6 ταινίες για να καταλάβεις καλύτερα τον πόλεμο Ισραήλ – Παλαιστίνης
- 26 ΟΚΤ 2023
Με την ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση να βρίσκεται στο επίκεντρο της επικαιρότητας, ρίχνουμε μια ματιά στις κινηματογραφικές αφηγήσεις, που υπογραμμίζουν την ένταση μεταξύ των δύο πλευρών και οι οποίες μάς βοηθούν να κατανοήσουμε καλύτερα την ιστορία ενός πολέμου χωρίς τέλος.
Οι κινηματογραφικοί δημιουργοί που έχουν καταπιαστεί με τον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης, δεν έχουν σκοπό να προπαγανδίσουν υπέρ της μίας ή της άλλης πλευράς. Οι ταινίες τους, λειτουργούν περισσότερο ως ένα καλλιτεχνικό εφαλτήριο για την κατανόηση διαφορετικών προοπτικών. Λειτουργούν τελικά ως ένα κινηματογραφικό εγχειρίδιο, μέσα από το οποίο το κοινό μπορεί να κατανοήσει καλύτερα τι συμβαίνει στη Μέση Ανατολή. Και στην καλύτερη περίπτωση, ίσως καλλιεργούν επίσης την ενσυναίσθησή μας.
Paradise Now (2005)
Το Paradise Now είναι ένα ψυχολογικό δράμα που ακολουθεί δύο Παλαιστίνιους, τον Said και τον Khaled, να προετοιμάζονται για μια επίθεση αυτοκτονίας στο Ισραήλ. Είναι δύο φίλοι που ζουν τις τελευταίες τους μέρες μαζί. Όταν χωρίζονται κοντά στα ισραηλινά σύνορα, το σχέδιο τους αποκαλύπτεται, κάτι που τους οδηγεί να αμφισβητούν τις αποφάσεις τους. Σκηνοθετημένη από τον Παλαιστίνιο-Ολλανδό σκηνοθέτη Hany Abu-Assad, η ταινία χαρίζει μια σπάνια ματιά στις επιθέσεις αυτοκτονίας και πραγματεύεται το θέμα με έναν συχνά συγκινητικό τρόπο. Η ταινία κέρδισε τη Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας και έγινε η πρώτη παλαιστινιακή ταινία που προτάθηκε για Όσκαρ. Αυτό οδήγησε σε διαμαρτυρίες και πολλές ομάδες ζήτησαν από την Ακαδημία να αποσύρει την υποψηφιότητά της, θεωρώντας ότι ενθάρρυνε τρομοκρατικές ενέργειες.
Waltz with Bashir (2008)
Στην ταινία που έγραψε και σκηνοθέτησε ο Ισραηλινός Ari Folman, ο οποίος είχε υπηρετήσει στο στρατό στις αρχές της δεκαετίας του ’80, παρακολουθούμε την ιστορία του καθώς βασανίζεται από εφιάλτες που έχουν να κάνουν με τον πόλεμο στο Λίβανο το 1982. Αδυνατώντας να θυμηθεί τα τότε γεγονότα, αρχίζει να αναζητά τους παλιούς του συμπολεμιστές για να μάθει όσα ακούσια διέγραψε από τη μνήμη του. Σε αυτή την αναζήτηση αναμνήσεων και νοήματος, η ταινία Waltz with Bashir εξερευνά τη ματαιότητα των πολέμων και κάνει μια δήλωση για το τραύμα της σύγκρουσης. Αυτό το καινοτόμο ντοκιμαντέρ κινουμένων σχεδίων, αψηφώντας τις συμβάσεις, είναι στην πραγματικότητα μια ουσιαστικά αντιπολεμική ταινία. Γεγονός που την ανέδειξε στην Καλύτερη Ξενόγλωσση Ταινία στις Χρυσές Σφαίρες και την πρώτη ταινία κινουμένων σχεδίων, που έλαβε υποψηφιότητα για Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.
Ταινίες για να καταλάβεις καλύτερα τον πόλεμο Ισραήλ – Παλαιστίνης: Lemon Tree (2008)
Ο Υπουργός άμυνας του Ισραήλ, χτίζει το νέο του σπίτι πάνω στην Πράσινη Γραμμή, στα σύνορα μεταξύ Ισραήλ και κατεχόμενης Δυτικής Όχθης, στην άκρη του κήπου της Salma, μιας Παλαιστίνιας χήρας που ζει από τις λεμονιές της. Οι ισραηλινές δυνάμεις ασφάλειας αποφασίζουν ότι ο κήπος αποτελεί απειλή για την ασφάλεια του υπουργού και διατάζουν να ξεριζωθούν τα δέντρα. Η Salma αποφασίζει να παλέψει για τις λεμονιές που φύτεψε ο πατέρας της πριν 50 χρόνια και της θυμίζουν τον ιδρώτα, το αίμα και τα δάκρυα που έχουν χύσει σε αυτόν τον τόπο οι δικοί της άνθρωποι. Σε σκηνοθεσία του Ισραηλινού σκηνοθέτη Eran Riklis, το Lemon Tree είναι μια συναρπαστική ιστορία που επαναλαμβάνει την παραβολή της Παλαιάς Διαθήκης, για τον Βασιλιά του Ισραήλ που λαχταρά τον αμπελώνα του γείτονά του. Η ταινία δεν επιλέγει πλευρά. Στην καρδιά του Lemon Tree είναι μια πολύ ανθρώπινη ιστορία που υπογραμμίζει τους στερεοτυπικούς διαχωρισμούς μεταξύ των ανθρώπων.
