POP CULTURE

Οι 3 ταινίες που έχουν κερδίσει Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και Χρυσό Φοίνικα

© Neon/Entertainment Pictures/Alamy/Visualhellas.gr

Οι νικητές του Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και του Χρυσού Φοίνικα είναι παραδοσιακά διαφορετικοί, γεγονός που κάνει το κινηματογραφικό αυτό crossover σπάνιο, λόγω τόσο των χρονοδιαγραμμάτων, όσο και των διαφορών στις ψήφους. Μόνο 3 ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου έχουν κερδίσει και τα 2 βραβεία.

Το 1929, η πρώτη τελετή των βραβείων Όσκαρ καθιέρωσε την κατηγορία Βραβείο Ακαδημίας για την Καλύτερη Ταινία, η οποία αργότερα θα άλλαζε στο Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, που γνωρίζουν οι θεατές σήμερα. Στα τέλη της δεκαετίας του 1940, το Φεστιβάλ των Καννών άρχισε να βραβεύει μια ταινία (με εξαίρεση την περιστασιακή ισοπαλία) με το βραβείο Grand Prix, το οποίο γρήγορα θα μετατρεπόταν στον Χρυσό Φοίνικα. Χωρισμένα στις 2 πλευρές του ωκεανού, τα 2 αυτά βραβεία ανέπτυξαν γρήγορα μια σημαντική φήμη. Κάθε φορά που μια ταινία κέρδιζε αυτά τα βραβεία, ήταν βέβαιο ότι θα υπήρχαν πολλές διαμάχες και κάθε είδους συζητήσεις. Ανεξάρτητα από την ποιότητά τους, είχαν καταφέρει να αποσπάσουν ίσως τα πλέον πολυπόθητα κινηματογραφικά βραβεία σε Αμερική και Ευρώπη.

Δεδομένης της φήμης και των 2 βραβείων (τα οποία σε μεγάλο βαθμό θεωρούνται η αφρόκρεμα των κινηματογραφικών βραβείων) είναι παράξενο ότι μόνο 3 ταινίες στην ιστορία έχουν κερδίσει και τον Χρυσό Φοίνικα και το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας.  Ποια είναι αυτή η σπάνια τριάδα; The Lost Weekend το 1946, Marty το 1955 και το Parasite το 2019. Δεν είναι μόνο τα χρόνια και το τοπίο της ποπ κουλτούρας που περιβάλλουν κάθε έναν από αυτούς τους τίτλους, ριζικά διαφορετικά. Αυτές οι 3 ταινίες δεν έχουν ουσιαστικά τίποτα κοινό πέρα από το να είναι οι 3 μοναδικές ταινίες στην ιστορία που εξασφάλισαν και τα 2 αυτά βραβεία.

Γιατί υπάρχουν τόσες διαφορές ανάμεσα στο Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και τον Χρυσό Φοίνικα;

Αυτοί οι 3 τίτλοι που είναι και και μοναδικοί νικητές και των 2 κινηματογραφικών βραβείων, φανερώνουν πολλά για το πόσο ριζικά διαφορετικοί είναι οι κόσμοι του Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και του Χρυσού Φοίνικα. Αυτό δεν είναι απαραίτητα το αποτέλεσμα κάποιας περίτεχνης «συνωμοσίας», αλλά μάλλον ένα υποπροϊόν των διαφορετικών τρόπων οργάνωσης και εκτέλεσης και των 2 αυτών γεγονότων.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το Collider, για αρχή, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών λαμβάνει ιστορικά χώρα την άνοιξη, συνήθως γύρω στον Απρίλιο ή τον Μάιο. Στο χρονοδιάγραμμα για την ψηφοφορία για τα Όσκαρ, εντωμεταξύ, οι περισσότερες ταινίες προσπαθούν να κάνουν πρεμιέρα πιο κοντά στο τέλος της χρονιάς για να είναι φρέσκες στο μυαλό των μελών της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, που ψηφίζουν για τις υποψηφιότητες των Όσκαρ. Αυτό από μόνο του, δείχνει γιατί δεν υπάρχουν περισσότερες «διασταυρώσεις» μεταξύ του Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και του Χρυσού Φοίνικα.

Την ίδια στιγμή, ο Χρυσός Φοίνικας αναγνωρίζει τυπικά μη αγγλόφωνους τίτλους, μια κατηγορία κινηματογράφου που έχει βραβευτεί μόνο μία φορά με το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας (με το Parasite, νικητή του Χρυσού Φοίνικα). Αγγλόφωνοι τίτλοι όπως το Fahrenheit 9/11 έχουν κερδίσει τον Χρυσό Φοίνικα, αλλά τις περισσότερες φορές, αυτό το βραβείο απονέμεται σε μη αγγλόφωνους τίτλους, όπως το Titane της Julia Ducournau, που δεν έχουν καμία ελπίδα να μπουν στην κατηγορία Καλύτερης Ταινίας.

Η βάση των ψηφοφόρων της Ακαδημίας την τελευταία δεκαετία, έδωσε τη δυνατότητα σε 3 από τους 4 τελευταίους νικητές του Χρυσού Φοίνικα να κερδίσουν μία υποψηφιότητα για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας (Parasite, Triangle of Sadness και Anatomy of a Fall). Ωστόσο, η κλασική αποστροφή της Ακαδημίας για τον ξενόγλωσσο κινηματογράφο στην κατηγορία Καλύτερης Ταινίας, έχει μάλλον εμποδίσει τους περισσότερους νικητές του Χρυσού Φοίνικα, να έχουν την ευκαιρία να εξασφαλίσουν και το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας.

Πάνω απ’ όλα, όμως, τα γούστα των ψηφοφόρων των Καννών και των Όσκαρ είναι επίσης διαφορετικά (έως πολλές φορές εκ διαμέτρου αντίθετα), με την τελευταία ομάδα ανθρώπων να τείνει να δείχνει την προτίμησή της σε μεγαλύτερους, λευκούς και άνδρες κινηματογραφικούς δημιουργούς. Η τυπική παρτίδα των ανθρώπων που ψηφίζουν για τα βραβεία των Καννών από την άλλη, δεν στερείται αυτών των αναπαραστατικών προβλημάτων, αλλά τείνει επίσης να έλκεται προς ελαφρώς πιο «εσωτερικές» ή προκλητικές ταινίες.

Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τίτλους όπως το Green Book να εξασφαλίζουν το Χρυσό Φοίνικα από ένα φεστιβάλ που απένειμε το βραβείο στο Elephant του Gus Van Sant. Και το πόσο διαφορετικές είναι οι 3 ταινίες που έχουν καταφέρει να κερδίσουν και το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και τον Χρυσό Φοίνικα, απλώς επιβεβαιώνουν την απόκλιση που υπάρχει ανάμεσα στην Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου και στο Φεστιβάλ Καννών.