Κοπρολαγνεία, βιασμοί και ψεύτικα πέη: Αξίζει τα sold out το «Σαλό, 120 ημέρες στα Σόδομα»;

Είναι το Σαλό, 120 ημέρες στα Σόδομα μια μουσική παράσταση; 

Όχι. Είναι σίγουρα μια κίνηση της ΕΛΣ για να φέρει ένα άλλο κοινό στο ΚΠΙΣΝ. Ο Άρης Μπινιάρης ξέρει από sold out και παραστάσεις που είναι εμπειρίες και το έχει αποδείξει πολλάκις. Πιο πρόσφατα με την παράσταση Η Άνοδος του Αρτούρο Ούι. Η παράσταση είναι ανάθεση της ΕΛΣ.

Ξέρει το κοινό που θα πάει στο Σαλό, 120 ημέρες στα Σόδομα το έργο του Παζολίνι;

Εξαρτάται. Οι μεγαλύτεροι μπορεί να έχουν δει την ταινία (που μετράει σχεδόν 50 χρόνια), οι φασέοι συνήθως πηγαίνουν εκεί που γίνεται buzz. Η ταινία φυσικά και έγραψε ιστορία. Είναι το κύκνειο άσμα του Παζολίνι. Είναι βαθιά πολιτικό έργο. Και είναι η πιο σκατένια ταινία που έχεις δει. Κυριολεκτικά και μεταφορικά. Σου δείχνει ότι οι σαδιστές δεν έχουν όρια και ότι θα σου βγάλουν την καρδιά να τη φάνε. Όλοι όμως οι θεατές πηγαίνουν υποψιασμένοι για να δουν μια σκληρή, ζοφερή παράσταση που δεν έχει σκοπό να περάσουν ωραία. Μιλάμε για μια παράσταση που οι ηθοποιοί τρώνε κόπρανα, βιάζονται και κακοποιούνται. 

Τι είδα στο Σαλό, 120 ημέρες στα Σόδομα του Άρη Μπινιάρη; 

Γυμνό. Ψεύτικους φαλλούς. Αληθινούς. Ένα ανατριχιαστικό σκηνικό. Βιασμούς και βασανιστήρια που δεν με σόκαραν περισσότερο από τις σκηνές τρόμου που δείχνουν οι εκπομπές του Νίκου Ευαγγελάτου και των ειδήσεων. Μια διανομή με ηθοποιούς που πρόσφατα είδα σε κωμικούς ρόλους στις παραστάσεις της Κιτσοπούλου και του Εθνικού (οι πριμαντόνες από τον Ιμπρεσάριο της Σμύρνης σε ρόλους σαδίστριας κάπως δεν με έπεισαν εμένα, μπορεί για τα 3 άτομα που αποχώρησαν από την αίθουσα, να το κατάφεραν). 

Το Σαλό του Παζολίνι δεν μπορείς να το δεις. Είναι ισοπεδωτικά σκληρό. Και είναι ένα κινηματογραφικό μανιφέστο αξεπέραστο. Δεν κάνει καλό η σύγκριση στη μεταφορά του Άρη Μπινιάρη. Δεν σημαίνει ότι το σύνολο των ηθοποιών δεν απέδωσε τη φρίκη πάνω στη σκηνή. Σημαίνει ότι 50 χρόνια μετά δεν μπορεί να μας σοκάρει κάτι που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ξέρουμε ότι υπάρχει γύρω μας (από την υπόθεση στον Κολωνό μέχρι τους βιασμούς ανηλίκων που είναι καθημερινές ειδήσεις). 

