Theresa May: Μια “μαϊμού” Margaret Thatcher;

Η μέχρι πρότινος επικρατέστερη διάδοχος του Cameron, Andrea Leadsom, εγκατέλειψε την κούρσα της διαδοχής κι έτσι από αύριο, 13 Ιουλίου 2016, η Μεγάλη Βρετανία θα έχει ξανά γυναίκα πρωθυπουργό μετά από 26 χρόνια.

Νέα πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας θα είναι η γεννημένη στο Sussex το 1956, Theresa May. Τόσο η Leadsom, όσο και οι υπόλοιποι πρώην διεκδικητές της αρχηγίας των Tories έσπευσαν να δηλώσουν την αμέριστη υποστήριξή τους στο πρόσωπο της May, δηλώνοντας ότι η ίδια πρέπει να αναλάβει τέτοιες ευθύνες, διότι είναι το καταλληλότερο πρόσωπο για να εκτελέσει όλες τις απαραίτητες διαδικασίες για ένα επιτυχές Brexit.

Ποια είναι, λοιπόν, η νέα πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας;

Μοναχοκόρη πάστορα της Αγγλικανικής Εκκλησίας, η May μεγάλωσε σε συντηρητικό περιβάλλον. Τη δεκαετία του ’70 πήρε πτυχίο Γεωγραφίας από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, το 1980 παντρεύτηκε τον τραπεζικό Philip May και κατόπιν εργάστηκε για πολλά χρόνια στην Τράπεζα της Αγγλίας, ως οικονομική σύμβουλος. Η ενασχόλησή της με την πολιτική ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του ’80 σε τοπικό επίπεδο, όταν η ίδια ανέλαβε επικεφαλής μιας σημαντικής επιτροπής για την Εκπαίδευση σε μια περιοχή του Λονδίνου. Μετά από μια μικρή αλλά σημαντική πορεία σε διάφορα τοπικά αξιώματα, καθώς και μετά από δυο αποτυχημένες υποψηφιότητες για το House of Commons, το ’92 και το ’94, το 1997 κατόρθωσε να εκλεγεί βουλευτής του Συντηρητικού Κόμματος στο Maidenhead του Berkshire.

 Όσο κι αν οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης λένε “φύγετε, αφού το αποφασίσατε”, τόσο η May αναμένεται να καθυστερήσει τη διαδικασία, ώστε να διαπραγματευτεί και να εξασφαλίσει τους καλύτερους δυνατούς όρους αποχώρησης για τη χώρα της.

Το 2010 ανέλαβε το αξίωμα της Υπουργού Εσωτερικών, μια θέση που διατήρησε για έξι χρόνια. Το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, αρμοδιότητες που αφορούν στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και της μετανάστευσης. Η μακρά πορεία της στο συγκεκριμένο, κατά γενική ομολογία, δύσκολο στη διαχείριση, υπουργείο, ήταν η αφορμή για να χαρακτηριστεί η “νέα Margaret Thatcher”, καθώς μόνο μια “Σιδηρά Κυρία” (και με τη μεσαιωνική και τη σύγχρονη έννοια) θα μπορούσε να κρατήσει μια τέτοια θέση επί τόσο μακρύ χρονικό διάστημα και με τόσο μεγάλη επιτυχία για τη χώρα της.

Εξερευνώντας λίγο περισσότερο το βιογραφικό της και τις πολιτικές της απόψεις και θέσεις, πράγματι διακρίνουμε μια αμυδρή σχέση με την Thatcher, τόσο σε επίπεδο φιλοδοξίας, όσο και σε επίπεδο διαμόρφωσης της πολιτικής του Ηνωμένου Βασιλείου απέναντι στον υπόλοιπο κόσμο.

Παρότι (θεωρητικά) υποστήριξε την παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ, η απραξία της στο πλαίσιο της καμπάνιας παραμονής απέδειξε ακόμα μια φορά ευρωσκεπτικισμό της. Η αλήθεια είναι πως ποτέ δεν είχε κρύψει τη συγκεκριμένη στάση της, απλώς μέχρι το κρίσιμο δημοψήφισμα και το αποτέλεσμά του, η στάση της υπήρξε επί της ουσίας διφορούμενη. Μόλις το αποτέλεσμα οριστικοποιήθηκε, η May δήλωσε ότι “Brexit σημαίνει Brexit” και ότι, φυσικά, πρέπει να πραγματοποιηθεί το δίχως άλλο, καθώς “αυτό αποφάσισε ο λαός”.

