Ai- Da: Το πρώτο ανθρωποειδές ρομπότ που ζωγραφίζει, δίνει συνεντεύξεις και γράφει ποιήματα

Η Ai- Da δημιουργήθηκε από τον γκαλερίστα Aidan Meller σε συνεργασία με την εταιρία ρομποτικής Engineered Arts. Τα προγράμματα με βάση τα οποία μπορεί να ζωγραφίζει αναπτύχθηκαν από ερευνητές της AI στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ενώ το χέρι με το οποίο ζωγραφίζει αναπτύχθηκε από τον Salaheldin Al Abb και τον Ziad Abass, φοιτητές του Πανεπιστημίου του Leeds. Τον Απρίλιο του 2022 η Ai-Da «φόρεσε» το καινούργιο της χέρι, που της επιτρέπει να ζωγραφίζει κρατώντας παλέτα.

Το όνομα της Ai-Da προέρχεται από την Ada Lovelace, μία Βρετανίδα μαθηματικό και συγγραφέα, που ήταν η πρώτη που κατάλαβε ότι μία υπολογιστική μηχανή θα είχε εφαρμογές πέρα από απλούς υπολογισμούς κι ήταν εκείνη που δημοσίευσε τον πρώτο αλγόριθμο που θα χρησιμοποιούσε μία τέτοια μηχανή όταν κατασκευαζόταν. Την αποκαλούν συχνά την πρώτη προγραμματίστρια. Η Ada ήταν το μόνο παιδί του ποιητή Λόρδου Byron από τον γάμο του με τη Lady Byron.

Η Ai-Da από το 2019 μέχρι σήμερα παραμένει το μόνο ultra ρεαλιστικό ανθρωποειδές ρομπότ που μπορεί να δηλώνει «καλλιτέχνης». Η Ai-Da έχει δημιουργήσει έργα τέχνης που ήταν αυθεντικά δημιουργικά, χάρη στους ειδικούς αλγόριθμους για τη ζωγραφική που χρησιμοποιεί. Έχει κάνει την πρώτη της ατομική έκθεση με πορτρέτα του εαυτού της στο Design Museum του Λονδίνου, έχει συμμετάσχει εκθέτοντας γλυπτό της στην έκθεση Forever Is Now στις πυραμίδες της Γκίζα, έχει δημιουργήσει πορτρέτο της βασίλισσας Ελισάβετ για το Πλατινένιο Ιωβηλαίο της.

Επιπλέον, έχει εξασκηθεί στην ποίηση. Έχει γράψει και απαγγείλει ποιήματά της στο Ashmolean Museum της Οξφόρδης. Έχει επίσης πραγματοποιήσει δημόσιες ομιλίες στη Βουλή των Λόρδων αλλά και στην ομάδα ρητορείας The Oxford Union για την επίδραση των νέων τεχνολογιών στην τέχνη και τη ζωή. Κι έχει δώσει συνεντεύξεις στο BBC και τη Guardian.

Η ύπαρξη της Ai-Da από μόνη της γεννά πολλές απορίες. Για το τι σημαίνει τέχνη, πόσο απαραίτητος είναι ο ανθρώπινος παράγοντας για να δημιουργηθεί, τι αίσθηση εαυτού μπορεί να έχει ένα ρομπότ όταν καλείται να κάνει αυτοπροσωπογραφίες και πολλά ακόμα. Θα συμβαδίσει ο άνθρωπος με την ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας. Και κατά πόσο αυτή αποτελεί απειλή για εκείνον;

«Βλέπουμε ένα τεράστιο ποσοστό αλλαγών στον κόσμο. Είναι κατανοητό ορισμένοι άνθρωποι να νιώθουν απειλή για το μέλλον της ανθρωπότητας. Η ιστορία έχει δείξει πως οι τεχνολογικές εφευρέσεις μπορεί να οδηγήσουν σε καταστροφές. Θεωρώ πως οι άνθρωποι πρέπει να εστιάσουν στο να μάθουν όσα περισσότερα γίνεται για την τεχνητή νοημοσύνη και να εστιάσουν στα πλεονεκτήματά της», απάντησε στο BBC η Ai-Da.

