Black Friday: Πώς ξεκίνησε και τι να προσέξεις στις αγορές σου

Η ιστορία της Black Friday

Pexels

Black Friday είναι το ανεπίσημο όνομα της ημέρας που ακολουθεί την Ημέρα των Ευχαριστιών στις Ηνωμένες Πολιτείες, δηλαδή η τέταρτη Παρασκευή του Νοεμβρίου, ημέρα η οποία έχει θεωρηθεί ως η αρχή της περιόδου των Χριστουγεννιάτικων αγορών στη χώρα από το 1952.

Γιατί όμως μια ημέρα που θεωρείται γιορτή για τους καταναλωτές, λέγεται Μαύρη Παρασκευή; Τα πράγματα εδώ είναι λίγο μπερδεμένα και ακόμα και σήμερα δεν υπάρχει συγκεκριμένη απάντηση.

Σύμφωνα με μία από τις εκδοχές για τις απαρχές της Black Friday, πίσω στο 1800 οι ιδιοκτήτες φυτειών στις νότιες πολιτείες ΗΠΑ, μπορούσαν να αγοράσουν σκλάβους με έκπτωση την ημέρα μετά την Ημέρα των Ευχαριστιών. Αν και αυτή η εκδοχή έχει οδηγήσει σε μποϊκοτάζ των λιανικών εκπτώσεων την συγκεκριμένη μέρα, δεν έχει ιστορικά καμία βάση.

Η πρώτη φορά που χρησιμοποιήθηκε ο όρος Black Friday, ήταν στις 24 Σεπτεμβρίου 1869 για να περιγράψει μια από τις χειρότερες ημέρες του αμερικανικού χρηματιστηρίου.

Υπεύθυνοι για το οικονομικό σκάνδαλο που προκλήθηκε και οδήγησε δεκάδες εταιρείες στη χρεωκοπία ήταν οι Jay Gould και Jim Fisk, ιδιοκτήτες της σιδηροδρομικής γραμμής Errie. Οι δυο εκατομμυριούχοι της Wall Street προσπάθησαν να αγοράσουν όσο περισσότερο χρυσό μπορούσαν για να ανέβει η τιμή του και μετά να το πουλήσουν σε αστρονομικό ποσό. Όμως, η σκευωρία αποκαλύφθηκε, με αποτέλεσμα η τιμή του χρυσού να πέσει κατά 30 μονάδες και η αγορά να χρεοκοπήσει. Χιλιάδες επενδυτές καταστράφηκαν οικονομικά και τουλάχιστον ένας αυτοκτόνησε. Η οικονομία υπέστη τεράστια ζημιά.

Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία γύρω από τη χρήση του όρου Black Friday για την ημέρα, ο όρος προέρχεται από την Φιλαδέλφεια, όπου χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει την μεγάλη και ενοχλητική για τους πεζούς κυκλοφορία οχημάτων, που σημειωνόταν την ημέρα μετά την ημέρα των Ευχαριστιών. Αυτή η χρήση του όρου χρονολογείται τουλάχιστον από το 1961. Περισσότερα από 20 χρόνια αργότερα, καθώς η φράση έγινε πιο διαδεδομένη, έγινε δημοφιλής η εξήγηση ότι αυτή η μέρα ήταν το σημείο του έτους κατά το οποίο το λιανεμπόριο αρχίζει να γυρίζει σε κέρδος, δηλαδή στην αμερικάνικη αργκό από «το κόκκινο» (in the red) περνάει «στο μαύρο» (in the black).

Τελικά, ο όρος της Μαύρης Παρασκευής διατηρήθηκε και περίπου στα τέλη της δεκαετίας του 1980 τον διέδωσαν ως σημάδι επιτυχίας και κερδοφορίας. Ήταν η μέρα αμοιβαίου συμφέροντος ανάμεσα στους καταστηματάρχες και τους καταναλωτές. Χρόνο με τον χρόνο η επιτυχία του Black Friday έχει ως συνέπεια να εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο.  Η μεγάλη εξάπλωση, ήρθε από το 2010 και μετά, όπου μεγάλες πλατφόρμες αγοραπωλησίας και γίγαντες του ηλεκτρονικού εμπορίου, ξεκίνησαν μεγάλες Black Friday εκπτώσεις. Στην Ελλάδα η πρακτική εισήχθη για πρώτη φορά το 2015, ενώ από το 2016 άρχισαν να την εφαρμόζουν όλο και περισσότερες εταιρείες.

Τι πρέπει να προσέχεις την Black Friday στις ηλεκτρονικές αγορές

Η Black Friday είναι μια από τις μεγαλύτερες ημέρες προσφορών παγκοσμίως, και οι ηλεκτρονικές αγορές αποκτούν πρωταγωνιστικό ρόλο. Ωστόσο, για να αποφύγεις απογοητεύσεις ή παγίδες, είναι σημαντικό να είσαι προσεκτικ@. Ακολουθούν βασικές συμβουλές για ασφαλείς και έξυπνες αγορές:

1. Προετοιμάσου έγκαιρα

• Κάνε λίστα αναγκών: Απόφυγε τις αυθόρμητες αγορές σημειώνοντας τα προϊόντα που σε ενδιαφέρουν.
• Κάνε έρευνα τιμών: Έλεγξε τις αρχικές τιμές των προϊόντων πριν την Black Friday, ώστε να ξέρεις αν η έκπτωση είναι πραγματική.
• Δημιούργησε λογαριασμούς: Φτιάξε λογαριασμούς στα e-shops που σε ενδιαφέρουν για γρηγορότερες αγορές.

