Δωρεάν είσοδος σήμερα: 8 αρχαιολογικοί χώροι κοντά στην Αθήνα που αξίζει να επισκεφθείς
- 6 ΜΑΡ 2025
Η Μελίνα Μερκούρη δεν ήταν απλώς μια σπουδαία ηθοποιός και μια παθιασμένη πολιτικός. Ούτε απλά η μακροβιότερη υπουργός Πολιτισμού στην Ελλάδα· ήταν μια γυναίκα που πίστεψε πως ο πολιτισμός μας είναι δύναμη, ταυτότητα και δικαίωμα. Με «όπλο» την αγάπη της για τη χώρα, κατόρθωσε να τον φέρει στο επίκεντρο της ελληνικής πραγματικότητας, να τον μετατρέψει σε πρωτοσέλιδο και –κυρίως– σε καθημερινή υπόθεση όλων μας. «Η Ελλάδα πρέπει να πρωταγωνιστεί για τον πολιτισμό. Η Ελλάδα, αυτό είναι η κληρονομιά της, αυτό είναι η περιουσία της και αν το χάσουμε αυτό δεν είμαστε κανείς», έλεγε κάποτε η Μελίνα Μερκούρη που ανέλαβε τη μεταβίβαση αυτής της κληρονομιάς στην επόμενη γενιά και για κάθε γενιά που ακολούθησε (και ακολουθεί) μετά τη δική της. Ο αγώνας της για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο, η αναστήλωση των μνημείων της Ακρόπολης, η δημιουργία του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης (με πρώτη την Αθήνα το 1985), η δημιουργία του νέου Μουσείου Ακρόπολης, η δωρεάν είσοδος στα αρχαιολογικά μνημεία για τους Έλληνες μαθητές ήταν μόνο μερικές από τις πολιτικές δράσεις της κατά τη διάρκεια των 2 θητειών που διατέλεσε. Αυτές ήταν που «έχτισαν» και τα θεμέλια για πρωτοβουλίες που επηρεάζουν ακόμα και σήμερα τον Πολιτισμό.
Το έργο της Μελίνας άφησε μια τεράστια παρακαταθήκη στη χώρα που οφείλουμε να τη διαφυλάττουμε, να τη συντηρούμε και –πάνω απ’ όλα– να τη βιώνουμε. Για τον λόγο αυτό και με αφορμή την Ημέρα Μνήμης Μελίνα Μερκούρη, συγκεντρώσαμε 8 αρχαιολογικούς χώρους σε απόσταση αναπνοής από την Αθήνα που μπορείς να επισκεφθείς σήμερα δωρεάν. Και αξίζουν σίγουρα.
Αν λοιπόν, ήθελες μια ευκαιρία για last minute εκδρομή που να συνδυάζει ιστορία, πολιτισμό και μοναδικά τοπία, μόλις τη βρήκες. Μπορείς να επισκεφθείς τον εμβληματικό Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο, τον αρχαιολογικό χώρο του Αμφιάρειου στον Ωρωπό, το Ιερό των Αιγυπτίων Θεών στη Νέα Μάκρη ή να επιλέξεις πιο γνωστούς προορισμούς η Αρχαία Κόρινθος.
Αυτή η μέρα είναι αφιερωμένη στον πολιτισμό μας, όπως πιστεύουμε ότι θα την ήθελε και η Μελίνα. Και κάθε μέρα που περνά.
