Η Αστυπάλαια μπορεί να βγάλει το τσιγάρο από τη ζωή σου. Στο λέει μία καπνίστρια

Οι αγωνίες μου πολλές. Ως καπνίστρια, δεν ήξερα αν θα αντέξω χωρίς τα τσιγάρα μου σε έναν προορισμό όπου ο καπνός δεν ήταν καλοδεχούμενος, αλλά βρήκα το ταξίδι μια ωραία πρόβα για την πλήρη εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου στη χώρα μας, που στην ενήλικη ζωή μου έμαθα να αντιμετωπίζω λιγότερο αντιδραστικά και με μεγαλύτερη κατανόηση προς τους μη καπνιστές τους οποίους αφενός θαυμάζω απεριόριστα, αφετέρου δεν μου φταίνε σε κάτι να τους πνίγω με τον καπνό μου. Με το που προσγειώθηκα ωστόσο στην Αστυπάλαια, οι αγωνίες μου εξαφανίστηκαν μία προς μία.

Από το πρώτο λεπτό, στο αεροδρόμιο μία ταμπέλα με ενημέρωνε ότι βρίσκομαι σε μία Smoke Free ζώνη, στο πρώτο «άκαπνο» νησί του κόσμου. Αλλά ήταν μία ταμπέλα θετική, που με προσκαλούσε να συμμετέχω στην πρωτοβουλία του Δήμου να απομακρύνει από τη ζωή των δημοτών και των επισκεπτών του το τσιγάρο και να τους ωθήσει σε μία ζωή χωρίς καπνό. Θετικό το μήνυμα, χαμογελαστοί οι πρώτοι Αστροπαλίτες που συνάντησα, μπλε της θάλασσας και λόφοι γυμνοί των Δωδεκανήσων, μόνο το αν θα καπνίσω δεν σκεφτόμουν.

Σκεφτόμουν απλά να ρουφήξω όλη αυτή την ομορφιά που υπήρχε γύρω μου. Σειρά είχε ένα από τα Smoke Free boutique ξενοδοχεία του νησιού, όπου δεν άντεξα και έκανα τη διευκρινιστική ερώτηση αν το κάπνισμα απαγορεύεται σε όλους τους χώρους. «Κάνουμε μια πολύ σοβαρή προσπάθεια» μου είπαν προτού εξηγήσουν ότι φυσικά αν ήθελα να καπνίσω στο ανοιχτό parking δεν θα μου το απαγόρευε κανείς δια ροπάλου. Ήταν όμως αυτή η πρώτη κουβέντα που ειπώθηκε με ευγένεια και χαμόγελο και πάλι που με κράτησε.

Το νησί είχε αγκαλιάσει αυτή τη νέα Smoke Free κουλτούρα στην ταυτότητά του. Σε μία πρώτη βόλτα στο νησί λίγο πριν βρεθώ στην πρώτη από τις δύο παραλίες του που έχουν χαρακτηριστεί «Παραλίες χωρίς τσιγάρο» έβλεπα σε σημεία ιστορικού ενδιαφέροντος όπως τους Μύλους του νησιού σήματα που σε ενημέρωναν για τις Smoke Free ζώνες, καφέ, bar, εστιατόρια και ξενοδοχεία που είχαν αποφασίσει να ενταχθούν σε αυτή τη νέα κουλτούρα. Η ησυχία του νησιού, ο ζεστός ήλιος, ο αέρας πεντακάθαρος και όλα έβαιναν καλώς χωρίς μεγάλη προσπάθεια.

Δύο είναι οι παραλίες του νησιού που έχουν αποφασίσει να ενταχθούν στην προσπάθεια του Δήμου να γίνει το πρώτο Smoke Free νησί του κόσμου. Το Στενό και το Λιβάδι μάς υποδέχτηκαν με τα πιο ωραία και καθαρά νερά τους, την πιο καθαρή από αποτσίγαρα άμμο και τις πιο χαλαρωτικές δραστηριότητες. Η νευρικότητα που βίωνα χωρίς τη νικοτίνη στον οργανισμό μου, εξαφανίστηκε με ένα μασάζ, μία βουτιά στα νερά και γιόγκα δίπλα στο κύμα.

Η νικοτίνη έμεινε μακριά από το μυαλό μου και με την εμπειρία blind tasting υπό την καθοδήγηση του Σωτήρη Κοντιζά στην παραλία Λιβάδι. Μια εμπειρία καταλυτική για να καταλάβω πόσο είχε αλλάξει ο τρόπος που αντιλαμβανόμουν κάθε αίσθηση μου χωρίς το τσιγάρο. Η γεύση και η όσφρησή μου ήταν απολύτως εκεί, όσο γευόμουν τα ντόπια προϊόντα της Αστυπάλαιας όπως τη χλωρή, και έπαιρνα μια ιδέα από την αυθεντική κουζίνα της.

Ήταν στην παραλία, που κατάλαβα πόσο αυτό το νησί με την προσπάθειά του να αναδείξει την αγνή του φύση, την ομορφιά του, τα προϊόντα του, το νερό και τον αέρα του μακριά από τα προβλήματα που τους δημιουργεί η ανθρώπινη παρέμβαση, σε φέρνει κοντά και με τον δικό σου αγνό εαυτό. Αυτόν που θέλεις να φροντίσεις, αντί να επιβαρύνεις.

