Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου: 22 βιβλία που πρέπει να έχεις διαβάσει στη ζωή σου

Η Unesco ήταν που καθιέρωσε την 23η Απριλίου ως την Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου με αφορμή αυτό το διπλό γεγονός κι εμείς είμαστε αυτοί που την τιμούμε κάνοντας αυτό που μας ευχαριστεί, δηλαδή διαβάζοντας. Για δεύτερη χρονιά η Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου δεν θα μας βρει σε εκθέσεις, να διαλέγουμε τα νέα μας αναγνώσματα σε υπαίθριους πάγκους, αλλά στο σπίτι μας, άντε και στο κοντινότερο μας βιβλιοπωλείο. Το σίγουρο είναι ότι θα διαβάσουμε τα βιβλία μας με αναλλοίωτα συναισθήματα γι’ αυτά ακόμα κι αν όλος ο κόσμος γύρω μας παραμένει πολύ διαφορετικός απ’ ό,τι τον είχαμε συνηθίσει.

Για τη σημερινή, Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου σκέφτηκα να σου προτείνω βιβλία κλασικά, βιβλία που πρέπει να στολίσουν τη βιβλιοθήκη σου και αν την ήδη κοσμούν, τότε βιβλία που πρέπει να ξαναπιάσεις στα χέρια σου και να ξαναδιαβάσεις. Μέσα στις σελίδες τους θα βρεις όλα σου τα ερωτήματα γραμμένα και το κυριότερο, θα βρεις σε πολλά από αυτά και απαντήσεις σε αυτά.

Θα αναγνωρίσεις κομμάτια αυτού που είσαι, εκείνου που υπήρξες αλλά και του εαυτού που θα ήθελες να γίνεις. Γιατί αυτή είναι η μαγεία της λογοτεχνίας, να σε ταξιδεύει και να σε εξελίσσει. Κι αυτά είναι τα 22 βιβλία που πρέπει να έχεις διαβάσει στη ζωή σου.

1984 – Ο Μεγάλος Αδερφός

Όταν ο George Orwell έγραφε αυτό το αριστούργημά του το 1984 ήταν ακόμα χρόνος μελλοντικός. Αλλά η κοινωνία που περιγράφει, μοιάζει περισσότερο με τις δικές μας σύγχρονες κοινωνίες. Το ολοκληρωτικό καθεστώς του Μεγάλου Αδελφού, παρακολουθώντας συνεχώς τους πάντες και τα πάντα μέσα από αμέτρητες διαδραστικές τηλεοθόνες, ασκεί τον απόλυτο έλεγχο στις πράξεις και τις συνειδήσεις. Όλα προσαρμόζονται στη μία και μοναδική αλήθεια, αυτή που πρεσβεύει το Κόμμα, ο μόνος αλάθητος μηχανισμός, του οποίου προσωποποίηση είναι ο Μεγάλος Αδελφός. Όλα, ακόμα και το παρελθόν: όποιος ελέγχει το παρελθόν ελέγχει το μέλλον, και όποιος ελέγχει το παρόν ελέγχει το παρελθόν.

Τα σταφύλια της οργής

Ένα από τα σπουδαιότερα μυθιστορήματα του 20ου αιώνα έγραψε ο John Steinbeck περιγράφοντας τη ζωή μίας από τις χιλιάδες οικογένειες του αμερικανικού Νότου μετα την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης. Το βιβλίο εκδόθηκε το 1939, κέρδισε το National Book Award και το Pulitzer και ήταν ένας από τους κύριους λόγους που ο Steinbeck κέρδισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1962. Οι ήρωες του βιβλίου είναι μία οικογένεια που μετά την έξωση από τα κτήματά της, με τα λιγοστά υπάρχοντά της ταξιδεύει από το Νότο προς την Καλιφόρνια, ελπίζοντας να βρει δουλειά και ψωμί. Πρωταγωνιστής είναι ο Tom Joad, ο νεαρός δευτερότοκος γιος της οικογένειας ο οποίος είναι εκείνος που αντιστέκεται στην εκμετάλλευση που θέλει περισσότερο από το να επιβιώσει, να ζήσει μια δίκαιη ζωή και αγωνίζεται γι’ αυτή σε έναν εντελώς άδικα φτιαγμένο κόσμο.

Ο ξένος

Ένα βιβλίο που έχει επηρεάσει σημαντικά όλα τα ρεύματα της τέχνης (οι Cure το έκαναν τραγούδι, o Visconti το έκανε ταινία και πόσα ακόμα έργα έχουν εμπνευστεί από αυτό) από την έκδοσή του, είναι «Ο ξένος» του Αλμπέρ Καμύ. Στο βιβλίο αυτό, ένας ήρωας χωρίς τίποτα ηρωικό στη συμπεριφορά του, «δέχεται να πεθάνει για την αλήθεια» όπως έγραφε ο συγγραφέας στην παρουσίαση του βιβλίου του. «Ένιωσα εξάλλου την ανάγκη να πω, κι ας μοιάζει παράδοξο, πως προσπάθησα ν’ αποδώσω με τον ήρωά μου τον μόνο Χριστό που μας αξίζει. Είναι φανερό λοιπόν, μετά τις εξηγήσεις μου, ότι το είπα χωρίς πρόσθεση βλασφημίας, απλώς και μόνο με την κάπως ειρωνική τρυφερότητα που δικαιούται να νιώθει ένας καλλιτέχνης για τα πρόσωπα που δημιουργεί», συμπλήρωνε ο ίδιος.

