Οι 10 γυναίκες του Game of Thrones μας θυμίζουν πως υπάρχει φεμινισμός στα “Επτά Βασίλεια”

Η συγκεκριμένη τηλεοπτική μας εμμονή βασίζεται στη σειρά μυθιστορημάτων επικής φαντασίας του Αμερικανού συγγραφέα George R. R. Martin, με τίτλο A Song Of Ice And Fire. 

Μέσα στο πολυπρόσωπο σύμπαν του Martin βασιλεύει η ίντριγκα και κυριαρχεί η βία. Το περιβάλλον είναι απολύτως εχθρικό (και συχνά θανατηφόρο) για κάθε άνθρωπο καλοπροαίρετο. Οι γυναίκες του φανταστικού αυτού κόσμου, μέσα από τα δεινά, τις στερήσεις και τις απώλειες αγαπημένων προσώπων, καταφέρνουν να επιβιώσουν χάρη στα στοιχεία της προσωπικότητάς τους.

Δεν είναι όλες συμπαθείς. Δεν είναι όλες αγίες. Ωστόσο, αξίζει να παρακολουθήσουμε την τηλεοπτική – και, για όσους διαβάζουν, τη λογοτεχνική – πορεία τους. Οι περισσότερες, ανεξάρτητα από το υπόβαθρό τους, αντιδρούν στην ανδρική καταπίεση και τις μεσαιωνικού τύπου κοινωνικές αντιλήψεις των ‘Επτά Βασιλείων’ και του υπόλοιπου φανταστικού κόσμου, υπερασπιζόμενες με πάθος τις θέσεις τους και το δικαίωμα να ζήσουν όπως θέλουν.

Catelyn Stark

Η Cat έμεινε πίσω στο Winterfell, όσο ο – μακαρίτης, εδώ και 3 σεζόν – σύζυγός της Ned ανέλαβε καθήκοντα Αρχισυμβούλου του τότε Βασιλιά Robert. Στάθηκε άγρυπνη δίπλα στον βαριά τραυματισμένο γιο της Bran, κράτησε την οικογένειά της ενωμένη, όταν γύρω υπήρχαν μόνο εχθροί και πήρε σημαντικές πρωτοβουλίες για την επικράτηση του μεγάλου γιου της Robb στον βορρά των Επτά Βασιλείων. Η δυναμικότητα και η αποφασιστικότητά της δεν κάμφθηκαν μέσα στα – υπερβολικά πολλά – δεινά της οικογένειας Stark. Εξ ου και η αντίπαλη οικογένεια των Lannisters είχε ως προτεραιότητα τη δολοφονία της. Οι Lannisters μπορεί να τα κατάφεραν, αλλά η Cat άφησε πίσω της άξιες συνεχίστριες, τις κόρες της.

Sansa Stark

Η μεγάλη κόρη της Catelyn μάς παρουσιάστηκε αρχικά ως ένα κορίτσι ρομαντικό κι εν πολλοίς ονειροπαρμένο. Τη θεωρούσαμε τρομακτικά αφελή. Αρχικά ίσως και να ήταν. Πλέον όμως, έχοντας παραμείνει για χρόνια φιλοξενούμενη (δηλαδή σε ένα καθεστώς καλογυαλισμένης ομηρείας) της βασίλισσας Cercei στην πρωτεύουσα των Επτά Βασιλείων, έμαθε να αντιμετωπίζει τις καταστάσεις με τον απαραίτητο ρεαλισμό. Όχι μόνο για να επιβιώνει. Αλλά και για να μη γίνεται κυνική, διατηρώντας έτσι την ακεραιότητα του χαρακτήρα της. Το φοβισμένο λεπτεπίλεπτο πουλάκι μεγάλωσε και ξεθάρρεψε.

Arya Stark

Η μικρή κόρη των Starks, το ατίθασο αγοροκόριτσο, είχε δώσει από την αρχή δείγματα για τη μετέπειτα πορεία της. Είδε τον πατέρα της να πεθαίνει μπροστά στα μάτια της. Για να γλιτώσει από τα χέρια των Lannisters, ξεκίνησε για το Τείχος ντυμένη αγόρι και στην πορεία αιχμαλωτίστηκε. Πεινούσε, κρύωνε και υπέφερε για πολύ καιρό. Παρά ταύτα, άφησε κάθε περιττό συναισθηματισμό στην άκρη, πάλεψε σκληρά και κατάφερε να πραγματοποιήσει αυτό που πάντα ήθελε βαθιά μέσα της: όχι μόνο να επιβιώσει, αλλά και να αποτινάξει τα δεσμά της ‘κόρης οικογένειας αρχόντων’. Να μη γίνει η σύζυγος κάποιου, αλλά κυρία του εαυτού της.

Cersei Lannister

Η Cersei είναι μάλλον η πιο μισητή γυναίκα στο σύμπαν του Martin και ένας από τους απεχθέστερους χαρακτήρες του γενικότερα. Για να το θέσω πολύ κομψά, είναι εμπαθής, αδίστακτη και χωρίς κανένα ηθικό φραγμό. Δε μπορούμε να παραγνωρίσουμε, όμως, την άποψη που εκφέρει πολλές φορές στα βιβλία και δείχνει με τον τρόπο της στη σειρά: ‘Αν ήμουν άντρας και τα έκανα όλα αυτά, κανείς δε θα με κατηγορούσε. Αν φορούσα παντελόνια, θα μπορούσα να διεκδικήσω το θρόνο για μένα την ίδια. Τώρα δε μπορώ’. Δε θα πω ότι συμπάσχω μαζί της, ωστόσο η Cersei, αν και απεχθέστατη, εκπροσωπεί ως ένα βαθμό τη γυναίκα – climber που βρίσκει μπροστά της εμπόδια που δε θα υπήρχαν σε μια κοινωνία απαλλαγμένη από το σεξισμό.

