Μίκης Θεοδωράκης: 6 βιβλία γραμμένα για τη θρυλική ζωή του
- 9 ΣΕΠ 2021
Ο Μίκης Θεοδωράκης έφυγε και μοιάζει ο κόσμος μας φτωχότερος. Ο Μίκης των σπιτιών μας, της ποίησης, των αγώνων, των μεγάλων συμφωνικών έργων δεν μένει πια εδώ. Η σορός του πλησιάζει την τελευταία του κατοικία στο Γαλατά Χανίων. Οι άνθρωποι της Κρήτης τον ακολουθούν. Τα ραδιόφωνα παίζουν εδώ και μέρες τα τραγούδια του. Δυο μέρες τώρα βρέχει και αισθανόμαστε όλοι ότι ζούμε σε μία φτωχογειτονιά. Η γειτονιά μας φτώχυνε από ανθρώπους βαθύτατα πνευματικούς. Ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν ο ορισμός αυτού του ανθρώπου κι αν δεν το ξέρεις ήδη θα το διαπιστώσεις διαβάζοντας τα βιβλία σε αυτή τη λίστα.
Ο Μίκης Θεοδωράκης έζησε μια μεγάλη και σπουδαία ζωή, που κατάγραφηκε πολλές φορές σε βιβλία είτε από τον ίδιο είτε από άλλους συγγραφείς. Η πορεία των 96 χρόνων του εκτός από τη μουσική του ιδιοφυΐα περιλάμβανε και ιστορικά γεγονότα καίρια για τη σύγχρονη Ελλάδα, στα οποία εκείνος δεν ήταν αμέτοχος. Η πορεία του περιλάμβανε αγώνες, διώξεις, εξορίες, παρέες διανοούμενων, μουσική δημιουργία, κινηματογράφο, συναυλίες τεράστιες. Μια ζωή ή χίλιες; Δύσκολο να το πει κανείς. Μπορείς όμως να βγάλεις τα δικά σου συμπεράσματα για το πόσες ζωές έζησε τελικά ο Μίκης Θεοδωράκης σε αυτή τη γη διαβάζοντας για εκείνον τα παρακάτω βιβλία.
Μίκης Θεοδωράκης- Μύθος και πολιτική στη σύγχρονη ελληνική μουσική, Gail Holst
Μίκης Θεοδωράκης - Μύθος και πολιτική στη σύγχρονη ελληνική μουσική
Η Gail Host από την Αυστραλία ήρθε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1965 ως τουρίστρια και ερωτεύτηκε την ελληνική μουσική. Το 1972 κι ενώ είχε γράψει ένα βιβλίο για το ρεμπέτικο τραγούδι κι είχε βοηθήσει αντιστασιακές οργανώσεις Ελλήνων μεταναστών πίσω στην πατρίδα της, γνώρισε τον Μίκη Θεοδωράκη στην Αυστραλία.
«Είχε επιστρατευθεί από τους διοργανωτές των συνομιλιών μου στην Αυστραλία ως προσωπική μου διερμηνέας. Σήμερα, ύστερα από 40 και βάλε χρόνια, αναδείχθηκε σε προσωπικό πιλότο του σκάφους της μουσικής μου, που σημαίνει ότι οι γνώσεις και οι εκτιμήσεις της για μένα και για το έργο μου έχουν τη σφραγίδα της αυθεντικότητας, διατηρώντας στο ακέραιο τον σπάνιο πλούτο των γνώσεων και απόψεων έναντι της Τέχνης και της ιδιομορφίας του φαινομένου της μουσικής δημιουργίας», ανέφερε ο Μίκης Θεοδωράκης στον πρόλογο του βιβλίου που έγραψε για εκείνον.
Μέσα σε 244 σελίδες η Gail Host γράφει για τον Μίκη Θεοδωράκη, που ήταν ήδη «θρύλος» όταν γνωρίστηκαν και για τη ζωή του χωρίς να κρύβει τον θαυμασμό της για εκείνον αλλά αποφεύγοντας την αγιοποίησή του. Κρατώντας δηλαδή μια υπέροχη ισορροπία.
