Η «άγνωστη» ιστορία πίσω από τη Γιορτή της Μητέρας

Η Γιορτή της Μητέρας είναι μια σύγχρονη γιορτή με ρίζες όμως στις αρχαιοελληνικές λατρείες για τη γονιμότητα και τη μητρότητα. Στον πυρήνα της μια γυναίκα που δεν απέκτησε ποτέ παιδιά. Κι όμως. Η μεγαλύτερη γιορτή των μαμάδων έχει για «μαμά» της μια γυναίκα που δεν έγινε ποτέ μητέρα αλλά αγάπησε και θαύμασε, όσο τίποτα στον κόσμο, τη δική της μητέρα.

Το όνομα που πρέπει να θυμάσαι είναι: Ann Jarvis. Τοποθετούμαστε χωροχρονικά στη δεκαετία του 1850 και στη δυτική Βιρτζίνια, όταν η μητέρα της Jarvis μαζί με άλλες γυναίκες έστηναν ομάδες εθελοντισμού. Σκοπός τους; η βελτίωση των συνθηκών υγιεινής και η μείωση της βρεφικής θνησιμότητας με την καταπολέμηση των ασθενειών και τον περιορισμό της μόλυνσης του γάλακτος. Σύμφωνα με την ιστορικό Katharine Antolini του Wesleyan College οι γυναίκες φρόντιζαν και τους τραυματισμένους στρατιώτες και από τα δύο μέτωπα του αμερικανικού εμφυλίου πολέμου.

© 2023 AP Photo

Στα μεταπολεμικά χρόνια η Ann Jarvis και οι υπόλοιπες γυναίκες οργάνωναν «πικνίκ φιλίας» και εκδηλώσεις με μόνο τους σύνθημα την ειρήνη και τη συμφιλίωση των δύο πλευρών. Εκείνη την εποχή η Julia Ward Howe, γνωστή για τη σύνθεση του «Ύμνου μάχης για τη Δημοκρατία», συνέταξε τη Διακήρυξη για τη Γιορτή της Μητέρας καλώντας τις γυναίκες να αναλάβουν ενεργό πολιτικό ρόλο στην προώθηση της ειρήνης. Η «μητέρα όλων των στρατιωτών» έφερε κοντά μητέρες να θρηνήσουν. Μανάδες που έχασαν τους γιους τους σε μια εμφύλια σύγκρουση. Η μία στην αγκαλιά της άλλης.

Το 1870 η ακτιβίστρια Julia Ward Howe διοργάνωσε μια φιλειρηνική συγκέντρωσης μητέρων με σύνθημα ‘’peace and motherhood’’ με σκοπό, τα παιδιά να μην στέλνονται στον πόλεμο. Όλο και πιο επίμονα άρχιζαν να ζητούν την επίσημη θέσπιση της Ημέρας της Μητέρας ως μία ημέρα για τον εορτασμό της ειρήνης, με τη μητρική ιδιότητα να λειτουργεί ως μοχλός ειρηνικής συνύπαρξης.

Σε όλη της τη ζωή, η Jarvis προσπάθησε να τιμήσει και να βοηθήσει τις μητέρες. Την πρώτη επέτειο του θανάτου της η κόρη της, Anna, συναντήθηκε με φίλους και ανακοίνωσε την επιθυμία της για μια τελετή μνήμης για τη μητέρα της για τον επόμενο χρόνο.

Τον Μάιο του 1907 πραγματοποιήθηκε ιδιωτική λειτουργία προς τιμήν της Jarvis. Το επόμενο έτος, το 1908, η κόρη της οργάνωσε την πρώτη επίσημη εορτή της Ημέρας της Μητέρας, πλησιάζοντας την επέτειο του θανάτου της μητέρας της. Η Μεθοδιστική Εκκλησία του Andrews πραγματοποίησε την πρώτη δημόσια λειτουργία το πρωί της 10ης Μαΐου 1908.

Η κόρη της δεν παρευρέθηκε στη λειτουργία, αλλά έστειλε μια δωρεά 500 λευκών γαρύφαλλων για όλους τους παρευρισκόμενους. Το απόγευμα, 15.000 άτομα παρακολούθησαν μια άλλη λειτουργία που οργάνωσε η κόρη της Jarvis στη Φιλαδέλφεια, που πραγματοποιήθηκε στο Wanamaker Store Auditorium.

Η Ημέρα της Μητέρας άρχισε να γιορτάζεται σε περισσότερες πόλεις, μέχρι που ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Woodrow Wilson, το 1914 υπέγραψε ένα ψήφισμα του Κογκρέσου, καθιστώντας επίσημα τη δεύτερη Κυριακή του Μαΐου την εθνική Ημέρα της Μητέρας και καλώντας τους Αμερικανούς να την αναγνωρίσουν.

«Για την Jarvis ήταν η μέρα που πήγαινες σπίτι για να περάσεις χρόνο με τη μητέρα σου και να την ευχαριστήσεις για όσα έκανε», έγραψε η Wesleyan Antolini από τη Δυτική Βιρτζίνια στη διδακτορική της διατριβή με τίτλο «Γιορτάζοντας τη Μητρότητα: η Anna Jarvis και η υπεράσπιση της Ημέρας της Μητέρας της».

«Δεν έγινε για να εορταστούν όλες οι μητέρες. Ήταν για να εορταστεί η καλύτερη μητέρα που έχετε γνωρίσει ποτέ – η δική σου μητέρα – ως γιος ή ως κόρη.» Γι’ αυτό η Jarvis επέμενε στον ενικό αριθμό Mother’s Day κι όχι στον πληθυντικό “Mothers’ Day”, εξηγεί η Antolini.

H Jarvis επέλεξε το λευκό γαρύφαλλο ως το λουλούδι-σύμβολο της Ημέρας της Μητέρας, επειδή «το λευκό του χρώμα συμβολίζει την αλήθεια, την αγνότητα και τη φιλευσπλαχνία της μητρικής αγάπης· το άρωμά του, τη μνήμη και τις προσευχές της».