2. Επίλεξε αξιόπιστα ηλεκτρονικά καταστήματα

• Έλεγξε την επικοινωνία: Ένα αξιόπιστο e-shop πρέπει να έχει σαφή στοιχεία επικοινωνίας και φυσική διεύθυνση.
• Διάβασε αξιολογήσεις: Έλεγξε τις κριτικές άλλων αγοραστών για την ποιότητα προϊόντων και υπηρεσιών.
• Τσέκαρε το HTTPS: Βεβαιώσου ότι η ιστοσελίδα έχει ασφαλή σύνδεση (URL που ξεκινά με “https://”).

3. Απόφυγε τις υπερβολικά καλές προσφορές

• Προσοχή στις Τιμές-Δόλωμα: Εξαιρετικά χαμηλές τιμές συχνά υποδηλώνουν απάτη. Αν κάτι φαίνεται πολύ καλό για να είναι αληθινό, ίσως να μην είναι.
• Έλεγξε την αυθεντικότητα: Αν ψωνίζεις επώνυμα προϊόντα, βεβαιωθείτε ότι το κατάστημα είναι εξουσιοδοτημένος πωλητής.

4. Προστάτεψε τα προσωπικά σου δεδομένα

• Απόφυγε αμφίβολους συνδέσμους: Μην κάνεις αγορές μέσω διαφημιστικών e-mails ή συνδέσμων που δεν γνωρίζεις.
• Προτίμησε πιστωτική κάρτα: Οι πιστωτικές κάρτες προσφέρουν καλύτερη προστασία στις συναλλαγές σου σε περίπτωση απάτης.
• Μην αποθηκεύεις στοιχεία πληρωμών: Απόφυγε να αποθηκεύεις τις πληροφορίες της κάρτας σου σε ηλεκτρονικά καταστήματα.

5. Έλεγξε τις πολιτικές επιστροφών και εγγύησης

• Επιστροφές προϊόντων: Διάβασε προσεκτικά την πολιτική επιστροφών του καταστήματος. Βεβαιώσου ότι μπορείς να επιστρέψεις προϊόντα που δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες σοθ.
• Καλύψεις εγγύησης: Έλεγξε αν το προϊόν συνοδεύεται από εγγύηση και αν αυτή ισχύει και στην Ελλάδα.

6. Πρόσεξε το καλάθι σου την ώρα της αγοράς

• Επαλήθευσε το σύνολο: Πριν προχωρήσεις στην πληρωμή, έλεγξε αν οι εκπτώσεις έχουν εφαρμοστεί σωστά.
• Προσοχή στα έξοδα αποστολής: Βεβαιώσου ότι γνωρίζεις το ακριβές κόστος αποστολής, καθώς μπορεί να αυξήσει σημαντικά την τελική τιμή.

7. Εκμεταλλεύσου προσφορές με στρατηγική

• Φύλαξε τις αποδείξεις: Κράτησε τα e-mails επιβεβαίωσης για αποδεικτικά στοιχεία.
• Σύγκρινε προσφορές: Μη βιαστείς να αγοράσεις το πρώτο προϊόν που βρίσκεις. Σύγκρινε τιμές σε διαφορετικά καταστήματα.

Ο «δεκάλογος» του ΣΕΒ για την Black Friday

Ενόψει της Black Friday και της Cyber Monday ο ΣΕΒ δημιούργησε έναν «δεκάλογο» με πρακτικές πληροφορίες για τα στοιχεία που επιτρέπονται σε μια εμπορική επικοινωνία αλλά και εκείνα που παραβιάζουν τη νομοθεσία.

Για παράδειγμα, επισημαίνεται ότι ο ισχυρισμός «έως και» μπορεί να θεωρηθεί παραπλανητικός αν δεν ανταποκρίνεται στους πραγματικούς όρους της προσφοράς, ενώ δηλώσεις όπως «η έκπτωση υπολογίζεται στο ταμείο» ή «η έκπτωση περιλαμβάνεται στην τιμή» δεν επιτρέπονται.

Στόχος είναι αφενός να διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις για τη σωστή εφαρμογή της νομοθεσίας και αφετέρου να προστατεύονται τα συμφέροντα των καταναλωτών. Δες εδώ ολόκληρο τον σχετικό οδηγό για την Black Friday.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

LIFE

Black Friday: Βρήκαμε 5 air fryers σε έκπτωση που αξίζουν την προσοχή σου

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

BEAUTY

Ισιωτικά, σεσουάρ, ψαλίδια, βούρτσες για τα μαλλιά: Πού θα τα βρεις με έκπτωση ενόψει Black Friday