Οι δρόμοι του αρχαγγέλου, Μίκης Θεοδωράκης
Πρόκειται για την αυτοβιογραφία του Μίκη Θεοδωράκη. Σε αυτό το έργο ο σπουδαίος συνθέτης καταδύθηκε στον χρόνο και τις μνήμες του και αφηγήθηκε τα γεγονότα αλλά και τα συναισθήματα που τον καθόρισαν τόσο ως καλλιτέχνη όσο και ως πολιτικό ον.
Από τα βιβλία που αφορούν τη ζωή που έζησε ο Μίκης Θεοδωράκης, σίγουρα αυτό είναι το πιο προσωπικό αφού ο ίδιος την αφηγείται. Το βιβλίο Οι δρόμοι του Αρχαγγέλου, καλύπτει τη ζωή του συνθέτη από τα παιδικά του χρόνια, την εφηβεία του όπου αποφασίζει να αφιερωθεί ολοκληρωτικά στη μουσική και ανακαλύπτει επίσης τον Μαρξισμό, τους αγώνες του για την αντίσταση, τις εξορίες και τα βασανιστήρια, τη δεκαετία του 50 αλλά και του 60 και καταλήγουν στη σύλληψή του τον Απρίλιο του 1967. Το βιβλίο γράφτηκε στο διάστημα 1986- 1995.
Μίκης Θεοδωράκης- Μια ζωή για την Ελλάδα, Guy Wagner
Μία ογκώδης, 650 σελίδων βιογραφία του συνθέτη και πολιτικού Μίκη Θεοδωράκη που κυκλοφόρησε το 2002 με την υπογραφή του Guy Wagner. Στο βιβλίο θα διαβάσεις τη σκιαγράφηση όλης της ζωής και του σύνθετου έργου του Μίκη, από τα παιδικά του χρόνια μέχρι και σήμερα. Ταυτόχρονα, αποτελεί και μία συγκεντρωτική εργογραφία και δισκογραφία, αλλά και μία περιδιάβαση στην ταραχώδη πολιτική ιστορία της Ελλάδας του προηγούμενου αιώνα.
Σαλός Θεού. Ο μυστικός Μίκης, Μίμης Ανδρουλάκης
Ο Μίμης Ανδρουλάκης, στενός φίλος επί δεκαετίες του Μίκη Θεοδωράκη γράφει τη μυθιστορηματική βιογραφία του, Σαλός Θεού. Ο μυστικός Μίκης το 2018. Το βιβλίο αποκαλύπτει την προσωπικότητα του Μίκη Θεοδωράκη σε όλες τις διαστάσεις της, αυτή του πολιτικού, του μουσικού, του εραστή.
Ο ιλιγγιώδης στροβιλισµός του Μίκη Θεοδωράκη –µουσικός, πολιτικός, ερωτικός, παιγνιώδης– οδηγεί τον αναγνώστη σε 100 ζωές, στο πανόραµα διακοσίων χρόνων, σε 9 κεφάλαια: Το Γαλάζιο Κορίτσι του Μπουένος Άιρες, Το Γαλάζιο Βαγόνι στο Μεγάλο Κόκκινο Τρένο, Σαν Δυτικός Άνεµος: Από την Τυφλή στη Γαλάζια Οπτασία, Ο Άνθρωπος που ήθελε να γίνει Μπετόβεν συν Βοναπάρτης, Ο Σωσίας σε 33 παραλλαγές, Το Πλοίο Φάντασµα ή Ο Ιπτάµενος Κρητικός, «Πυροβολήστε τα Ρολόγια»: Η Ανάληψις, Στις Συµπληγάδες: «Ανδρέα µου!» «Κώστα µου!», Ο Θεραπευτής: Οι Ερινύες Ευµενίδες.
Ο Σαλός Θεού συναντιέται, µέσα από χαραµάδες του χρόνου, µε τον Μπετόβεν και τον Βάγκνερ, τον Σοστακόβιτς και τον Δηµήτρη Μητρόπουλο, τον Μάνο Χατζιδάκι και τον Ιάνη Ξενάκη, τον Βασίλη Τσιτσάνη – ανταλλάσσουν τα απόκρυφα του βίου και του έργου τους. Ανασηκώνει το πέπλο της Ίσιδος από τις γυναίκες της ζωής του, µοιράζεται µαζί τους την αθανασία. Ζωντανεύει άγνωστες στιγµές µε τους Λένιν, Στάλιν, Τίτο, Τσε, Φιντέλ, Μιτεράν, καθώς και µε τον Κωνσταντίνο Καραµανλή, τον Ανδρέα Παπανδρέου, τον Κώστα Μητσοτάκη, τον Χαρίλαο Φλωράκη, τον Λεωνίδα Κύρκο, τον Αλέξη Τσίπρα και δεκάδες άλλες προσωπικότητες.
