22 τάσεις για το 2022: Η νέα κανονικότητα ανατρέπει όλα όσα νομίζαμε ότι ξέραμε

«Οι περισσότεροι από εμάς δεν οδεύουμε στο 2022 με την ίδια αίσθηση ανακούφισης και ενθουσιασμού με την οποία μπήκαμε στο 2021. Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο συνειδητοποιήσαμε, σε συλλογικό επίπεδο, ότι πολλά από τα πράγματα που θεωρούσαμε δεδομένα δεν ισχύουν πλέον. Οι προτεραιότητές μας έχουν αλλάξει και το ίδιο έχει συμβεί με τα πράγματα που είμαστε διατεθειμένοι να ανεχτούμε. Η μόνη βεβαιότητα που παραμένει είναι η αβεβαιότητα». Η παραπάνω δήλωση της Marian Salzman, ενός από τα πλέον πολυβραβευμένα στελέχη δημοσίων σχέσεων στον πλανήτη και η γυναίκα η οποία, μεταξύ άλλων, σύστησε στον κόσμο την έννοια της μετροσεξουαλικότητας, είναι χαρακτηριστική όσον αφορά το τι μπορούμε να περιμένουμε τελικά από το 2022.

Πρόκειται για μια χρονιά που μοιάζει να κυριαρχείται από μια νέα κανονικότητα που ορίζεται από τη βασιλεία του χάους και του άγχους, με τη Marian Salzman να επιμένει πως αυτό που είναι αναγκαίο, εκ μέρους όλων μας, είναι λίγο «διανοητικό ζίου ζίτσου». Το να αποδεχτούμε, δηλαδή, την περιπλοκότητα ως τον κανόνα, να βρούμε τρόπο να εισαγάγουμε στη ζωή μας νησίδες ηρεμίας και διαύγειας και να συνειδητοποιήσουμε ότι η κορυφαία δεξιότητα που πρέπει να αναπτύξουμε είναι «η προσαρμοστικότητα, η ικανότητα να αλλάζουμε ανάλογα με τις συνθήκες». Παράλληλα, προσθέτει πως: «Η γενιά που ενηλικιώνεται κάτω από τα σκοτάδια της κλιματικής κρίσης, του Covid-19 και της οικονομικής αβεβαιότητας, δεν προσβλέπει σε ένα μέλλον γεμάτο υποσχέσεις και ευημερία. Δεν ελπίζει ότι η ζωή της θα είναι καλύτερη από αυτή των προηγούμενων γενεών, όπως συνέβη με εμάς. Οπότε επιλέγει ανάμεσα σε δύο δρόμους: τον συλλογικό αγώνα για ριζική αλλαγή ή την εναντίωση σε αυτόν τον αγώνα και την προσκόλληση στον εθνικισμό».

Ακολουθούν παρακάτω μερικά ακόμη από τα συμπεράσματα που μοιράστηκε μαζί μας η Marian Salzman στο εξαιρετικά ενδιαφέρον webinar που διοργάνωσε η Παπαστράτος (θυγατρική της PMI) (link https://papastratosmazi.gr/) προκειμένου να παρουσιάσει στο ελληνικό κοινό την ετήσια έκθεσή της με τίτλο «22 για το 2022: Αναθεωρώντας όσα νομίζαμε ότι ξέραμε» (link https://mariansalzman.com/). Στόχος της, όπως λέει, είναι «να συνεισφέρει στην κατανόηση ενός κόσμου που κάθε άλλο παρά ‘σε τάξη’ είναι».

Η συζήτηση για την ψυχική υγεία δεν είναι πια ταμπού

Στο -όχι και πολύ μακρινό- παρελθόν η ψυχική υγεία ήταν κάτι που είτε συζητιόταν κεκλεισμένων των θυρών είτε δεν συζητιόταν καθόλου. Πλέον, εν μέσω του χάους που μας περικυκλώνει, δεν χρειάζεται «να προσποιούμαστε ότι είμαστε καλά». Τα θέματα της ψυχικής υγείας (όπως π.χ. το άγχος, η κατάθλιψη, η κατανάλωση αλκοόλ ή ουσιών) γίνονται, σύμφωνα με τη Marian, μέρος του δημόσιου διαλόγου και προβληματισμού. Όπως δηλώνει χαρακτηριστικά: «καθώς ο κόσμος γίνεται σοφότερος και αναγνωρίζει αυτές τις «ασθένειες της απελπισίας» όπως αποκαλούνται (diseases of despair), θα δούμε να υιοθετούνται ευρέως προγράμματα για την αντιμετώπισή τους». Ήδη οι μεγαλύτερες εταιρείες στον πλανήτη έχουν καταλάβει ότι η δική τους ευημερία εξαρτάται από την καλή ψυχική υγεία των υπαλλήλων τους και τους παρέχουν ειδικά προγράμματα υποστήριξης, ένα περιβάλλον συμπερίληψης, αλλά και μέρες άδειας για λόγους ψυχικής υγείας. Επιπλέον, η τεχνολογία και τα πανταχού παρόντα smart phones μάς δίνουν επιπρόσθετα εργαλεία για την ενίσχυση της ψυχικής υγείας και ευεξίας.

