Είδα την Αλεξία Καλτσίκη να λυγίζει και να σπάει στο πιο ρεαλιστικό «Λεωφορείο ο Πόθος»
- 23 ΔΕΚ 2024
Η Μπλανς Ντιμπουά στο Λεωφορείο ο Πόθος ήταν πάντα η ρομαντική ηρωίδα, η εύθραυστη, που τρεφόταν μόνο με ποίηση και ευγένεια. Ήταν πάντα εκείνη που ερχόταν σε κόντρα με την άξεστη φύση του (μονίμως γοητευτικού κατά το «αρχέτυπο» του Marlon Brando) κακοποιητή Στάνλεϊ Κοβάλσκι. Ήταν εκείνη που οι ατάκες της «Δεν θέλω ρεαλισμό, μαγεία θέλω» και «Πάντα εμπιστευόμουν την καλοσύνη των ξένων» έχουν εντυπωθεί μέσα στο μυαλό μας ειπωμένες από κάποιο αλλόκοσμο πλάσμα που δεν κατάφερε να προσαρμοστεί στην πραγματικότητα. Η Μπλανς Ντιμπουά που υποδύεται η Αλεξία Καλτσίκη στην παράσταση Λεωφορείο ο Πόθος στο θέατρο Προσκήνιο δεν είναι έτσι. Είναι η Μπλανς Ντιμπουά που θα μπορούσε να υπάρχει τότε, τώρα, αύριο, πάντα.
Πώς γίνεται να δεις ένα έργο που το έχεις παρακολουθήσει τόσες φορές ώστε ξέρεις απέξω κομμάτια του ολόκληρα και να είναι σαν να το βλέπεις για πρώτη φορά; Ο Δημήτρης Καραντζάς το καταφέρνει σκηνοθετώντας το Λεωφορείο ο Πόθος, του Tennessee Williams. Από το σκηνικό της Μαρίας Πανουργιά και τα κοστούμια της Ιωάννας Τσάμη, μέχρι τις ερμηνείες του εξαιρετικού συνόλου των ηθοποιών με την Άλεξία Καλτσίκη, όπως σου είπα ήδη στον εμβληματικό ρόλο της Μπλανς Ντιμπουά, όλα μοιάζουν καινούργια, νέα, το ίδιο σημαντικά με πάντα, καθώς αυτό συμβαίνει όταν μιλάμε για τα μεγάλα κείμενα αλλά ειδωμένα μέσα από ένα πρίσμα ρεαλισμού που με συγκίνησε βαθιά.
Η Μπλανς της Αλεξίας Καλτσίκη και η Στέλλα της Δήμητρας Βλαγκοπούλου, μού φάνηκαν οι πιο πραγματικές Μπλανς και Στέλλα που έχω δει. Οι σκηνές που η Μπλανς φανερώνει την ενοχή της για τον τρόπο που διαχειρίστηκε την περιουσία τους κι οι άλλες που κατηγορεί τη Στέλλα για την απουσία της, ενώ ταυτόχρονα νιώθει την αφόρητη ανάγκη να την προστατεύσει, ο τρόπος που η Στέλλα προσπαθεί να χωρέσει στα καλούπια του έρωτά της για τον Στάνλει, διεκδικώντας μία φωνή που δεν ακούγεται και ταυτόχρονα με ενσυναίσθηση κατανοεί βαθιά κι εκείνον και την αδερφή της, ο τρόπος που ο Στάνλεϊ Κοβάλσκι του Άρη Μπαλή κουβαλώντας το δικό του τραύμα, πασχίζοντας να γκρεμίσει την πραγματικότητα που δεν τον αποδέχεται, τελικά τον κάνει τον κακοποιητή της διπλανής πόρτας, ή ο Μιτς του Βασίλη Μαγουλιώτη που καταλήγει κι αυτός κακοποιητής πίσω από το τόσο συνηθισμένο προσωπείο του «καλού παιδιού», είναι όλοι οι λόγοι που το Λεωφορείο ο Πόθος θα μπορούσε να ονομάζεται Λεωφορείο 608 και να αφορά εμάς και το σήμερα.
H γραμμή των τραμ «Πόθος» λειτουργούσε στη Νέα Ορλεάνη μέχρι το 1948, όταν τα λεωφορεία αντικατέστησαν τα τραμ. Τα κατάλοιπα της παλιάς εποχής έμεναν πίσω, στο παρελθόν όπου ανήκαν. Όπως θα μείνουν και οι εικόνες μεγαλείου στο μυαλό της ξεπεσμένης αριστοκράτισσας του Νότου, Μπλανς Ντιμπουά. Όπως τις έχει αφήσει πίσω της η συμβιβασμένη Στέλλα. Όπως πασχίζει να τις αφήσει πίσω της ο «Πολωνεζάκος» Στάνλει Κοβάλσκι και το σαρωτικό, βίαιο νέο που εκπροσωπεί. 3 άνθρωποι και οι διαφορές τους στοιβάζονται σε έναν χώρο τόσο στενό που τους πνίγει. Η σημασία του προσωπικού χώρου για την ψυχική επιβίωση των ανθρώπων δεν φαινόταν ποτέ τόσο έντονα, όσο στο Λεωφορείο ο Πόθος του Δημήτρη Καραντζά.