Foxtrot (2017)
Ο Ισραηλινός σκηνοθέτης Samuel Maoz παρουσίασε αυτήν την απίστευτα δυνατή ταινία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, όπου κέρδισε το Μεγάλο Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής, Silver Lion. Πρόκειται για μια ιστορία τριών μερών που ξεκινά με την απόλυτη καταστροφή. Το Foxtrot είναι ένα κινηματογραφικό παζλ του οποίου τα κομμάτια μπαίνουν σιγά-σιγά στη θέση τους, αποκαλύπτοντας μια σκληρή, και πάνω από όλα, καθηλωτική εικόνα. Ο Maoz σχολιάζει την καθολικότητα της απώλειας και εμπνέει την ταινία του, με μια αίσθηση δίκαιης οργής σχετικά με την ικανότητα κάθε χώρας να στέλνει νέους ανθρώπους να πεθαίνουν, στο όνομα της πολιτικής.
Ταινίες για να καταλάβεις καλύτερα τον πόλεμο Ισραήλ – Παλαιστίνης: Gaza Mon Amour (2020)
Επίσημη συμμετοχή της Παλαιστίνης για την Καλύτερη Διεθνή Ταινία μεγάλου μήκους στα Βραβεία Όσκαρ 2022, το Gaza Mon Amour των Tarzan and Arab Nasse μάς συστήνει τον Issa, έναν 60χρονο ψαρά στη Γάζα που δεν είχε ποτέ το θάρρος να πει στην Siham ότι είναι ερωτευμένος μαζί της. Όταν βρίσκει ένα γλυπτό του Έλληνα θεού Απόλλωνα στα δίχτυα του, πιστεύει ότι η τύχη του, μπορεί να αλλάξει. Ωστόσο, τα προβλήματα αρχίζουν, όταν οι τοπικές αρχές ανακαλύπτουν ότι έχει αυτό το άγαλμα σπίτι του. Το Gaza Mon Amour είναι ένα πολύ γοητευτικό δράμα που δεν κρύβει ποτέ τις δυσκολίες της ζωής στη Γάζα. Στρέφει το φακό στον κόσμο της σύγχρονης Παλαιστίνης, αναμιγνύοντας στοιχεία κωμωδίας και μαγικού ρεαλισμού.
The Viewing Booth (2019)
Το Viewing Booth διερευνά τον τρόπο με τον οποίο παρακολουθούμε μη μυθοπλαστικές εικόνες και πώς η ερμηνεία που τους δίνουμε, σχετίζεται με τα συστήματα πεποιθήσεών μας. Ο Ισραηλινός σκηνοθέτης Ra’anan Alexandrowicz συγκεντρώνει βίντεο από το διαδίκτυο που απεικονίζουν την σκληρή πραγματικότητα των Παλαιστινίων οι οποίοι ζουν υπό την ισραηλινή στρατιωτική κυριαρχία. Στη συνέχεια, δείχνει αυτό το βίντεο σε Αμερικανούς φοιτητές και βιντεοσκοπεί τις αντιδράσεις τους, εστιάζοντας σε μία από αυτές, τη Maia Levy, μια ενθουσιώδη υποστηρίκτρια του Ισραήλ. Έξι μήνες αργότερα, ο Alexandrowicz προσκαλεί την Levy να παρακολουθήσει περισσότερα πλάνα. Αυτή τη φορά, η Maia βλέπει μονταρισμένα πλάνα της, ενώ η ίδια παρακολουθούσε τα αρχικά βίντεο. Παρέχει μια στοχαστική ανάλυση του προηγούμενου σχολίου της, προσφέροντας έναν προβληματισμό σχετικά με την αντίληψη και το πώς βλέπουμε τα γεγονότα μέσα από το φίλτρο των δικών μας προκαταλήψεων.
Το Viewing Booth είναι μια πολυεπίπεδη ταινία, που προβλήθηκε σε διάφορα διεθνή φεστιβάλ κινηματογράφου, συμπεριλαμβανομένης της Berlinale. Είναι επίσης μια must watch επιλογή, ειδικά σε εποχές όπου η παραπληροφόρηση μπορεί να γίνει πραγματικά επικίνδυνη. Μια κινηματογραφική «άσκηση» για τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε, αντιλαμβανόμαστε και ερμηνεύουμε τα τρέχοντα γεγονότα.