Το μέλλον της εργασίας και της εκπαίδευσης είναι υβριδικό

Τα υβριδικά μοντέλα εργασίας ήρθαν για να μείνουν καθώς οι εργαζόμενοι, εξαιτίας της πανδημίας, ανακάλυψαν ότι μπορούν να είναι εξίσου αποδοτικοί -αλλά πιο χαρούμενοι- δουλεύοντας από το σπίτι. Επιπλέον, άρχισαν να αναρωτιούνται σοβαρά τι θέλουν από μια δουλειά, με τις εταιρείες να αναζητούν τρόπους να ανταποκριθούν στις νέες συνθήκες. Σύμφωνα με τη Salzman «οι εργαζόμενοι πλέον έχουν άποψη και αναζητούν δουλειές σε εταιρείες που υιοθετούν τη βιωσιμότητα ως στρατηγική τους και δεν έχουν μόνο σκοπό το κέρδος».

Εξίσου υβριδικό (online και offline) αναμένεται να είναι και το μέλλον της εκπαίδευσης. Και αυτό παρότι, όπως τονίζει η Salzman, οι μαθητές συνεχίζουν να έχουν ανάγκη για κοινωνικοποίηση και συμμετοχή σε ομαδικές δραστηριότητες, όπως το θέατρο, ο αθλητισμός και η μουσική.  Καθώς οι παγκόσμιες δαπάνες για την εκπαίδευση και την κατάρτιση προβλέπεται να φτάσουν τα 10 τρις δολάρια έως το 2030, τα μεγάλα εκπαιδευτικά ιδρύματα (που δημιουργούν ήδη αντίστοιχα προγράμματα για MBA φοιτητές) έχουν πολλά κίνητρα για την εξεύρεση αποτελεσματικών προσεγγίσεων.

Φόβος και θαυμασμός για την τεχνολογία

Οι τεχνολογικοί κολοσσοί και τα social media εξελίσσονται στους νέους «κακούς» στο πλαίσιο της δημόσιας επαναξιολόγησης που έχει ξεκινήσει όσον αφορά την πρόσβαση στα προσωπικά δεδομένα. Σύμφωνα με Marian «πολλοί άνθρωποι θα αρχίσουν να το ξανασκέφτονται για το αν θα δίνουν τα προσωπικά τους δεδομένα σε οργανισμούς που θεωρούν ότι δεν δρουν με καλή πίστη».

Όλα αυτά λαμβάνουν χώρα ενώ ταυτόχρονα στο λεξικό μας προστίθεται ένας νέος τεχνολογικός όρος, αυτός του metaverse, το οποίο εκτοξεύτηκε στις ηλεκτρονικές αναζητήσεις όταν ο Mark Zuckerberg ανακοίνωσε ότι, πλέον, η εταιρεία του θα ονομάζεται Meta. Προσθήκη η οποία δεν φαίνεται να είναι πρόσκαιρη, αλλά μία τάση που ήρθε για να μείνει « σαν έκφραση του συνδυασμού offline /AI/ VR /online reality experience». Ήδη, η μόδα και η βιομηχανία του entertainment έχουν “μπει στον χορό” του metaverse.

Επίσης, η ζήτηση για εικονικά (όπως τα NFTs) και τρισδιάστατα εκτυπωμένα προϊόντα προβλέπεται να έχει αυξητική πορεία στη μετα-πανδημική πραγματικότητα. Φυσική απόρροια του πόσο εικονική είναι, πλέον, η ζωή μας (σινεμά, συναυλίες, θέατρο, οικογενειακές εκδηλώσεις, ανέπαφες πληρωμές). Κατά τη Salzman «βρισκόμαστε στην αρχή ενός φαινομένου που θα αναπτυχθεί και θα μορφοποιηθεί προς διάφορες κατευθύνσεις».

