Πάσχα: Γιατί βάφουμε κόκκινα αυγά τη Μεγάλη Πέμπτη;
- 2 ΜΑΙ 2024
Το βάψιμο των αυγών τη Μεγάλη Πέμπτη, είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα έθιμα του Πάσχα. Τα αυγά βάφονται τη Μεγάλη Πέμπτη, ημέρα του Μυστικού Δείπνου, όταν ο Χριστός πρόσφερε άρτο και κρασί ως συμβολισμό για το σώμα Του και το αίμα Του, έτοιμος να θυσιαστεί για να ελευθερώσει τον κόσμο από τις αμαρτίες του.
Γιατί βάφουμε κόκκινα αυγά – Οι συμβολισμοί πίσω από το έθιμο του Πάσχα
Σύμφωνα με τα έθιμα και τις παραδόσεις, σήμερα Μεγάλη Πέμπτη, βάφουμε τα αυγά κόκκινα. Μπορεί οι επιλογές σε χρώματα και σχέδια πια να είναι αμέτρητες, όμως η παράδοση θέλει τα πασχαλινά αυγά, κόκκινα.
Οι εξηγήσεις που υπάρχουν, πίσω από το έθιμο είναι πολλές. Μία από τις πιο αποδεκτές, είναι πως το κόκκινο συμβολίζει το αίμα και τη θυσία του Ιησού. Το αυγό, προχριστιανικό σύμβολο της ζωής, συμβολίζει τον τάφο του Χριστού που ήταν ερμητικά κλειστός, όπως το περίβλημα του αυγού, αλλά έκρυβε μέσα του τη ζωή, αφού από αυτόν βγήκε ο Χριστός και αναστήθηκε. Οι άλλες ερμηνείες, έχουν πρωταγωνίστριες, τρεις γυναίκες: Την Παναγία, τη Μαρία Μαγδαληνή και μία δύσπιστη, ανώνυμη γυναίκα.
Το βάψιμο των αυγών γινόταν την Μεγάλη Πέμπτη, γι’ αυτό και την έλεγαν Κόκκινη Πέφτη ή Κοκκινοπέφτη. Παλιότερα το συνήθιζαν κι αποβραδίς, πάντοτε τα μεσάνυχτα, με το ξεκίνημα της νέας μέρας. Η κατσαρόλα που θα έβαφαν τα αυγά θα πρέπει να ήταν καινούρια, ο αριθμός των αυγών συγκεκριμένος. Την μπογιά τη φύλαγαν 40 μέρες και δεν την έχυναν έξω από το σπίτι.
Τα κόκκινα σαν αίμα αυγά, για να τιμήσουν το αίμα του Ιησού Χριστού, ανταλλάσσονται στην Ελλάδα. Μόνο όσοι πενθούν από πρόσφατο θάνατο οικείου προσώπου δε βάφουν αυγά για το Πάσχα. Αλλά και σε αυτούς, θα φέρουν οι συγγενείς και οι φίλοι βαμμένα αυγά και από αυτά, θα αφήσουν και στον τάφο του αγαπημένου τους.
Η Παναγία πίσω από το έθιμο των κόκκινων αυγών
Μία εξήγηση που δίνεται συχνά, λέει ότι η Παναγία πήρε ένα καλάθι αυγά και τα πρόσφερε στους φρουρούς Του Υιού της, ικετεύοντάς τους να του φέρονται καλά. Όταν τα δάκρυά της έπεσαν πάνω στα αυγά, αυτά βάφτηκαν κόκκινα.
Τα κόκκινα αυγά και η Μαρία Μαγδαληνή
Μια άλλη ιστορία συνδέει το κόκκινο χρώμα με τη Μαρία Μαγδαληνή. Όταν ο Ρωμαίος αυτοκράτορας ενημερώθηκε για την Ανάσταση του Χριστού, τη θεώρησε τόσο απίθανη «όσο και το να βαφτούν τα αυγά κόκκινα». Η Μαρία Μαγδαληνή τότε, χρωμάτισε μερικά αυγά κόκκινα και του τα πήγε για να του επιβεβαιώσει το γεγονός.
Μία παραλλαγή της παραπάνω ιστορίας, θέλει μία γυναίκα να μην πιστεύει την είδηση της Ανάστασης Του Ιησού και να λέει: «Όταν τα αυγά που κρατώ θα γίνουν κόκκινα, τότε θα αναστηθεί και ο Χριστός». Και τότε αυτά έγιναν κόκκινα».
Γιατί τσουγκρίζουμε κόκκινα αυγά
Tο τσούγκρισμα των πασχαλινών αυγών, συμβολίζει την Aνάσταση του Xριστού. Το αυγό συμβολίζει τη ζωή και τη δημιουργία που κλείνει μέσα του τη ζωή. Το έθιμο του τσουγκρίσματος των αυγών το Πάσχα, λέγεται ότι ξεκίνησε από την Βόρεια Αγγλία ως παιχνίδι: Ο κάτοχος του πιο γερού αυγού, ήταν ο νικητής.
Μπορεί το Πάσχα το έθιμο να επιβάλει να τσουγκρίζουμε κόκκινα αυγά, ωστόσο, επιτάσσει παράλληλα το πρώτο αυγό που βάφεται σε κάθε σπίτι ν’ ανήκει στην Παναγία, γι’ αυτό και δεν πρέπει να το «τσουγκρίζουμε». Πολλές νοικοκυρές ακόμα και σήμερα, το φυλάνε όλο τον χρόνο, μέχρι το επόμενο Πάσχα. Την Μεγάλη Πέμπτη του επόμενου έτους το φυτεύουν στα χωράφια τους για να είναι εύφορα, ή το κρεμάνε στα μαντριά των ζώων, για να είναι γόνιμα.
Επίσης, το έθιμο του τσουγκρίσματος των αυγών, έχει τις ρίζες του στο Βυζάντιο και συμβολίζει πάλι την Ανάσταση. Όπως το κλωσσόπουλο σπάει το κέλυφος του αυγού και βγαίνει στο φως της ζωής, έτσι κομματιάζονται του θανάτου τα δεσμά και από του τάφου τα βάθη ξανάρχεται η ζωή.
Το έθιμο αυτό καθιερώθηκε για πρώτη φορά στη βυζαντινή αυλή από το Μεγάλο Κωνσταντίνο και τη μητέρα του Αγία Ελένη, με επίσημη τελετή που γινόταν το πρωί της Κυριακής του Πάσχα. Οι καλεσμένοι τσούγκριζαν με τον αυτοκράτορα και τη βασιλομήτορα τα αυγά και στη συνέχεια ακολουθούσε γεύμα στο πασχαλινό τραπέζι.