Δωρεάν είσοδος σήμερα: 8 σπουδαίοι αρχαιολογικοί χώροι που αξίζει να επισκεφθείς κοντά στην Αθήνα
Ναός του Ποσειδώνα, Σούνιο
Θέα στο Αιγαίο και ηλιοβασίλεμα που αξίζει να σε «κρατήσει» εκεί μέχρι το δειλινό
Δωρικού ρυθμού με κολώνες από λευκό μάρμαρο της Αγριλέζας, χτισμένος πάνω σε έναν απόκρημνο βράχο που δεσπόζει στο νοτιότερο άκρο της Αττικής, στους ίδιους χρόνους με τον Παρθενώνα (450-440 π.Χ.) και πάνω στα ερείπια ενός παλαιότερου ναού που καταστράφηκε από τους Πέρσες στο Σούνιο. Αυτός ο ναός είναι αφιερωμένος στον θεό της θάλασσας και γίνεται «ένα» με το φυσικό του περιβάλλον. Αποτελεί για τον λόγο αυτό έναν από τους πιο εντυπωσιακούς αρχαιολογικούς χώρους της Αττικής που συνδυάζει ιστορία, μυθολογία και φυσική ομορφιά και αξίζει να επισκεφθείς σήμερα (και να κάτσεις μέχρι το ηλιοβασίλεμα).
Extra facts: Το Σούνιο ήταν κομβικό σημείο για τους ναυτικούς και τους ταξιδιώτες. Δεν αποτελούσε απλώς λατρευτικό χώρο, αλλά και ένα ισχυρό φρούριο που επέτρεπε στους Αθηναίους να ελέγχουν τη ναυσιπλοΐα στο Αιγαίο. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, από τον βράχο του Σουνίου έπεσε ο βασιλιάς Αιγέας, όταν νόμισε ότι ο γιος του, Θησέας, είχε σκοτωθεί στη μάχη με τον Μινώταυρο – δίνοντας έτσι το όνομά του στο Αιγαίο Πέλαγος.
Αρχαιολογικός Χώρος Αμφιάρειου, Ωρωπός
Ένας αρχαιολογικός χώρος «κρυμμένος» μέσα στη φύση που συνδυάζει ηρεμία, ιστορία, αρχιτεκτονική και μυθολογία
Το Αμφιάρειο βρίσκεται στην περιοχή του Ωρωπού, κοντά στον οικισμό Κάλαμο και παρόλο που είναι ένας λιγότερο γνωστός αρχαιολογικούς χώρους από άλλους αποτελεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ιερά της αρχαίας Ελλάδας. Πρόκειται για έναν χώρο με ιδιαίτερη θρησκευτική σημασία, αφιερωμένο στον ήρωα-θεραπευτή Αμφιάραο, που λατρευόταν ως μάντης και γιατρός. Ιδρύθηκε τον 5ο αιώνα π.Χ. και λειτούργησε ως μαντείο και θεραπευτικό κέντρο. Οι ασθενείς έρχονταν εδώ για να ζητήσουν χρησμούς και θεραπεία, συνήθως μέσω της εγκοίμησης, μιας τελετουργίας όπου κοιμόντουσαν στο ιερό περιμένοντας θεϊκή καθοδήγηση μέσα από όνειρα.
Ιερό Αιγυπτίων Θεών (Μπρεξίζας), Νέα Μάκρη
Είναι ένα από τα λίγα ιερά αιγυπτιακής λατρείας στην Ελλάδα
Με φόντο το μεσογειακό τοπίο, στις εκβολές του ποταμού Χάραδρου και σε απόσταση αναπνοής από τη θάλασσα, το Ιερό των Αιγυπτίων Θεών στη Μπρεξίζα στη Νέα Μάκρη είναι επισκέψιμο από το 2001, ενώ οι ανασκαφές συνεχίζονται συστηματικά μέχρι σήμερα. Χτίστηκε τον 2ο αιώνα μ.Χ., πιθανότατα με εντολή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αδριανού. Ο χώρος συνδέεται με την ελληνορωμαϊκή λατρεία ανατολικών θεοτήτων. Ήταν αφιερωμένος στον ελληνο-αιγυπτιακό θεό της αρχαιότητας, Σέραπις, στην εξελληνισμένη μορφή του θεού Όσιρι, και λατρεύονταν και άλλες αιγυπτιακές και ελληνο-αιγυπτιακές θεότητες. Για παράδειγμα, η Ίσιδα, ο γιος της, Ώρος, και ο Άνουβις. Πλέον, αποτελεί έναν από τους πιο ιδιαίτερους αρχαιολογικούς χώρους της Αττικής, καθώς αποτελεί ένα σπάνιο παράδειγμα αιγυπτιακής λατρείας στην αρχαία Ελλάδα.