Μα πώς αλλιώς να πορευτούν οι άνθρωποι σε συνθήκες τόσο δύσκολες, όσο αυτές που περιγράφονται στο Λεωφορείο ο Πόθος παρά με απόλυτα επιλεγμένες ψευδαισθήσεις, που χτίζουν και συντηρούν άλλοι πιο αποτελεσματικά κι άλλοι λιγότερο. Είτε αυτό είναι η ψευδαίσθηση του αμερικανικού ονείρου που θα κατακτήσουν είτε είναι η απόλυτη αγάπη που νομίζουν ότι ζουν κι ας μετρούν μελανιές στο σώμα τους είτε είναι η μεγάλη ζωή που νομίζουν ότι τους περιμένει.
Οι άνθρωποι του έργου όλοι με διαφορετικές καταβολές και βιώματα, (ακόμα και 2 αδερφές, όπως η Μπλανς και η Στέλλα έχουν διαφορετικά βιώματα, έζησαν άλλες εποχές, άλλους έρωτες, αλλιώς την απώλεια και τον όποιο ηθικό και κοινωνικό ξεπεσμό), δεν μπορούν να επικοινωνήσουν ουσιαστικά και να βοηθήσουν ο ένας τον άλλο. Προτιμούν να συντηρούν όσο τους επιτρέπεται τις δικές τους ψευδαισθήσεις περί της πραγματικότητας που ζουν για να αντέχουν, για να επιβιώνουν, καταπνίγοντας κάθε ευαισθησία ή πραγματική ανάγκη τους.
Η σταδιακή πορεία της Μπλανς Ντιμπουά προς την ψυχική κατάρρευση, επίσης, δεν γινόταν ποτέ τόσο φανερή. Λυγίζει από την αρχή, ζητά βοήθεια, προσπαθεί να κρατηθεί, αλλά δεν τη λαμβάνει τελικά όπως θα έπρεπε (ή ίσως και να μην μπορούσε ποτέ να τη λάβει) και καταρρέει. Η Μπλανς Ντιμπουά δεν αντιμετωπίζεται ως μία ρομαντική ηρωίδα, αλλά σαν ένας άνθρωπος με σάρκα και αίμα, γεμάτος από βιώματα, από πληγές, από ενοχές, από ματαιώσεις, που έρχεται αντιμέτωπη με τη βία της ζωής και των ανθρώπων όσο αντέχει. Κι έπειτα δεν αντέχει πια. Η ψυχική ασθένεια είναι εκεί, τη βλέπεις κι είναι η πρώτη φορά που ίσως ανακουφίστηκα που στο τέλος κάποιος θα φροντίσει τη Μπλανς.
Η Μπλανς στο ανέβασμα του Δημήτρη Καραντζά, στο τέλος λυτρώνεται. Βγαίνει από το κλειστοφοβικό σπίτι της Στέλας και του Στάνλει, σε έναν ολάνθιστο κήπο, αφήνεται ολοκληρωτικά στη δική της ψευδαίσθηση κι ας ξέρουμε όλοι ότι αυτός ο άγνωστος που της δείχνει καλοσύνη και ακούγεται να μιλά, δεν είναι άλλος από τον γιατρό που θα τη μεταφέρει στο ψυχιατρείο. Η κραυγή της Στέλλας δίνει ίσως μία ελπίδα για το τέλος των δικών της ψευδαισθήσεων καθώς μένει ασυγκίνητη μπροστά στο γνωστό μοτίβο του Στάνλει που ζητά να παραμείνει η πειθήνια γυναίκα που τον αγαπάει. Ίσως και όχι.
Κι εμείς λυτρωνόμαστε από τον ρεαλισμό, ενός πιστού στο κείμενο, Λεωφορείου ο Πόθος, που ανεβήκαμε πάνω του κι ακολουθήσαμε όλη τη διαδρομή του, αποφεύγοντας τις λακκούβες του μελοδραματισμού, ρουφώντας λυρικότητα κι αλήθεια, απολαμβάνοντας ηθοποιούς που κατάφερναν με τις ερμηνείες τους, ακολουθώντας μία διαφορετική κι αυθεντική σκηνοθετική ματιά, να μας φωτίζουν άλλες πλευρές ηρώων που αγαπήσαμε βαθιά.
Info:
Το θρυλικό έργο του Τενεσί Ούλιαμς, Λεωφορείο ο Πόθος, ξαναζωντανεύει στη σκηνή του Θεάτρου Προσκήνιο, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά, με την Αλεξία Καλτσίκη στο ρόλο της Μπλανς Ντιμπουά. Τον κόσμο της Μπλανς, συνθέτει μια σπουδαία ομάδα ηθοποιών με τους Άρη Μπαλή, Δήμητρα Βλαγκοπούλου, Βασίλη Μαγουλιώτη / Γιώργο Ζυγούρη (διπλή διανομή), Γιάννη Κόραβο και Ιωάννα Ραμπαούνη.
Κάθε Τετάρτη στις 19:00, Πέμπτη στις 20:00, Παρασκευή στις 21:00, Σάββατο στις 18:00 και 21:15 και Κυριακή στις 19.00 στο Θέατρο Προσκήνιο. Πληροφορίες για τις έξτρα παραστάσεις των γιορτών και εισιτήρια εδώ.