Κατάφερε να κάνει το Σαλό, 120 ημέρες στα Σόδομα του Άρη Μπινιάρη κάποιο σχόλιο;

Αισθητικό; Ναι. Δεν ήταν η κατάδυση στην κόλαση χωρίς επιστροφή, που κόβει την ανάσα. Αλλά, το εντυπωσιακό σκηνικό της Μικαέλας Λιακατά, αυτό το πελώριο μαρμάρινο μαυσωλείο-τάφος που υψώνεται έξι μέτρα μπροστά στους θεατές, είναι υποβλητικό. Τρόμαξα πριν καν αρχίσει η παράσταση.  «Τα ελάχιστα έπιπλα του χώρου είναι εμπνευσμένα από την ορθόδοξη και γοτθική αρχιτεκτονική των εκκλησιαστικών επίπλων καθώς και των διάσημων ευρωπαϊκών μεγάρων όπως οι δικαστικές αίθουσες του Palazzo Ducale, αλλά και οι βικτοριανές, ξύλινες βιβλιοθήκες», σημειώνει η ίδια.

Είναι όντως υπέροχα τα κοστούμια της Ηλένιας Δουλαδίρη, οι μάσκες των ιεροεξεταστών, οι στολές μελανοχιτώνων και οι δραματικές βραδινές τουαλέτες. Την κινησιολογία υπογράφει ο Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου (και του αξίζει κάποιο βραβείο για αυτό τον άθλο, παίζει κιόλας και πείθει), τον σχεδιασμό φωτισμών ο Βαγγέλης Μούντριχας και τον σχεδιασμό ήχου ο Χάρης Κρεμμύδας. Το Σαλό, 120 ημέρες στα Σόδομα του Άρη Μπινιάρη είναι σχεδόν πανέμορφο. Και καθόλου ηδονοβλεπτικό. Δεν μοιάζει με μια κτηνωδία. Κι ας μας δείχνει τον κύκλο της μανίας, τον κύκλο των κοπράνων και τον κύκλο του αίματος.

Ο ανερχόμενος συνθέτης-sound artist Τζεφ Βάγγερ, δημιούργησε το μουσικό σύμπαν της παράστασης Σαλό, 120 ημέρες στα Σόδομα, ένα σκοτεινό, ηλεκτρονικό κράμα από ατμόσφαιρες, συνθεσάιζερ, distorted ξεσπάσματα, εκκλησιαστικό όργανο, επεξεργασμένες φωνές, κραυγές και εξομοιώσεις εγχόρδων. Είμαι τεράστια φαν του Άρη Μπινιάρη, έχω παρακολουθήσει με θαυμασμό όλες τις παραστάσεις του. Λατρεύω πάντα τον τρόπο που η μουσική παίζει ένα ρόλο σε όλες τις παραστάσεις του. Εδώ, κάτι μου έλειπε. Δεν κατάφερα να νιώσω τρόμο, φρίκη, σοκ, απέχθεια, αβολοσύνη, αηδία, αποστροφή και ναυτία. Είδα κάτι προκλητικό. Που, μεταξύ μας, έχω ξαναδεί στο θέατρο και τον κινηματογράφο. Και μετά τον Παζολίνι.

Άρα, συμβολικά δεν ξέρω τι ήθελε να πετύχει το Σαλό, 120 ημέρες στα Σόδομα του Άρη Μπινιάρη. Ξέρω ότι όλοι θέλουν ένα εισιτήριο και να το δουν ως event. Ξέρω ότι είναι sold out, άρα είναι επιτυχημένο εμπορικά. Και ξέρω ότι όλοι οι συντελεστές δούλεψαν πολύ σκληρά και είναι εξαιρετικά ταλαντούχοι. Ξέρω όμως ότι χρειάζεται λυσάρι η παράσταση. Δεν κατάλαβα για ποια τέρατα μιλάει. Πλέον, όλοι είμαστε σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό υπεύθυνοι για τα δεινά αυτού του κόσμου. 