Asha Greyjoy

Παρόμοια προβλήματα με τη Cersei αντιμετωπίζει και η αδερφή του Theon Greyjoy. Η ίδια πολεμάει ‘σαν άντρας’, μπορεί να οδηγεί στρατούς στη μάχη επίσης ‘σαν άντρας’ και βγάζει από τη δύσκολη θέση πολύ κόσμο ‘σαν άντρας’. Ωστόσο, τυγχάνει της πιο σεξιστικής συμπεριφοράς εκ μέρους του αδερφού της και, σε κάπως λιγότερο βαθμό, του πατέρα της. Κι αν είναι η μόνη που της αξίζει να διοικεί τα Iron Islands, η αναρρίχηση μιας γυναίκας στην ανώτερη θέση διοίκησης ενός Βασιλείου διαφαίνεται αδύνατη.

Brienne of Tarth

Μοναχοκόρη του άρχοντα του νησιού Tarth, η Brienne αποτελεί συνεχώς αντικείμενο χλευασμού εξαιτίας της κατατομής της (εξαιρετικά μεγαλόσωμη) και της ασχήμιας του προσώπου της. Αυτά, βέβαια, είναι απλές αφορμές για να την κοροϊδέψουν διάφοροι macho τύποι που κατά βάθος φοβούνται ότι θα τους νικήσει κατά κράτος σε οποιαδήποτε μεταξύ τους μονομαχία με σπαθιά ή άλλο τρόπο. Η ίδια είναι περήφανη και υπερασπίζεται τις θέσεις της, χωρίς να χάνει ποτέ, μα ποτέ, την ευγένεια και το ήθος της.

Olenna Tyrell

Η γιαγιά της Margaery Tyrell είναι η πιο ροκ γιαγιά στο σύμπαν του Martin. Κρατάει γερά τα ηνία της οικογένειας, θεωρεί μπούφο τον ίδιο της το γιο, πράγμα που εκφράζει δημοσίως και χωρίς ντροπή, και δε διστάζει να βάψει τα χέρια της με αίμα, όταν αποφασίζει να ενορχηστρώσει αυτό που περίμεναν εκατομμύρια τηλεθεατές με λαχτάρα: να δολοφονήσει τον Jeoffrey έγκαιρα, ώστε να μην κακομεταχειριστεί την εγγονή της. Κι όλα αυτά, όσο παραμένει φαινομενικά στο περιθώριο, σφυρίζοντας αδιάφορα. Κανείς άντρας δε θα κάνει ποτέ κουμάντο στη ροκ γιαγιά.

Melissandre

Η μυστηριώδης γυναίκα από το Asshai πουλήθηκε όταν ήταν μικρή ως σκλάβα σε ένα ναό του Κόκκινου Θεού. Κατάφερε να ανελιχθεί στις τάξεις του δόγματος, να γίνει ιέρεια και να καταλήξει το δεξί χέρι του νόμιμου διαδόχου του θρόνου των Επτά Βασιλείων, Stannis Baratheon. Πολλοί τη θεωρούν ανήθικη, επειδή καταφέρνει να χειραγωγεί τον Stannis και μαζί μ’ αυτόν χιλιάδες άλλους ανθρώπους. Δεν παύει, όμως, να αποτελεί ένα πρότυπο χειραφέτησης μέσα σε ένα σύμπαν όπου οι γυναίκες είναι συχνά λιγότερο σημαντικές κι από μια διακοσμητική κουρτίνα.

Ygritte

Η αγαπημένη του Jon Snow, η πολεμίστρια των ‘άγριων φυλών’ πέρα από το Τείχος έδωσε ξεκάθαρα το στίγμα της, όχι μόνο στην ψυχή του Jon, αλλά και συνολικά στην ιστορία των γυναικών του Game Of Thrones. Αφοπλιστικά ειλικρινής και αγρίως δυναμική, η Ygritte πάλεψε με αυταπάρνηση και με ό,τι (φτωχά) μέσα είχε στη διάθεσή της για να εξασφαλίσει στη φυλή της ένα καλύτερο μέλλον. Κι ως ένα βαθμό, τα κατάφερε.

Daenerys Targaryen

Βέβαια, το υπέρτατο πρότυπο χειραφέτησης στο Game Of Thrones είναι η απόγονος της δυναστείας των Targaryen. Η πορεία της είναι εκπληκτική. Τη γνωρίσαμε ως απροστάτευτη έφηβη, έρμαιο στα χέρια του ανισόρροπου μεγαλομανή αδερφού της. Στη συνέχεια παντρεύτηκε έναν αρχηγό των άγριων Dothraki κι έγινε η γυναίκα – στήριγμά του. Πλέον είναι απελευθερώτρια δούλων και βασίλισσα που κυβερνά δίκαια. Από απροστάτευτο γατί, ‘μητέρα των δράκων’. Η Dany είναι μια επαναστάτρια με αιτία. Ονειροπόλα όσο πρέπει, ώστε να μπορεί να παραμένει αποτελεσματική.

Μετράμε, λοιπόν, αντίστροφα τις μέρες για τη φετινή πρεμιέρα του Game Of Thrones, αγωνιώντας για το μέλλον των αγαπημένων μας γυναικείων (και μη) χαρακτήρων. Μπορεί η παραμονή πολλών χαρακτήρων στη σειρά να διαρκεί λίγο, γιατί ο Martin ‘αγαπάει να σκοτώνει τους χαρακτήρες του’. Ωστόσο, η παρακολούθηση της όποιας πορείας τους δίνει νόημα στα δευτεριάτικα βράδια μας και πολύ υλικό για σκέψη και σχολιασμό.