Extra facts: Το ιερό δείχνει την πολιτισμική αλληλεπίδραση μεταξύ Ελλάδας, Ρώμης και Αιγύπτου κατά την ύστερη αρχαιότητα. Τέτοιου είδους ιερά υπήρχαν σε διάφορα μέρη του ελληνορωμαϊκού κόσμου, αλλά αυτό της Μπρεξίζας είναι από τα ελάχιστα που έχουν βρεθεί στην Ελλάδα.
Το ιερό είχε τυπικά ελληνο-αιγυπτιακά στοιχεία όπως: αίθουσες λατρείας και βωμούς αφιερωμένους στις θεότητες, γλυπτά και αγάλματα των Αιγυπτίων θεών, με επιρροές από την ελληνορωμαϊκή τέχνη και ορθογώνιες δεξαμενές νερού, που πιθανώς συνδέονταν με τελετές καθαρμού.
Αρχαιολογικός Χώρος Ραμνούντος
Κοντά στον Ευβοϊκό κόλπο, σε μια απομονωμένη τοποθεσία με απαράμιλλη θέα στη θάλασσα
Με θέα τον Ευβοϊκό και απόλυτα εναρμονισμένος με το φυσικό μεσογειακό τοπίο, ο αρχαιολογικός χώρος Ραμνούντος βρίσκεται στη βορειοανατολική Αττική, κοντά στον Ευβοϊκό κόλπο είναι ένας από τους πιο καλοδιατηρημένους και λιγότερο γνωστούς στην Αθήνα που είχε οχυρωματική χρήση. Ωστόσο, η ιστορία είναι πλούσια και αξίζει να τη γνωρίσεις από κοντά σήμερα που η είσοδος είναι δωρεάν στον αρχαιολογικό χώρο.
Extra facts: Ο Ραμνούς ήταν ένας από τους αρχαίους δήμους της Αττικής, γνωστός κυρίως για το Ιερό της Νεμέσεως, της θεάς που τιμωρούσε την ύβρη και την αλαζονεία. Πρόκειται για ένα από τα ελάχιστα ιερά που είναι αφιερωμένα στη θεά. Στην αρχαιότητα φιλοξενούσε ένα από τα πιο επιβλητικά αγάλματα της θεάς, έργο φιλοτεχνημένο από τον Πάριο γλύπτη Αγοράκριτο, μαθητή του Φειδίου ή στον ίδιο τον Φειδία. Σύμφωνα με μια μυθολογική εκδοχή, η θεά Νέμεσις ήταν η μητέρα της ωραίας Ελένης, η οποία γεννήθηκε από αυγό που άφησε ο μεταμορφωμένος σε κύκνο Δίας στη μήτρα της Λήδας.
Ναός Βραυρωνίας Αρτέμιδος
Ένα από τα αρχαιότερα μυστηριακά και ατμοσφαιρικά ιερά της Αττικής σε μια καταπράσινη κοιλάδα
Ο Ναός της Βραυρωνίας Αρτέμιδος είναι ένας από τους αρχαιότερους και σημαντικότερους ναούς δωρικού ρυθμού από τον οποίο σώζονται μόνο λίγα τμήματα -αφιερωμένος στη λατρεία της Θεάς Άρτεμις. Τη Θεά της φύσης, του κυνηγιού και της γονιμότητας. Βρίσκεται στην Βραυρώνα της ανατολικής Αττικής, σε μια καταπράσινη κοιλάδα κοντά στις εκβολές του ποταμού Ερασίνου. Στον αρχαιολογικό χώρο περιλαμβάνονται η στοά του ιερού, μια μεγάλη ημικυκλική κατασκευή όπου φιλοξενούνταν οι προσκυνητές και η ιερή κρήνη, όπου τελούνταν τελετουργικοί καθαρμοί.
