχουν καμία μα καμία σημασία. Αυτό που έχει σημασία, είναι οι ενέργειες του δράστη. Στο Μικτό Ορκωτό Εφετείο της Αθήνας, ο Εισαγγελέας στη δίκη σε δεύτερο βαθμό του Πέτρου Φιλιππίδη για τις υποθέσεις 2 απόπειρων βιασμού, μάς θύμισε ότι ζούμε σε έναν κόσμο όπου το νομίζαμε-ξεπερασμένο-χθες, συνυπάρχει με το επιθυμούμε-προοδευτικό σήμερα. Μας θύμισε όλα όσα δεν θα θέλαμε να ρωτούν τα φερόμενα θύματα σεξουαλικής βίας.
Ξεκίνησε την Πέμπτη, 5 Δεκεμβρίου 2024, η δίκη του Πέτρου Φιλιππίδη στο Εφετείο. Πρωτόδικα ο Πέτρος Φιλιππίδης είχε κριθεί ομόφωνα ένοχος για τα 2 αδικήματα της απόπειρας βιασμού για τα οποία είχε καταγγελθεί από συναδέλφους του, οι οποίες έχουν διατηρήσει την ανωνυμία τους. Καταδικάστηκε σε 8 έτη κάθειρξης με αναστολή, μέχρι την εκδίκαση της έφεσης. Η πρώτη από τις 2 παθούσες ξεκίνησε, λοιπόν, την Πέμπτη, την κατάθεσή της κι ο Εισαγγελέας έκανε κι εκείνος τα ερωτήματά του.
Τι κι αν δήλωσε η πρώτη παθούσα εξαρχής ότι η διαδικασία για εκείνη στο Πρωτοδικείο ήταν πολύ τραυματική; Ο Εισαγγελέας έκρινε ότι δεν ήταν προβληματικό να τη ρωτήσει όσο εξιστορούσε όσα καταγγέλει περί απόπειρας βιασμού που φέρεται να τελέστηκε το 2010 στο θέατρο Μουσούρη, αν φορούσε «τάνγκα ή κανονικό εσώρουχο», αν πιστεύει ότι «Οι βιαστές ανοίγουν τις πόρτες;», «Πώς ήρθε τόσο γρήγορα σε διέγερση σε αυτή την ηλικία, ήταν και μεγάλος άνθρωπος;», αλλά και να σχολιάσει: «Στη Γαλλία έχουν 51 βιασμούς, εδώ έχουμε μια απόπειρα, μην τρελαθούμε κιόλας».
Δεν έκρινε προβληματικό το να ζητήσει από την καταγγέλουσα να καθίσει σε καρέκλα δίπλα στον κατηγορούμενο για να αναπαραστήσει τον τρόπο που καθόταν, όταν δέχθηκε την επίθεση που καταγγέλει. Συνάντησε φυσικά τις αντιδράσεις των συνηγόρων για την υπεράσπιση της κατηγορίας.
Ο νόμος πλέον προβλέπει ότι η κατάθεση των θυμάτων προσβολής προσωπικής και γενετήσιας ελευθερίας, θα γίνεται με πραγματογνώμωνα ψυχολόγο ή ψυχίατρο που θα έχει προετοιμάσει τον παθόντα για την εξέταση. Η κατάθεση μπορεί να γίνεται εγγράφως ή σε ηλεκτρονικό οπτικοακουστικό μέσο και αντικαθιστά τη φυσική του παρουσία στα επόμενα στάδια της διαδικασίας κι αν χρειάζονται συμπληρωματικές ερωτήσεις, αυτές συμβαίνουν στον χώρο όπου βρίσκεται χωρίς την παρουσία των διαδίκων, από ανακριτικό υπάλληλο. Η παρουσία του ενήλικου παθόντα μπορεί να ζητηθεί αν αυτό κρίνεται απολύτως απαραίτητο.
Δεν ξέρω αν το παραπάνω είναι ιδανικό, αλλά βρίσκω απίθανο κάποιος υπάλληλος να επισκεπτόταν τα θύματα απόπειρας βιασμού στο σπίτι τους για να τους ρωτήσει «Τι εσώρουχο φορούσατε εκείνη την ημέρα;». Ίσως τα πράγματα να ήταν κομματάκι λιγότερο τραυματικά.
Οι ερωτήσεις του Εισαγγελέα στην υπόθεση Πέτρου Φιλιππίδη στο Εφετείο, μοιάζουν να μας θυμίζουν ότι όση πρόοδο κι αν νομίζουμε ότι κάνουμε, όσο κι αν λέμε στους ανθρώπους ότι αξίζει να μιλήσουν και να παλέψουν για τα δικαιώματά τους και να διεκδικήσουν τη δικαιοσύνη, όσο κι αν εξάρουμε σειρές όπως το Maestro για το πώς αποτυπώνουν την αντιμετώπιση μίας σύγχρονης νέας γυναίκας σε μία απόπειρα βιασμού, η πραγματικότητα γύρω μας βρίσκει τρόπους να αποθαρρύνει τα θύματα από το να μιλάνε.
Η «βάσανος του δικαστηρίου» όπως πολλές φορές ακούγεται στις αίθουσες, όπου δικάζονται υποθέσεις σαν την παραπάνω, είναι αληθινή και δείχνει το πρόσωπό της μέσα από ερωτήσεις που στερούνται οποιαδήποτε ευαισθησία και ενσυναίσθηση. Οι ερωτήσεις αυτές θα μπορούσαν να γίνουν μία απάντηση copy paste κάθε φορά που κάποιος ρωτάει: «Μα γιατί δεν μίλησες;». Αυτό διέκρινε και το X/ Twitter, όπου η οργή μαζεύτηκε όταν τα δημοσιεύματα σχετικά με τις ερωτήσεις και τα σχόλια του Εισαγγελέα έκαναν τον γύρο του διαδικτύου.
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων, η δευτερογενής θυματοποίηση είναι: «επαναθυματοποίηση θύματος οποιασδήποτε πράξης βίας συμπεριλαμβανομένου του βιασμού και της εμπορίας/σωματεμπορίας ανθρώπων».
Άλλοι χρήσιμοι ορισμοί: «Το Victim Blaming (επίρριψη ευθυνών στο θύμα) μπορεί να οριστεί ως η πράξη του να λέει, να υπονοεί ή να αντιμετωπίζει κανείς ένα άτομο που έχει βιώσει επιβλαβή ή κακοποιητική συμπεριφορά (όπως ένα επιζών θύμα σεξουαλικής βίας) σαν να ευθύνεται για αυτό που του συνέβη λόγω κάτι που έκανε ή είπε, αντί να τοποθετείται η ευθύνη εκεί που ανήκει: στο άτομο που το έβλαψε», αναφέρει το Sexual Assault Center.
Σου θυμίζει κάτι; Νομίζω πως ναι.
