Παιδοφιλία, κακοποίηση και διαφθορά: Τα σκάνδαλα του Βατικανού τα γνώριζε καλά ο Πάπας Φραγκίσκος
- 22 ΑΠΡ 2025
O Πάπας Φραγκίσκος, o πρώτος Λατινοαμερικανός και Ιησουίτης ποντίφικας, κατάλαβε ότι η καθολική εκκλησία είχε γίνει πολύ δογματική, διχαστική και επικριτική για πάρα πολλούς ανθρώπους. Και προσπάθησε να την αλλάξει. Έμφαση στο «προσπάθησε». Η γραφειοκρατία του Βατικανού επιβράδυνε τον ρυθμό των μεταρρυθμίσεων. Η Καθολική Εκκλησία από τη φύση της είναι ένας συντηρητικός θεσμός. Ο Φραγκίσκος, που πέθανε τη Δευτέρα του Πάσχα, 21 Απριλίου, σε ηλικία 88 ετών, αφήνει πίσω του μια περίπλοκη κληρονομιά. Εξελέγη το 2013 με εντολή να καθαρίσει την Εκκλησία, αφού ο προκάτοχός του Βενέδικτος XVI παραιτήθηκε αιφνίδια μετά το λεγόμενο σκάνδαλο Vatileaks.
Ο Πάπας Βενέδικτος παρέδωσε ένα κουτί με όλα τα σκάνδαλα του Βατικανού στον Φραγκίσκο
Ο Φραγκίσκος έγινε Πάπας το 2013 μετά την παραίτηση-σοκ του Βενέδικτου XVI. Λίγο μετά την εκλογή του, σύμφωνα με την αυτοβιογραφία του, επισκέφτηκε τον Βενέδικτο στο Castel Gandolfo, την παπική θερινή κατοικία νότια της Ρώμης. «Μου έδωσε ένα μεγάλο λευκό κουτί», έγραψε ο Πάπας Φραγκίσκος. «Όλα είναι εδώ μέσα», μου είπε. «Έγγραφα που σχετίζονται με τις πιο δύσκολες και οδυνηρές καταστάσεις για το Βατικανό. Υποθέσεις κακοποίησης, διαφθοράς, σκοτεινές συναλλαγές, αδικοπραξίες».
Η ίντριγκα φαίνεται να ενθαρρύνεται από το οργανωτικό μοντέλο του Βατικανού, δάνειο από τις βασιλικές αυλές της Αναγέννησης, που προστατεύει τις εσωτερικές του λειτουργίες από τον εξωτερικό έλεγχο. Η κουλτούρα της μυστικότητας βοήθησε να συγκαλυφθεί η σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων. Η τράπεζα του Βατικανού φέρεται να ξεπλένει χρήματα και να χρηματοδοτει κρυφά πολλά πράγματα που δεν ξέρουμε.
Τα Vatileaks θα σε κάνουν να ανατριχιάσεις
Ο Πάπας Φραγκίσκος δεν μπόρεσε να αποσιωποίησει τις συνωμοσίες, τη διαφθορά, τα πισώπλατα μαχαιρώματα και τους σκληρούς ανταγωνισμούς εντός της ιεραρχίας της Καθολικής Εκκλησίας. Το Vatileaks, όπως ονομάστηκε το σκάνδαλο, έσπασε τον κώδικα σιωπής του Βατικανού για να αποκαλύψει μια μακροχρόνια παράδοση διαφθοράς. Οι καρδινάλιοι διέρρευσαν πληροφορίες στον Τύπο για να δυσφημήσουν τους αντιπάλους τους.
Ο πιο διάσημος ήταν ο Πάολο Γκαμπριέλε (Paolo Gabriele), ο μπάτλερ του Πάπα Βενέδικτου (Pope Benedict XVI) που καταδικάστηκε για διαρροή εσωτερικών εγγράφων του Βατικανού στα μέσα ενημέρωσης σε μια ασυνήθιστη παραβίαση του εκκλησιαστικού απορρήτου. Στις αρχές του 2012, μια ανώνυμη επιστολή για απειλή θανάτου κατά του Πάπα Βενέδικτου XVI έγινε πρωτοσέλιδο. Λίγους μήνες αργότερα, ο Βενέδικτος, στα 85 του, έγινε ο πρώτος Πάπας στη σύγχρονη ιστορία που παραιτήθηκε.
Χάος, απληστία και οικονομική κακοδιαχείριση στο Βατικανό
Στο σκάνδαλο πρωταγωνιστούν οι κατηγορίες για οικονομικές ατασθαλίες. Αν και οι Καθολικοί ιερείς δίνουν όρκο φτώχειας, το Βατικανό προεδρεύει μιας αυτοκρατορίας 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων, συμπεριλαμβανομένης της τράπεζας του Βατικανού, γνωστής ως Ινστιτούτο για Έργα της Θρησκείας ή IOR. Ορισμένοι αξιωματούχοι ήταν ελεύθεροι να χρησιμοποιήσουν τα ταμεία της εκκλησίας ως δικό τους προσωπικό κουμπαρά.
