Κως: Η αποκατάσταση κατοικίας του 1934 που ενώνει όλη τη Μεσόγειο

Η αποκατάσταση της μονώροφης κατοικίας του 1934 που βρίσκεται σε απόσταση «αναπνοής» από το λιμάνι της Κω ολοκληρώθηκε το 2023 από την αρχιτέκτονα, Μαρία Νικολή και της πολιτικού μηχανικού, Χριστίνας Πολίτου.

Κως: Η αποκατάσταση μονώροφης κατοικίας του 1934

Η συγκεκριμένη ιταλική, λαϊκή κατοικία από την εν λόγω περίοδο συγκαταλέγεται ανάμεσα στις ελάχιστες που έχουν διασωθεί. Το ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ρεύμα συνδυάζει τον πρώιμο μοντερνισμό με παραδοσιακά νησιώτικα και αραμπέσκ μοτίβα. Η μοναδικότητά του έγκειται στο γεγονός πως το εν λόγω αρχιτεκτονικό στιλ εντοπίζεται μόνο στα Δωδεκάνησα.

Κύριο μέλημα των 2 μηχανικών ήταν η διατήρηση του ιδιαίτερου αισθητικού και μορφολογικού χαρακτήρα της οικίας. Στόχος της μελέτης, πριν την πραγματοποίηση της αποκατάστασης, ήταν η δημιουργία ενός λειτουργικού χώρου που θα εξυπηρετεί την άνετη διαβίωση, παράλληλα με τη σεισμική θωράκιση και την υψηλή ενεργειακή απόδοση.

Η οικία είχε σημαντικές φθορές εξαιτίας της φυσικής γήρανσης των δομικών υλικών, τη διάβρωση από το παραθαλάσσιο περιβάλλον, την απουσία εργασιών συντήρησης, καθώς και διάφορων ατελειών από ανθρώπινες παρεμβάσεις.

Η ενίσχυση της οικίας επιτεύχθηκε με την τοποθέτηση εκτοξευόμενου σκυροδέματος (gunite), σύμφωνα με τη μελέτη της Χριστίνας Πολίτου. Ως αποτέλεσμα, το κτίριο πληροί τις προϋποθέσεις του σύγχρονου Ευροκώδικα 8 για αντισεισμικό σχεδιασμό, εξασφαλίζοντας την απαραίτητη αντοχή σε σεισμική δραστηριότητα.

Σύμφωνα με την αρχιτεκτονική μελέτη της Μαρίας Νικολή, η πρόσοψη επισκευάστηκε με γνώμονα την αυστηρή διατήρηση των μορφολογικών χαρακτηριστικών της αρχικής και πιο σημαντικής, οικοδομικής φάσης.

Η φθαρμένη ξυλεία (παράθυρα, πόρτες, πέργκολα) αντικαταστάθηκαν από καινούρια στοιχεία τα οποία προσεγγίζουν με ακρίβεια τόσο τη μορφή όσο και τις διαστάσεις και τα υλικά αυτών που αντικατέστησαν. Η νέα παλέτα χρωμάτων που χρησιμοποιήθηκε, περιλαμβάνει γήινες αποχρώσεις του λευκού, του κρεμ, του πράσινου, και της τερακότας.

Η πίσω όψη ανακατασκευάστηκε, λόγω αλλοίωσης από ανθρώπινη παρέμβαση. Τοποθετήθηκαν καινούρια δίλοβα παράθυρα πανομοιότυπα με αυτά της πρόσοψης. Στη θέση της φθαρμένης πόρτας μπήκε καινούργια, στο ίδιο στιλ με την προηγούμενη.

Στην αρχιτεκτονική μελέτη με σκοπό την αποκατάσταση, περιλήφθηκε και μια νέα προσθήκη. Πρόκειται για ένα βοηθητικό κτίσμα που φιλοξενεί το πλυσταριό και την αποθήκη. Η νέα προσθήκη είναι σε αρμονία με την τυπολογία του παλιού κτίσματος, ενώ παράλληλα παρουσιάζει μορφολογικά στοιχεία που το διαφοροποιούν, αποκαλύπτοντας έτσι τις 2 διαφορετικές οικοδομικές φάσεις χωρίς να αλλοιώνει τον αισθητικό χαρακτήρα του συνόλου.

Η αψίδα είναι ένας φόρος τιμής στη νησιώτικη αρχιτεκτονική. Κατά τον σχεδιασμό, η αρχιτέκτονας πραγματοποίησε εκτενή έρευνα στα τυπολογικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά της παραδοσιακής νησιωτικής αρχιτεκτονικής, καθώς και της ιταλικής αρχιτεκτονικής στα Δωδεκάνησα.

Το εσωτερικό της οικίας αναδιαμορφώθηκε έτσι ώστε να εξυπηρετεί τις σύγχρονες ανάγκες όσων ζουν εκεί, όπως η κουζίνα και το μπάνιο.

«Πρωταγωνιστής» της εσωτερικής διακόσμησης είναι τα αρχιτεκτονικά στοιχεία – ιδιαίτερα τα δίλοβα παράθυρα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν, επίσης, τα χειροποίητα ιταλικά πλακάκια που θυμίζουν το στιλ της συγκεκριμένης εποχής.

Το ξύλο έχει σχεδιαστεί και κατασκευαστεί ειδικά για το συγκεκριμένο σπίτι. Εκτός από την αντικατάσταση παλαιών στοιχείων με πανομοιότυπα, προστέθηκαν και καινούργιες λεπτομέρειες, όπως η λευκή εσωτερική πόρτα και η κουζίνα, η οποία σχεδιάστηκε με γνώμονα την εργονομία.

Η ξυλεία σχεδιάστηκε από την Μαρία Νικολή και κατασκευάστηκε εξ’ ολοκλήρου στην Κω από τον ξυλουργό Μουσταφά Αππά.

Εξίσου βασικό μέλημα των 2 μηχανικών ήταν η διατήρηση των ποικίλων διακοσμητικών στοιχείων της οικίας, τα οποία ενίοτε είναι διακριτικά και άλλες φορές εντυπωσιακά. Η οικία «ξεχωρίζει» για τη διακοσμητική χρήση του σκυροδέματος, την περίτεχνη ξυλεία και τα ιδιαίτερα μεταλλικά στοιχεία.

Φωτογραφίες από το αρχικό κτήριο, πριν ανακαινιστεί