Κωσταλέξι: Η πραγματική ιστορία πίσω από τα 29 χρόνια εγκλεισμού της Ελένης Καρυώτη
- 23 ΟΚΤ 2023
Το Κωσταλέξι είναι η πραγματική ιστορία εγκλεισμού μιας γυναίκας επί 29 χρόνια σε ένα υπόγειο που συγκλόνισε την Ελλάδα το 1978. H Άλκηστις Νικολαΐδη, η Ζωγραφιά Μεντεσίδου και ο Κωνσταντίνος Μωραΐτης παρουσιάζουν την πραγματική ιστορία μιας γυναίκας που οι ίδιοι οι γονείς της κράτησαν σε εγκλεισμό για σχεδόν τρεις δεκαετίες σε ένα χωριό της Στερεάς Ελλάδας. Μια ιστορία που συγκλόνισε το πανελλήνιο και αποτέλεσε την έμπνευση, 45 χρόνια μετά, για μία παράσταση που συζητήθηκε όσο λίγες στο πρώτο της ανέβασμα στο θέατρο Θησείον.
Η πραγματική ιστορία πίσω από τη λέξη «Κωσταλέξι»
Το 1978 μετά από ανώνυμη τηλεφωνική καταγγελία η αστυνομία θα εισβάλει στο σπίτι της οικογένειας Καρυώτη και η ιστορία του μικρού χωριού (Κωσταλέξι) θα αλλάξει για πάντα. Η παράσταση, με την διάθεση της έρευνας, προσπαθεί να ανακαλύψει την πραγματική Ελένη Καρυώτη ξεπερνώντας την εικόνα της και τις ιστορίες της εποχής. Την Ελένη σαν άνθρωπο πέρα από την αρρώστια και την οικογενειακή παθογένεια. Εξετάζει το θέμα των ψυχικά νοσούντων στην ελληνική επαρχία, το φαινόμενο των «τρελών του χωριού» προσπαθώντας να θέσει ερωτήματα τόσο για την κατάσταση της ψυχικής υγείας στη χώρα, όσο και για την συμπεριφορά των ανθρώπων απέναντι στους πάσχοντες.
Η Ελένη Καρυώτη βρέθηκε έγκλειστη στο υπόγειο του σπιτιού από τα αδέρφια της για 29 ολόκληρα χρόνια, βρώμικη και σε ημιάγρια κατάσταση, σε σπίτι του χωριού της Φθιώτιδας. Η γυναίκα δεν μιλούσε, έβγαζε μόνο άναρθρες κραυγές. Οι αστυνομικοί τής μιλάνε, αλλά εκείνη δείχνει να μην ακούει ούτε λέξη. Με εισαγγελική εντολή θα οδηγηθεί στο νοσοκομείο Λαμίας για νοσηλεία.Η Ελένη νοσεί από σχιζοφρένεια και τα σενάρια σχετικά με την προέλευση της νόσου της είναι πολλά. Ο έρωτας ή το κλίμα του εμφυλίου τρέλανε την Ελένη; Ο Τύπος θα πέσει πάνω στην οικογένεια, μία άνευ προηγουμένου παραφιλολογία θα ξεκινήσει και το κοινό παρακολουθεί την ιστορία της Ελένης από τις εφημερίδες της εποχής, σαν μυθιστόρημα σε συνέχειες. Η αλήθεια θα μπλεχτεί με το μύθο και η ανάγκη για σιωπή θα οδηγήσει σε συγκάλυψη.
Το Κωσταλέξι έγινε το σίριαλ της εποχής
Κάποιες ιστορίες που κυκλοφόρησαν την ήθελαν ως έφηβη κατά την περίοδο του εμφυλίου πολέμου να ερωτεύεται έναν ΕΛΑΣίτη. Μια άλλη εκδοχή μιλούσε για δεσμό με τον κομμουνιστή δάσκαλο. Οι γονείς είναι βασιλόφρονες και αποφασίζουν να την τιμωρήσουν στερώντας της κάθε ελευθερία.
Η τηλεοπτική εκπομπή Μηχανή του Χρόνου έδωσε μια εντελώς διαφορετική διάσταση στα γεγονότα: Σύμφωνα με την «άλλη αλήθεια», στη δεκαετία του ’40 και με αφορμή τις φρικαλεότητες του εμφυλίου πολέμου των οποίων έγινε και η ίδια μάρτυρας, εμφανίζει τα πρώτα συμπτώματα ψυχοπάθειας. Ο πατέρας της θα την πάει στον μόνο γιατρό που γνωρίζει, έναν παθολόγο στη Λαμία.
Εκείνος τους παραπέμπει σε ψυχίατρο ο οποίος με τη σειρά του καταλαβαίνει πως η περίπτωσή της είναι πέρα από τις δυνάμεις του. Με ένα μέλος της να κουβαλά το στίγμα της ψυχικής νόσου, έρχεται για όλους η απομόνωση και τελικά η απόλυτη παραίτηση. Στο πνεύμα της εποχής, τα αδέλφια μένουν ανύπαντρα, ενώ όταν οι γονείς πεθαίνουν αφήνουν ευχή και κατάρα στα παιδιά τους να μην εγκαταλείψουν τη μικρή αδελφή. Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία πως ο Ευθύμης, η Μαρία και η Ολυμπία Καρυώτη ήταν εντελώς ακατάλληλοι για να παράσχουν τη στοιχειώδη βοήθεια που χρειαζόταν η Ελένη.
Ο δημοσιογράφος Πάνος Σόμπολος στο βιβλίο του Τα τραγικά γεγονότα της τελευταίας τριακονταετίας όπως τα έζησα, περιγράφει αυτό που είδε: «Υπήρχαν τσουβάλια, αν θυμάμαι καλά, με σιτάρι, ενώ δίπλα στην Ελένη υπήρχε μια παλιά κουβέρτα με την οποία σκεπαζόταν. Πιο πέρα υπήρχε μια ξύλινη κασέλα, για την οποία, αργότερα η Ελένη, όταν συνήλθε κάπως, είπε ότι κάποιες φορές που έκανε πολύ κρύο τον χειμώνα, έμπαινε μέσα σ’ αυτή για να ζεσταθεί και να κοιμηθεί. Εκείνο που μου έκανε εντύπωση είναι το γεγονός ότι δεν υπήρχε πουθενά τουαλέτα και τις σωματικές της ανάγκες, σύμφωνα με κάποιους γείτονες, τις έκανε στον ίδιο χώρο που ζούσε η Ελένη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να υπάρχει στον χώρο έντονη δυσοσμία…».
Ένα ολόκληρο χωριό ξέρει, βλέπει και δεν μιλάει
Το «τι θα πει ο κόσμος», βαθιά ριζωμένο στην συνείδηση της ελληνικής κοινωνίας, για ακόμα μία φορά υπερισχύει.
Ακολουθεί η δίκη των αδελφών και η αθώωση τους. Η Ελένη Καρυώτη αφού εξεταστεί, νοσηλευτεί σε νοσοκομεία και ψυχιατρικά ιδρύματα και γίνει το αγαπημένο θέμα όλων, επιστρέφει στο Κωσταλέξι και το 1998 θα εξαφανιστεί για πάντα. Κανείς δεν ξέρει μέχρι και σήμερα τι απέγινε η Ελένη Καρυώτη.
Info: Κωσταλέξι, Θέατρο της Οδού Κυκλάδων – Λευτέρης Βογιατζής Κυκλάδων 11, Κυψέλη. Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00.