Ο παπισμός του Φραγκίσκου σηματοδότησε μια ρήξη με το απόμακρο, ακαδημαϊκό ύφος του Βενέδικτου. «Ποιος είμαι εγώ να κρίνω;» είπε στους δημοσιογράφους το 2013 όταν ρωτήθηκε αν ένας γκέι θα μπορούσε να γίνει ιερέας.
Τα σκάνδαλα σεξουαλικής κακοποίησης
Ο Πάπας Φραγκίσκος δημιούργησε μια παπική επιτροπή για να τον συμβουλεύει για διαδικαστικές μεταρρυθμίσεις στον χειρισμό υποθέσεων σεξουαλικής κακοποίησης (ναι, υπάρχει τόση πολιτική στο Βατικανό). Ο Πάπας Φραγκίσκος εξέδωσε το 2016 ένα διάταγμα, που ονομάζεται “motu proprio”, στο οποίο έλεγε ότι οποιοσδήποτε επίσκοπος «μπορεί να απομακρυνθεί νόμιμα από το αξίωμα» επειδή δεν προστατεύει παιδιά και άλλους «ευάλωτους ενήλικες».Το 2018, κάλεσε όλους τους Χιλιανούς επισκόπους στη Ρώμη , απολύοντας πολλούς από αυτούς λόγω κακού χειρισμού υποθέσεων κακοποίησης στη χώρα αυτή. Επέμεινε ότι η εκκλησία υιοθετεί μια κουλτούρα «μηδενικής ανοχής» στη διαχείριση περιπτώσεων κακοποίησης παιδιών από ιερείς.
Οι Καθολικοί τοποθετούν την αρχή του σκανδάλου σεξουαλικής κακοποίησης με τις ιστορίες για παιδόφιλους ιερείς που προέκυψαν μετά από μια έρευνα της Boston Globe το 2002. Μόνο η εξωτερική πίεση από τις νομικές αρχές ή τους δημοσιογράφους αναγκάζει αυτά τα ιδρύματα να επιδιώξουν να τερματίσουν τα σκάνδαλα κακοποίησης.
Ο Πάπας Φραγκίκος, το 2019, για πρώτη φορά χαρακτήρισε «πρόβλημα» τη σεξουαλική κακοποίηση μοναχών από καθολικούς κληρικούς, λέγοντας μάλιστα ότι ορισμένες γυναίκες είχαν υποδουλωθεί σεξουαλικά από αυτούς τους δήθεν θρησκευόμενους άνδρες. Στο βιβλίο In the Closet of the Vatican: Power, Homosexuality, Hypocrisy, ο Frédéric Martel αποκαλεί το Βατικανό «μία από τις μεγαλύτερες ομοφυλοφιλικές κοινότητες στον κόσμο», στο οποίο οι κληρικοί παραβιάζουν τακτικά τους όρκους της αγαμίας. Το 2021, ο Gabriele Martinelli, ένας 32χρονος ιερέας από τη βόρεια ιταλική πόλη Κόμο, έγινε ο πρώτος κληρικός που καταδικάστηκε ποτέ από παπικό δικαστήριο για σεξουαλική κακοποίηση.
Ο Gabriele Martinelli κατηγορήθηκε ότι κακοποίησε επανειλημμένα έναν οικότροφο σε ένα σεμινάριο για αγόρια στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου. Το σεμινάριο νέων του St. Pius X – βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από την Casa Santa Marta, την κατοικία του Πάπα Φραγκίσκου, ο οποίος περισσότερο από κάθε άλλο ποντίφικα προσπάθησε να βάλει τέλος στη μάστιγα της σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων από κληρικούς της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Ο ποντίφικας θεωρήθηκε ότι προστατεύει τους στενούς φίλους του που κατηγορήθηκαν για σεξουαλική παρενόχληση. Για παράδειγμα, τον Ιησουίτη ιερέα και καλλιτέχνη Marko Rupnik, τα περίτεχνα έργα του οποίου παραγγέλθηκαν εκ νέου από το Βατικανό ακόμη και μετά τις καταγγελίες για βιασμό τη δεκαετία του 1990.
Ο Φραγκίσκος ήταν αγαπητός σε πολλούς για τις δημόσιες επιδείξεις συμπόνιας του, τη δέσμευσή του για κοινωνική δικαιοσύνη και την προθυμία του να ταράξει το γεμάτο σκάνδαλα Βατικανό. Τα κατάφερε;
