Georgi Gospodinov: Ο πρώτος Βούλγαρος νικητής του βραβείου Booker
- 24 ΜΑΙ 2023
Το πρώτο βιβλίο που γράφτηκε στα βουλγαρικά και βραβεύτηκε ποτέ με το διεθνές βραβείο Booker, είναι το Time Shelter του Georgi Gospodinov. Το βιβλίο, κυκλοφορεί και στα ελληνικά με τίτλο Χρονοκαταφύγιο, σε μετάφραση Αλεξάνδρας Ιωννίδου, από τις εκδόσεις Ίκαρος.
Η πρόεδρος των κριτών του λογοτεχνικού βραβείου Booker, Leila Slimani, περιέγραψε το βιβλίο του Georgi Gospodinov, ως «ένα ευφυές μυθιστόρημα γεμάτο ειρωνία και μελαγχολία». Όπως πρόσθεσε η ίδια στο σκεπτικό της απόφασης για τη βράβευσή του, το Time Shelter, «Είναι ένα πολύ βαθύ έργο που πραγματεύεται ένα σύγχρονο αλλά και φιλοσοφικό ερώτημα: τι μας συμβαίνει όταν οι αναμνήσεις μας εξαφανίζονται;».
Το βραβείο αξίας 50 χιλιάδων δολαρίων μοιράστηκε ισόποσα ανάμεσα στον συγγραφέα και τη μεταφράστρια του βιβλίου για την αγγλική γλώσσα, Angela Rodel. Εξαλλου το βραβείο Booker δίνεται κάθε χρόνο σε ένα μυθιστόρημα ή σε μία συλλογή διηγημάτων που έχει γραφεί σε οποιαδήποτε γλώσσα, αρκεί να έχει μεταφραστεί και εκδοθεί στη Μεγάλη Βρετανία ή την Ιρλανδία.
@2023 Kirsty Wigglesworth/AP Images
Το βιβλίο Time Shelter είναι το 4o μυθιστόρημα του Georgi Gospodinov που μεταφράζεται στα αγγλικά. Αφορά την έναρξη λειτουργίας μίας «κλινικής για το παρελθόν» που προσφέρει μία πολλά υποσχόμενη θεραπεία σε πάσχοντες από τη νόσο Alzheimer. Κάθε όροφος της κλινικής αντιστοιχεί σε μία περασμένη δεκαετία της ζωής του ασθενούς όπου όλα είναι ακριβή αντίγραφα εκείνης της εποχής. Καθώς η κλινική αποκτά φήμη, υγιείς άνθρωποι καταφεύγουν σε αυτή για να αποδράσουν από τον εφιάλτη της σύγχρονης ζωής.
Σύμφωνα με τη Slimani, το μυθιστόρημα «εξερευνά τον τρόπο με τον οποίο η μνήμη μας είναι το θεμέλιο της ταυτότητάς μας και του εσωτερικού διαλόγου μας».
«Είναι επίσης ένα σπουδαίο μυθιστόρημα για την Ευρώπη, μία ήπειρο που έχει ανάγκη ένα μέλλον, όπου το παρελθόν επανεφευρίσκεται και η νοσταλγία είναι δηλητήριο. Μας προσφέρει μία οπτική για τη μοίρα χωρών όπως η Βουλγαρία, που έχουν βρεθεί στην καρδιά της ιδεολογικής σύγκρουσης μεταξύ του δυτικού και του κομμουνιστικού κόσμου», ανέφερε επίσης.
Ο Georgi Gospodinov είναι ποιητής και συγγραφέας λογοτεχνικών και θεατρικών έργων. Το Time Shelter βρέθηκε στην κορυφή των best sellers βιβλίων στην Βουλγαρία κι έχει κερδίσει επίσης το Ευρωπαϊκό Βραβείο Strega. Η μεταφράστρια του έργου, Angela Rodel είναι πρωτίστως μουσικός και επίσης μεταφράστρια που ζει και εργάζεται στη Βουλγαρία.
Αυτή είναι η δεύτερη συνεχής χρονιά που το βραβείο Booker δίνεται σε ένα βιβλίο γραμμένο σε γλώσσα που δεν έχει βραβευτεί ποτέ στο παρελθόν. Πέρσι είχε κερδίσει το βιβλίο Tomb of Sand της Geetanjali Shree (σε μετάφραση Daisy Rockwell) που ήταν το πρώτο μεταφρασμένο από τα Ινδικά βιβλίο που πήρε το σπουδαίο λογοτεχνικό βραβείο.
Οι νικητές ανακοινώθηκαν στο Λονδίνο την Τρίτη, 23 Μαΐου. Ο Georgi Gospodinov διεκδίκησε και κέρδισε το βραβείο από τους, Eva Baltasar, Maryse Conde, Cheon Myeong -kwan, GauZ και Guadalupe Nettel.