Στη δίνη του κυκλώνα «Μίκης», µε την πένα στενού του φίλου επί δεκαετίες, ο χρόνος µεταβάλλεται και δεν έχει νόηµα να διακρίνουµε ζωντανούς και πεθαµένους.
Διάλογοι στο λυκόφως – Μίκης Θεοδωράκης
90 συνεντεύξεις του Μίκυ Θεοδωράκη από το 2003 ως το 2015 θα βρεις μέσα στο βιβλίο Διάλογοι στο Λυκόφως. Πρόκειται για γραπτές συνεντεύξεις, που δημοσιεύτηκαν όπως ακριβώς ανασύρθηκαν από το αρχείο του, και σε σειρά, από τις πιο πρόσφατες έως τις πιο παλιές, ανά έτος. Η επιλογή έγινε από τον ίδιο τον συνθέτη, ο οποίος διάλεξε και τους τίτλους. Επίσης, ο ίδιος επέλεξε ως Επίλογο του βιβλίου μια επιστολή που τον συγκίνησε.
Οι συνεντεύξεις είναι στην πρωταρχική τους μορφή, αυτό σημαίνει πως δεν έχουν υποστεί επεξεργασία από τους δημοσιογράφους και μπορεί να έχουν διαφορετική ημερομηνία δημοσίευσης. Αρκετές από αυτές δημοσιεύτηκαν σε ξένα έντυπα, αποτέλεσαν τμήμα διδακτορικών διατριβών ή ερευνητικών εργασιών.
Το χρέος, Μίκης Θεοδωράκης
Κείμενα που χωρίζονται σε 3 τόμους ανάλογα με τη θεματική τους, περιλαμβάνει η έκδοση Το Χρέος, των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης.
Ο Τόμος Α («Η Αντίσταση», 1967-1970) αποτελείται από τα ημερολόγια του Μίκη Θεοδωράκη όπου καταγράφει το χρονικό της παρανομίας, της σύλληψης, της φυλάκισης και της εξορίας του. Ο Τόμος Β («Η Ανάλυση») περιέχει κείμενά του ιδεολογικού, κομματικού και αγωνιστικού χαρακτήρα, συνεντεύξεις, επιστολές, άρθρα κ.λπ., όλα εργαλεία της αντιστασιακής του δράσης για την ανατροπή της δικτατορίας (1968-1974). Ο τόμος επεκτείνεται μέχρι το 1996, με σύγχρονες πολιτικές αναλύσεις. Τα κείμενα εδώ δεν ταξινομούνται πάντοτε με αυστηρή χρονολογική σειρά – χαλαρό προβάδισμα έχει η θεματική τους συνάφεια. Ο Τόμος Γ («Η Δημιουργία», 1967-1974) περιλαμβάνει (α) ημερολόγια από την περίοδο της παρανομίας μέχρι και την έξοδό του από το Στρατόπεδο του Ωρωπού, στα οποία καταγράφει τη διαδρομή της έμπνευσής του για τα έργα που μελοποίησε εκείνη την περίοδο, (β) κείμενα που στοιχειοθετούν το «καλλιτεχνικό πιστεύω» του, (γ) θεωρητικά κείμενα με τον τίτλο «Η μαχόμενη κουλτούρα», και (δ) Παραρτήματα – στο πρώτο, οι στίχοι που μελοποίησε κατά την περίοδο της παρανομίας μέχρι και τη φυγή του από τον Ωρωπό την άνοιξη του 1970, και στο δεύτερο ο κατάλογος των συναυλιών του ανά την υφήλιο από το 1971 έως το 1974.
Πρόκειται μάλλον για την πιο ολοκληρωμένη αυτοβιογραφία του Μίκη Θεοδωράκη που μένει ως παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές που θα θελήσουν να γνωρίσουν το έργο του και την προσωπικότητά του.