Δεν θα σου πω ότι δεν ήταν δύσκολα, ήταν κάποιες στιγμές. Ωστόσο, το νησί δε θέλει να είναι «απαγορευτικός» προορισμός για τους καπνιστές, κάνοντας τους να αισθάνονται άβολα . Θέλει απλά να τους ενθαρρύνει να αφήσουν το τσιγάρο πίσω τους και να τους μιλήσει για το σεβασμό προς τους άλλους.

Αυτό που μου φαινόταν παράταιρο ήταν πώς γίνεται μια μεγάλη καπνοβιομηχανία να στηρίζει αυτό το φιλόδοξο σχέδιο. Τις μέρες που ήμουν στο νησί,  κατάλαβα το γιατί. Η PMI και η Παπαστράτος έχουν ένα ανατρεπτικό όραμα: μια μέρα να σταματήσουν να πουλάνε τσιγάρα, και να στραφούν εξολοκλήρου στα smoke free προϊόντα, τα οποία θα ενσωματώνουν εκείνη την επιστήμη και την τεχνολογία που θα τα καθιστούν μια καλύτερη εναλλακτική σε σχέση με το τσιγάρο για τους καπνιστές που δεν θέλουν ή δεν μπορούν να κόψουν το κάπνισμα.

«Το καλύτερο που έχουν να κάνουν οι καπνιστές είναι να κόψουν το τσιγάρο και τα προϊόντα νικοτίνης εντελώς. Ωστόσο, πολλοί δεν το κάνουν. Αυτοί οι ενήλικες καπνιστές που διαφορετικά θα συνέχιζαν να καπνίζουν θα έπρεπε να έχουν πληροφόρηση για τις καλύτερες εναλλακτικές που υπάρχουν», δήλωσε με αφορμή την πιστοποίηση της Αστυπάλαιας ως Smoke Free προορισμό ο President European Union Region της PMI, Frederic de Wilde. Η αλήθεια είναι ότι δε θα μπορούσα να έχω αντέξει ολόκληρο το διήμερο χωρίς αυτές τις εναλλακτικές, όπως δε θα μπορούσα να είχα αντέξει χωρίς τον σεβασμό που ήθελα να δείξω στην πρωτοβουλία αυτού του Δήμου και των ανθρώπων του.

Στη συνέντευξη Τύπου που διοργανώθηκε το απόγευμα πριν επιστρέψω στην κανονικότητά μου, ο Δήμαρχος της Αστυπάλαιας Νίκος Κομηνέας και ο επιχειρηματίας Μιχάλης Βεργούλης μίλησαν ακριβώς γι’ αυτή την προσπάθεια τους να στρέψουν την Αστυπάλαια σε μια βιώσιμη ανάπτυξη, να βασιστούν σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, να την κάνουν ένα πρότυπο όπου η φύση κυριαρχεί και ο άνθρωπος την ακολουθεί από κοντά με σεβασμό και ταπεινότητα.

Θα μου πεις, τι σχέση έχει ο καπνός με όλα αυτά; Είναι δύσκολο να σου εξηγήσω ένα βίωμα. Αλλά μπορώ να σου πω αυτό που ένιωσα. Ένιωσα ότι το να απαρνηθώ έστω για λίγο μια δικιά μου κακή συνήθεια, κάτι που γνωρίζω ότι επιβαρύνει την υγεία μου αλλά και αυτή των γύρω μου με τα προϊόντα της καύσης, κάτι που επιβαρύνει το περιβάλλον με τη γόπα που θα συνεχίσει να κατοικεί μολύνοντας αυτή τη γη ακόμα και αφού εγώ φύγω, με έφερε πιο κοντά στη φύση. Με έκανε να εκτιμήσω καλύτερα τα στοιχεία της, με έκανε να πάρω τις πιο βαθιές και ήρεμες ανάσες και με έκανε να αισθανθώ δέος για την προσπάθεια κάποιων ανθρώπων να επαναπροσδιορίσουν τα πράγματα στον τόπο τους, βάζοντας το νησί τους στο προσκήνιο και όχι την ευκολία τους.

Ένα νησί 1200 κατοίκων, 350 χιλιόμετρα από την Αθήνα με σχήμα και ομορφιά πεταλούδας, μπορεί να σε κάνει να σκεφτείς διαφορετικά. Επιστρέφοντας σπίτι μου μετά από ένα γεμάτο εμπειρίες και άδειο από καπνό διήμερο, το επόμενο πρωί από ένα γλέντι που γέμισε τη Χώρα γεύσεις, χορό και μουσική, πέρασα αρκετή ώρα σκεπτόμενη αν έπρεπε να ανάψω τσιγάρο ξανά.

Ακόμα κι αν δεν ήμουν έτοιμη σήμερα, κατέληξα σίγουρα σε μία απόφαση. Αν θελήσω ποτέ να απαλλαγώ από το τσιγάρο, είμαι ευτυχής που υπάρχει αυτό το νησί στον χάρτη μας. Το τοπίο του, οι άνθρωποί του, η θέα από το κάστρο του, το υπέροχο φαγητό του, τα νερά του, οι Μύλοι του, όλα σε αποζημιώνουν με τον τρόπο τους. Όλα κάνουν την προσπάθειά σου ευκολότερη κι όλα εγγυώνται ότι θα γεμίσεις υπερηφάνεια για τον εαυτό σου και ωραίες εικόνες, μόλις τα καταφέρεις.