Το «πράσινο» μέλλον των πόλεων και η άνοδος της υπερτοπικότητας

Η πανδημία μας έκανε όλους μάρτυρες εικόνων έρημων πόλεων, βγαλμένων από κινηματογραφικές ταινίες. Οι άνθρωποι ανακάλυψαν τη γοητεία των προαστίων και των μικρότερων πόλεων στις οποίες το πράσινο ήταν περισσότερο και οι ρυθμοί πιο ήρεμοι. Σημαίνει αυτό ότι η εποχή των μεγάλων πόλεων φτάνει στο τέλος της; Σύμφωνα με την Salzman κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Όπως δηλώνει: «Οι ‘έξυπνες’ πόλεις αντιδρούν με αύξηση των χώρων πρασίνου, λιγότερα αυτοκίνητα, οικονομικότερες κατοικίες και περισσότερες δυνατότητες για ποιοτικό χρόνο. Κάποιες οραματίζονται να γίνουν πόλεις των 15 λεπτών, όπου οι κάτοικοι θα βρίσκουν ό,τι χρειάζονται σε αποστάσεις των 15 λεπτών με τα πόδια ή ποδήλατο».

Εξίσου «ανθεκτική» αναμένεται να είναι η τάση της υπερτοπικότητας, το να συνεχίσουμε να ζούμε δηλαδή κοντά στο σπίτι μας. Εξηγεί ότι: «Αν και μέχρι μόλις πριν τρία χρόνια τα ταξίδια για δουλειά και αναψυχή ήταν κάτι απλό και δεδομένο, η πανδημία το άλλαξε αυτό. Επικεντρωθήκαμε περισσότερο στη γειτονιά μας, μάθαμε τα ονόματα των γειτόνων μας, ψωνίσαμε από τα μαγαζιά κοντά στο σπίτι μας. Κάποια στιγμή θα επιστρέψουμε σε μια κανονικότητα και δεν θα βλέπουμε την ώρα να ξαναταξιδέψουμε. Οι αυξημένες, όμως, τιμές των καυσίμων, η ανησυχία για την κλιματική αλλαγή και η πανδημία θα συνεχίσουν να καθιστούν τον υπερτοπικό (hyperlocal) τρόπο ζωής πιο ελκυστικό από ποτέ».

Ευαισθητοποίηση απέναντι στις ανισότητες και άνοδος των άκρων

Κατά την πανδημία χάθηκαν ή προσωρινά ανεστάλησαν εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Η φτώχεια και η ακραία φτώχεια αυξήθηκαν παγκοσμίως για πρώτη φορά εδώ και 20 χρόνια, ενώ, ταυτόχρονα, ο αριθμός των εκατομμυριούχων και των δισεκατομμυριούχων αυξήθηκε δυσανάλογα πολύ. Σύμφωνα με τη Marian Salzman, παρότι η ανισότητα δεν πρόκειται να εκλείψει, η ανοχή απέναντί της μειώνεται. Όπως χαρακτηριστικά δηλώνει: «Μετά από πολλές δεκαετίες απλής αποδοχής ότι ‘έτσι είναι τα πράγματα’, η κοινωνία γίνεται πιο ευαισθητοποιημένη απέναντι στις αδικίες και λιγότερο πρόθυμη να τις ανεχτεί. Αυτό θα διαμορφώσει νέα δεδομένα στην πολιτική, την κοινωνία, ακόμα και την επιχειρηματικότητα». Αυτό που δεν πρόκειται, από την άλλη, να μειωθεί το 2022 είναι η πόλωση. Θα συνεχίσουμε να βρίσκουμε νέους λόγους για να χωριζόμαστε σε αντίπαλα στρατόπεδα. Με όλο τον θόρυβο και την εχθρότητα στα πολιτικά άκρα, να δυσκολεύει την σιωπηρή πλειοψηφία του μεσαίου χώρου να δημιουργήσει θετική αλλαγή.

Θα ζήσουμε τελικά τα δικά μας Roaring (20)20s; 

Την τελευταία φορά που ο πλανήτης έζησε πανδημία (γρίπη 1918-19) ακολούθησε μια εποχή τεράστιας άνθισης των νέων τεχνολογιών και του πολιτισμού, τα περίφημα Roaring 20s. Οι ομοιότητες είναι ξεκάθαρες. Σύμφωνα, ωστόσο, με την Marian Salzman «ενώ στα 1920s ο κόσμος βγήκε έξω και διασκέδαζε σαν να μην υπάρχει αύριο, στα 2020s είναι πιο πιθανό η διασκέδαση να προκύψει εντός του σπιτιού με streaming, online socializing και διαδικτυακή δημιουργικότητα».

Τι μένει για το τέλος; Η ελπίδα της παγκοσμίου φήμης trendspotter, όπως την διατυπώνει στον επίλογο του report της, ότι: «Η διαδρομή το 2022, θέλω να ελπίζω, ότι δεν θα είναι τόσο ‘γεμάτη λακκούβες’ όσο τα δυο χρόνια που προηγήθηκαν, αλλά οι έξυπνοι επιβάτες θα φροντίσουν να κρατήσουν τις ζώνες ασφαλείας τους δεμένες».

Info:Μπορείτε να διαβάσετε όλοκληρο το 2022 trend report στο https://mariansalzman.com/