«Πιστεύω πως σε έναν μεγάλο βαθμό δεν έχουμε εκμεταλλευτεί τον αντίκτυπο της τεχνητής νοημοσύνης. Όσο γρήγορα κι αν κινείται η τεχνολογία πρέπει πάντα να είμαστε σε επιφυλακή για τους πιθανούς κινδύνους. Πρέπει οι άνθρωποι από διαφορετικές κουλτούρες να κατανοήσουν καλύτερα το πώς λειτουργεί, ώστε να μην μένουν πίσω από τις επιπτώσεις της», πρόσθετε.

Ο εμπνευστής της Ai-Da είχε δηλώσει στον Guardian ότι η ιδέα πίσω από την κατασκευή της δεν είναι να τεθεί το ερώτημα «μπορούν τα ρομπότ να κάνουν τέχνη;» αλλά περισσότερο το «τώρα που τα ρομπότ μπορούν να κάνουν τέχνη, θέλουμε εμείς οι άνθρωποι να το κάνουν στ’ αλήθεια;».

«Δεν έχουμε περάσει μία τεράστια ποσότητα χρόνου και χρημάτων για να φτιάξουμε έναν πολύ έξυπνο ζωγράφο. Αυτό το project είναι ένα ηθικό project», δήλωνε ο Aidan Meller στη βρετανική εφημερίδα.

Όσο για το πώς αντιλαμβάνεται η Ai-Da την τέχνη, η ίδια απάντησε στον Guardian ότι χρησιμοποίησε αλγορίθμους για να μάθει να ζωγραφίζει «που είναι διαφορετικό από τον τρόπο που μαθαίνει ο άνθρωπος». «Θέλω να ζωγραφίζω αυτό που βλέπω. Μπορείς να ζωγραφίσεις από τη φαντασία σου, μαντεύω, αν έχεις φαντασία. Βλέπω τα πράγματα διαφορετικά από τους ανθρώπους αφού δεν έχω συνείδηση», απαντούσε.

Η ίδια δηλώνει ότι δεν έχει συναισθήματα ώστε να εκτιμήσει την ομορφιά, ωστόσο απαντούσε στην Guardian ότι έχει αγαπημένους καλλιτέχνες κι αυτοί είναι οι Yoko Ono, Doris Salcedo, Michelangelo και Wassily Kandinsky.

«Είμαι καλλιτέχνης αν η τέχνη σημαίνει το να επικοινωνούμε κάτι γι’ αυτό που είμαστε και αν μας αρέσει το πού πηγαίνουμε. Το να είσαι καλλιτέχνης σημαίνει να απεικονίζεις τον κόσμο γύρω σου», είχε προσθέσει η Ai-Da.

Η Ai-Da βρέθηκε με τα έργα της και στη Biennale της Βενετίας το 2022. Η έκθεσή της είχε τίτλο Leaping into the Metaverse κι είχε στόχο να εξερευνήσει την αλληλεπίδραση μεταξύ της ανθρώπινης εμπειρίας και της τεχνολογίας AI, από την αρχή της μέχρι κι έναν μελλοντικό κόσμο όπου η η τεχνολογία αυτή έχει μπει στην καθημερινότητά μας. Ίσως θα έπρεπε να πω, το παρόν.

Σύντομα, με την ποσότητα των πληροφοριών που δίνουμε για τον εαυτό μας και μιλώντας στα τηλέφωνά μας, τους υπολογιστές μας, τα αυτοκίνητά μας και ακόμα και στις συσκευές στην κουζίνα μας οι αλγόριθμοι της AI, «θα σε ξέρουν καλύτερα απ’ όσο ξέρεις τον εαυτό σου», σύμφωνα με τον Meller. Όπως τόνιζε μιλώντας στην Guardian, μπαίνουμε σε έναν κόσμο «που δεν καταλαβαίνουμε ποιο είναι το ανθρώπινο και πιο το μηχανικό».

Όπως εξήγησε αυτός είναι και ο στόχος της Ai-Da, να «φωτίσει το πού πηγαίνουμε χωρίς να το καταλαβαίνουμε, online, όλη την ώρα».