Γιατί πρέπει να δεις το Revenant

Η ‘Επιστροφή’ είναι μια κατάδυση στον ανθρώπινο ψυχισμό, τον ανδρικό ψυχισμό κατά κύριο λόγο. Ας μη κρυβόμαστε, η ιστορία την εποχή που διαδραματίζεται η ταινία, δύο αιώνες πίσω, γραφόταν από τους άνδρες και τις επιλογές τους. Άλλη μία(;) ιστορία εκδίκησης ενός άντρα που προδόθηκε από τους συντρόφους του, σε εποχές όμως όταν αυτή δεν συνδέοταν αποκλειστικά με την οικονομική καταστροφή του θύματος, αλλά έφτανε σε γκροτέσκες λύσεις ‘υπόγειου’ επιπέδου, όπως το να σε θάβουν ζωντανό(!)

Ο μάγος διευθυντής φωτογραφίας Emmanuel Lubezki (δις βραβευμένος με Όσκαρ για τα υπέροχα φωτογραφημένα σκοτάδια του διαστήματος του Gravity και το αντιδιαμετρικά ‘εσωτερικό’ του θεάτρου και των ανθρώπων του στο Birdman, μόλις πέρυσι) κάνει θαύματα για τον αμφιβληστροειδή μας. Με το βαθμό δυσκολίας να εκτοξεύεται στη νιοστή, χρησιμοποιεί μόνο φυσικό φωτισμό. Ό,τι αντικρίζεις έχει αυτήν την ομορφιά που όλοι κατα κάποτε έχουμε βιώσει κάπου στις διακοπές μας, σε ένα ύψωμα με θέα, πασχίζοντας μάταια να το αποτυπώσουμε σε φωτογραφία για να εντυπωσιάσουμε τους φίλους μας στο instagram. Αποτυπώνει το φυσικό φως που με τρόπο μαγικό και ‘αληθινό’ χαιδεύει τοπία και ανθρώπους. Το κάνει ακριβώς όπως το αντιλαμβάνεται το ‘ανθρώπινο’ μάτι μας, ‘πιάνει’ αυτό το je ne sais quoi συναίσθημα που όντας κανονικοί άνθρωποι κι όχι επαγγελματίες φωτογράφοι, αδυνατούμε να αιχμαλωτίσουμε  με έναν φακό. Ε αυτό το πραγματικό επίτευγμα καταφέρνει ο άνθρωπος.

Κυνηγημένοι από τους εκδιωγμένους Ινδιάνους, τους οποίους έχουν εκτοπίσει εκμεταλλευόμενοι τη γη τους και το φυσικό της πλούτο, η ομάδα των ‘δυτικών’ πρωταγωνιστών βρίσκεται σε εμπορική αποστολή για κυνήγι γούνας κι όταν όλα πάνε στραβά, τότε ο κάθε άντρας δείχνει το ποιόν του. Την ηθική ή την ανηθικότητα του, την ακεραιότητα του, την ανδρεία του κι όλες τις ενδοιάμεσες αποχρώσεις τους. Όταν αφήνουν τον Glass (DiCaprio) θαμμένο ζωντανό-νεκρό, εκείνος επιζεί είτε λόγω συγκλονιστικής στάμινας, είτε εξαιτίας του παντοδύναμου αισθητηρίου της επιβίωσης σε συνδυασμό με το κίνητρο-οδοστρωτήρα της ανάγκης για εκδίκηση.

Οι γυναίκες εδώ είναι αφανείς, διαδραματίζοντας το σημαντικό τους ρόλο πίσω από σκιές, με την αρχετυπική ικανότητα της δημιουργίας νέας ζωής, με τη μήτρα τους να γίνεται όπλο μαζικής καταστροφής που ‘παράγει’ αυτούς τους άλλοτε γενναίους, άλλοτε σκληρούς κι άλλοτε…τέρατα άνδρες.

Ναι οι άντρες στην ιστορία μας είναι οι -σχεδόν- αποκλειστικοί πρωταγωνιστές αλλά το γυναικείο στοιχείο έχει έναν σχεδόν αόρατο μεν, απόλυτα υπαρκτό ρόλο δε. Όπως αόρατα, σχεδόν ‘διάφανα’ εμφανίζεται στα όνειρα του πρωταγωνιστή η γυναίκα που αγάπησε, η αγάπη του για εκείνη και το παιδί που του χάρισε, αποτελούν τη κινητήριο δύναμη και μοναδικό του καύσιμο στην προσπάθεια να επιστρέψει από τους νεκρούς στους ζωντανούς.

Βασικό ατού και πραγματικό θησαυρό για την ταινία αποτελεί η ερμηνεία του Leonardo Di Caprio. Ο συνήθως ‘λαλίστατος’ Leo, εδώ παραδίδει μία αποκλειστικά σωματική ερμηνεία αξιοποιώντας τέλεια κάθε μυ του σώματος και του προσώπου του. Ένα ηφαίστειο μελετημένης κινησιολογίας, είναι από αυτές τις ερμηνείες που χρόνια αργότερα θα διδάσκονται στις κινηματογραφικές σχολές ως αντίπαλο δέος στις βερμπαλιστικές ερμηνείες Σαιξπηρικών ηθοποιών και ιερών τεράτων όπως ο Brando κι ο DeNiro. Ναι, όσο υπερβολικό ακούγεται, τόσο αλήθεια είναι. Έχει τέτοιο έλεγχο των εκφραστικών του μέσων ο άνθρωπος, που για δύο και πλέον ώρες ξεχνάς ότι βλέπεις ταινία μυθοπλασίας, θαρρείς πως όλο αυτό είναι η ντοκιμαντερίστικη απεικόνιση του Γολγοθά ενός θανάσιμα πληγωμένου και προδομένου ανθρώπου με μάτια που βγάζουν αντί για φωτιά υγρή λάβα.

Το φανταστικό; Δε βαριέσαι ποτέ παρά τα 160 λεπτά της διάρκειας. Ο Innaritu δομεί μια συναρπαστική σπουδή στον ανθρώπινο πόνο είτε εγγενή είτε τον επίκτητο ενδύοντας την ταινία του το μανδύα της περιπέτειας καταδίωξης. Αν μπορείς να αφεθείς στην αποστασιοποίηση από τον έξω κόσμο για μερικές ώρες (και το κινητό σου) αυτό το πρόσκαιρο ‘ταξίδι’ που μόνο το σκοτάδι της κινηματογραφικής αίθουσας μπορεί να σε πάει, τότε θα δεις μια από τις ταινίες της χρονιάς, Μία από τις ταινίες των Όσκαρ (δικαιολογημένες οι 12 υποψηφιότητες μία προ μία, ακόμη και στα ‘αόρατα’ οπτικά εφέ ή στην “έκπληξη” της επικράτησης του εκπληκτικού αλλά και μονοδιάστατου Tom Hardy στο β’ ρόλο) αλλά πρώτα απ’ όλα θα δεις αυτό που λέγεται υψηλή 7η τέχνη. Όχι την πιο πρωτότυπη ιστορία που έχεις αντικρίσει, αλλά σίγουρα την πιο γενναιόδωρα κινηματογραφημένη. Κοχόνες κυρίες και κύριοι, κοχόνες με νόημα και ποίηση…