Είναι μια εμπειρία το Σαλό, 120 ημέρες στα Σόδομα της ΕΛΣ;

Είναι. Κάθε παράσταση θα έπρεπε να είναι. Είναι μια εικονογράφηση όμως ενός έργου που δεν ξέρω τι εξυπηρετεί σήμερα. Από το 1975 μέχρι το 2024 άλλαξαν τα πάντα. Γιατί να κάνεις ένα έργο που τελειώνει λέγοντας ότι δεν υπάρχει καμία ελπίδα σήμερα; Δεν υπάρχει τίποτα λέει ο Παζολίνι. Εμείς ξέρουμε ότι η απανθρωποίηση είναι κοινωνική συνθήκη το 2024. Το βλέπουμε σε κάθε πόλεμο και στις προσφυγικές ροές. Ξέρουμε όμως ότι χωρίς ελπίδα δεν υπάρχει μέλλον. 

Σίγουρα ο Άρης Μπινιάρης δεν θέλει να μιλήσει για τα βίτσια και τα όρια της σεξουαλικότητας. Θέλει να μιλήσει για τη διαστροφή της εξουσίας. Είναι το σκηνοθετικό του καθήκον και το βλέπεις ως θεατής στα έργα του. Τα ανήλικα παιδιά στην (απαγορευμένη σε πολλές χώρες) ταινία, τα υπέβαλαν επί 120 μέρες σε κάθε είδους εξευτελισμό και σε ακραία σωματικά και ψυχικά βασανιστήρια 4 φασίστες. Με απίστευτη ωμότητα. 

Το Σαλό, 120 ημέρες στα Σόδομα της ΕΛΣ δεν είναι σοκαριστικό, δεν είναι σαδιστικό. Δεν είναι ούτε αλληγορικό. Είναι μια καλή παράσταση, βασισμένη στην ομώνυμη ταινία του Πιερ Πάολο Παζολίνι.

Αξίζουν πολλά συγχαρητήρια στους ηθοποιούς. Ο Κώστας Μπερικόπουλος, η Ιωάννα Μαυρέα, η Αγορίτσα Οικονόμου, ο Γιάννης Κότσιφας, ο Ιερώνυμος Καλετσάνος, η Εβίτα Αγαΐτση, ο Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου, ο Γιώργος Ζιάκας, ο Απόστολος Καμιτσάκης, ο Νάντια Κατσούρα, ο Μάριος Κρητικόπουλος, η Λένα Μποζάκη, ο Νικόλας Ντούρος, η Εύη Οικονόμου, ο Άιντι Ορμένι, η Ειρήνη Τσέλλου, ο Γιάννης Χαρκοφτάκης και ο Κώστας Phoenix έδωσαν τον εαυτό τους για να βγει αυτό το αποτέλεσμα σε 75 λεπτά.

Υγ: Μπαίνοντας στην αίθουσα το ευγενέστατο προσωπικό της ΕΛΣ μας κάλυψε με αυτοκόλλητα Σαλό την κάμερα του κινητού. Μας υπενθύμισαν ότι, όπως σε όλες τις παραγωγές της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, έτσι και στην παραγωγή Σαλό, 120 ημέρες στα Σόδομα δεν επιτρέπεται η λήψη φωτογραφιών ή/ και βίντεο καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης. Λόγω του ευαίσθητου περιεχομένου του έργου και σε ένδειξη σεβασμού προς τους ερμηνευτές, που εμφανίζονται γυμνοί, δεν επιτρέπεται η λήψη φωτογραφιών.

Πόσο κάφρος πρέπει να είσαι για να θέλεις να τραβήξεις μια φωτογραφία, ενώ σου έχουν πει ότι απαγορεύεται; Γιατί; Για να ποστάρεις και να κάνεις επίδειξη στα σόσιαλ; Αυτό είναι ο φασισμός που σου λέει ο Μπινιάρης. Να μην υπολογίζεις κανέναν για να κάνεις του κεφαλιού σου.

Info: Σαλό, 120 ημέρες στα Σόδομα, Βασισμένο στην ομώνυμη ταινία του Πιερ Πάολο Παζολίνι 14, 15, 16, 17, 18, 21, 22, 23, 24, 25, 28, 29 Φεβρουαρίου 1, 2, 3, 6, 7, 8, 9, 10 Μαρτίου 2024 Ώρα έναρξης: 20.30 (Κυριακή: 19.30) Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής – ΚΠΙΣΝ