Το ιερό χρονολογείται από την εποχή του Χαλκού (2η χιλιετία π.Χ.), αλλά η ακμή του ήταν τον 5ο αιώνα π.Χ., όταν οι Αθηναίοι το ανακατασκεύασαν και το ανέδειξαν ως σημαντικό λατρευτικό κέντρο της Αρτέμιδος. Στο ιερό τελούνταν ειδικές τελετές για τις μικρές «Άρκτους», δηλαδή κορίτσια ηλικίας 5-10 ετών που υπηρετούσαν τη θεά, συμμετέχοντας σε τελετουργικά παιχνίδια και χορούς. Αυτό ήταν μέρος της προετοιμασίας τους πριν από την ενηλικίωση και τον γάμο.
Ο θρύλος της Ιφιγένειας: Σύμφωνα με την παράδοση, μετά τη διάσωσή της από την Άρτεμη, η Ιφιγένεια έγινε ιέρεια του ναού της θεάς στη Βραυρώνα, φέρνοντας μαζί της το ξόανο (ξύλινο άγαλμα) της Αρτέμιδος από την Ταυρίδα.
Αρχαία Κόρινθος
Ένας μοναδικός συνδυασμός της αρχαίας ελληνικής και ρωμαϊκής κληρονομιάς σε απόσταση αναπνοής από την Αθήνα
Ζωντανό μουσείο ιστορίας και πολιτισμού, η Αρχαία Κόρινθος, κοιτίδα του Κορινθιακού ρυθμού, που βρίσκεται δίπλα από την Αθήνα αξίζει τη μονοήμερη εκδρομή. Το πιο εμβληματικό και καλοδιατηρημένο μνημείο του αρχαιολογικού χώρου είναι ο Ναός του Απόλλωνα, χτισμένος τον 6ο αιώνα π.Χ. Ξεχωρίζει για τις μονολιθικές δωρικές κολώνες του που σώζονται μέχρι σήμερα, θυμίζοντας την αίγλη της αρχαίας πόλης. Καλοδιατηρημένη είναι, επίσης, και η Ρωμαϊκή Αγορά.
Στην Αρχαία Κόρινθο βρίσκεται και η Ακροκόρινθος, ένας εντυπωσιακός βραχώδης λόφος, ύψους περίπου 575 μ.. Δεσπόζει πάνω από την πόλη προσφέροντας πανοραμική θέα στον Κορινθιακό κόλπο. Η περιοχή αυτή ήταν οχυρωμένη από την αρχαιότητα. Κατά την ελληνιστική και ρωμαϊκή εποχή, λειτουργούσε ως ακρόπολη και στρατιωτικό φρούριο.
Extra facts: Στην Αρχαιότητα, η Κόρινθος ήταν μία από τις πιο πλούσιες και ακμάζουσες πόλεις, γνωστή για το εμπόριο, τη ναυτιλία και την αρχιτεκτονική της. Λόγω της θέσης της, αποτελούσε εμπορικό σταυροδρόμι μεταξύ Ανατολής και Δύσης καθώς και συνδετικό κρίκο μεταξύ της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδας, ενώ διέθετε και 2 σημαντικά λιμάνια: Το Λέχαιο που εξυπηρετούσε το Ιόνιο Πέλαγος και τις Κεγχρεές που οδηγούσαν στο Αιγαίο. Σύμφωνα με τον μύθο, όταν ο Απόλλωνας ήρθε σε διαμάχη με τον Ποσειδώνα για την κυριαρχία της περιοχής, οι θεοί αποφάσισαν να κυριαρχήσει ο τελευταίος στον Ισθμό και ο Απόλλωνας στον Ακροκόρινθο.