 Ωστόσο, επειδή μιλάμε για μια “εκκολαπτόμενη Thatcher”, χωρίς φυσικά να γνωρίζουμε σε ποιο βαθμό μπορεί να επιτευχθεί κάτι τέτοιο εκ μέρους της May, η ενεργοποίηση της διαδικασίας αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω της θέσης σε εφαρμογή του περίφημου “Άρθρου 50” της Συνθήκης της Λισσαβόνας, φαίνεται ότι θα αργήσει αρκετά. Η ίδια δήλωσε ότι δεν θα πίεζε για την αποχώρηση πριν το τέλος του 2016. Κι αυτό, διότι διαχρονικά η αγγλική πολιτική, συντηρητική και μη, επιδιώκει την επίτευξη των καλύτερων διαπραγματευτικών συνθηκών για τη χώρα, ο,τι κι αν σημαίνει αυτό για τα κράτη – εταίρους της.  Όσο κι αν οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης λένε “φύγετε, αφού το αποφασίσατε”, τόσο η May αναμένεται να καθυστερήσει τη διαδικασία, ώστε να διαπραγματευτεί και να εξασφαλίσει τους καλύτερους δυνατούς όρους αποχώρησης για τη χώρα της.

Η May θέλει να εφαρμόσει ένα νέο όραμα για τη χώρα της, το οποίο θα ενώνει τόσο τους οπαδούς του Brexit, όσο και τους υπόλοιπους Βρετανούς, υπό την υπόσχεση ότι η χώρα θα εξακολουθήσει να έχει ηγετική θέση στους τομείς όπου το έχει καταφέρει. Σε ελεύθερη μετάφραση, η May θέλει να κονταροχτυπηθεί με τη “μερκελική” Γερμανία εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης κι αυτό είναι το legacy που θέλει να αφήσει στο πλαίσιο της θητείας της.

Οι περιορισμοί που επέβαλε η May ως Υπουργός Εσωτερικών στη μετανάστευση στο Ηνωμένο Βασίλειο και η εκ μέρους της έλλειψη οποιασδήποτε διάθεσης (που να μεταφράζεται σε συγκεκριμένη πολιτική) να επωμιστεί το κράτος ένα σημαντικό μέρος του προσφυγικού ζητήματος που ταλανίζει την υπόλοιπη Ευρώπη, έχει καταστήσει ξεκάθαρες τις θέσεις της για το βρετανικό μέλλον.

“Θέλουμε να συναλλάσσονται οι βρετανικές επιχειρήσεις με την ενιαία αγορά, θέλουμε όμως και να ελέγχουμε τον αριθμό των ανθρώπων που έρχονται στο Ηνωμένο Βασίλειο από την Ευρώπη”.

Δηλαδή, η May θέλει την shepherd’s pie ολόκληρη και το english terrier χορτάτο. Στις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο, αναμένεται να θέσει ξεκάθαρα ζήτημα για τους όρους παραμονής στη χώρα της των κατοίκων που προέρχονται από τις χώρες της Ένωσης. Ίσως αυτό να είναι ένα επικοινωνιακό κόλπο, ίσως, όμως, και να μην είναι, οπότε η εξωστρέφεια του Ηνωμένου Βασιλείου για τα επόμενα χρόνια αναμένεται να λάβει μια ρετρό μορφή “αποικιοκρατίας”, με τη διαφορά ότι πλέον ούτε αποικίες υπάρχουν, ούτε διάθεση αντιμετώπισης hasbeens αποικιοκρατών.

Σύμφωνα με τον Guardian, η May δεν διαθέτει τη σνομπίστικη allure του μέσου συντηρητικού Βρετανού πολιτικού. “Θυμίζει λίγο Άνγκελα Μέρκελ”, ιδίως ως προς την ψυχραιμία της. Κατά τα υπόλοιπα, η May θυμίζει μόνο τον εαυτό της, καθώς η πολιτική της ακροβατεί ανάμεσα στο μοντέρνο politically (και socially) correct και τον βαθύ συντηρητισμό. Υποστήριξε μεν τον γάμο μεταξύ ομοφύλων, αντιτάχθηκε όμως στην υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια. Η μετέπειτα αλλαγή της άποψής της επί του θέματος απέτυχε να μας πείσει για τις κοινωνικές της ευαισθησίες. Το ίδιο συνέβη και με την σκληρότατη θέση της απέναντι στο προσφυγικό, στο πλαίσιο του οποίου αντιτάχθηκε σθεναρά σε κάθε δράση προς την επίλυση του προβλήματος, ακόμα και στη χρηματοδότηση των προσπαθειών της Ένωσης για την καταπολέμηση της δράσης των δουλεμπόρων.

Ένα ακόμα στοιχείο που γνωρίζουμε για την Theresa May, είναι η αδυναμία της στα εκκεντρικά παπούτσια. Όσο χαριτωμένο κι αν είναι αυτό, όσο κι αν μοιραζόμαστε μαζί της αυτή την αδυναμία, η May δεν φαίνεται στα μάτια του μέσου Ευρωπαίου πιο “ανθρώπινη”. Προς το παρόν μοιάζει με έναν κακό οιωνό που παίρνει σάρκα και οστά μπροστά μας και που θα δυσκολέψει τραγικά τις επικείμενες διαπραγματεύσεις εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ίσως η Thatcher να “κόβει βόλτες” στον τάφο της. Ίσως όχι. Οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί για τη διαμόρφωση της νέας βρετανικής πολιτικής, που πλέον περνάει στα χέρια μιας γυναίκας που, προς το παρόν, δεν μας κάνει περήφανες ως γυναίκες, ως προς τις πολιτικές και κοινωνικές απόψεις της.