Άμλετ

Ο Shakespeare μας έδωσε την ημερομηνία για την Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου και μας έδωσε παράλληλα κι αυτό το επικό έργο, ίσως το καλύτερο της δραματουργίας του, τον Άμλετ. Έργο πολιτικό που καταπιάνεται με την εξουσία και τη διαφθορά, έργο φιλοσοφικό για το σκοπό της ζωής, έργο συναισθηματικό βαθιά, με αναφορές στον έρωτα, την αγνότητα, αλλά και το πάθος και τη λαγνεία. Ο Άμλετ είναι ίσως το πιο σημαντικό έργο του Shakespeare γιατί καταπιάνεται με τα πάντα. Το έρωτημά του «να ζει κανείς ή να μη ζει» έχει περάσει ατόφιο στον πολιτισμό μας, αλλά η αγνωιώδης απορία του πρίγκιπα της Δανιμαρκίας είναι άλλο, «Πώς να ζεις», όπως επισημαίνει και στον πρόλογο της έκδοσης αυτής ο Γ. Χειμωνάς.

Σκακιστική νουβέλα

Το 1943 στη Στοκχόλμη κυκλοφόρησε το τελευταίο μυθιστόρημα του Stefan Zweig που είχε αυτοκτονήσει έναν χρόνο νωρίτερα μαζί με την δεύτερη σύζυγό του στη Βραζιλία. Η «Σκακιστική
Νουβέλα» είναι μια καλυμμένη εξομολόγηση του συγγραφέα πριν τον θάνατό του.

Στο πλοίο, με δρομολόγιο από τη Νέα Υόρκη στο Ρίο και το Μπουένος Άιρες, όπου αρκετοί Ευρωπαίοι επιβάτες, φεύγοντας μακριά από τη βία και τη σύγχυση του ναζισμού, αναζητούν καταφύγιο στην Αργεντινή και τη Βραζιλία ως τόπο εξορίας και ελπίδας, ό δρ. Μπ. αντιμετωπίζει σε μια παρτίδα σκακιού τον Μίρκο Τσέντοβιτς, τον σκοτεινό παγκόσμιο πρωταθλητή.

Ό συγγραφέας αναπτύσσει με μεγαλειώδη τρόπο το θέμα του πνευματικού εγκλεισμού πού δεν μπορεί να βρει διέξοδο παρά στην τρέλα. Ό δρ. Μπ., πριν ταξιδέψει, υπέστη από τούς ναζί μια ιδιαίτερη φυλάκιση σ’ ένα εντελώς άδειο δωμάτιο ξενοδοχείου, χωρίς τίποτα να μπορεί ν’ απασχολήσει ή να διασκεδάσει το μυαλό του, μέχρι πού ανακάλυψε ένα εγχειρίδιο με παρτίδες σκακιού πού άρχισε ν’ αποστηθίζει και να ξαναπαίζει από μνήμης. Έχοντας εξαντλήσει τις πηγές του βιβλίου, το μυαλό του τον οδήγησε σε παρτίδες με αντίπαλο τον εαυτό του κι έτσι άρχισε να υποβάλλεται σε μια σχιζοφρενική διάλυση πού επρόκειτο να αποβεί μοιραία.

Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια

Αν θες να μάθεις τι είναι η περίφημη ενσυναίσθηση το εμβληματικό βιβλίο της Harper Lee είναι αυτό που πρέπει να διαβάσεις. Είναι το μυθιστόρημα επιτομή της φράσης «μπαίνω στη θέση του άλλου». Μέσα από τα παιδικά μάτια της Σκάουτ η συγγραφέας εξερευνά με αναντίρρητη εντιμότητα και αστείρευτο χιούμορ τον παραλογισμό της στάσης των ενηλίκων απέναντι στις φυλετικές και κοινωνικές διακρίσεις στον Αμερικανικό Νότο της δεκαετίας του ’30.

Τα φαινομενικά γαλήνιο και ειρηνικό Μέικομπ της Αλαμπάμα είναι στην πραγματικότητα βουτηγμένο στην προκατάληψη, τη βία και την υποκρισία. Αλλά τη ναρκωμένη συνείδηση της πόλης θα συνταράξει το σθένος ενός ανθρώπου που αγωνίζεται για δικαιοσύνη. Και μόλις το διαβάσεις δες και το κλασικό αριστούργημα του Hollywood με πρωταγωνιστή τον Gregory Peck.

Εκατό Χρόνια Μοναξιά

«Πολλά χρόνια μετά, μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα, ο συνταγματάρχης Αουρελιάνο Μπουενδία θα θυμόταν εκείνο το μακρινό απόγευμα που ο πατέρας του τον πήγε να δει τι είναι ο πάγος…». Αυτά είναι τα πρώτα λόγια ενός από τα γοητευτικότερα μυθιστορήματα του 20ού αιώνα.

Το βιβλίο «Εκατό Χρόνια Μοναξιά» του Gabriel Garcia Marquez είναι ένα από εκείνα τα βιβλία που όταν τα πιάσεις, η στιγμή θα αποτυπωθεί μέσα σου σαν να πρόκειται να κάνεις κάτι πολύ σημαντικό. Και το κάνεις, γιατί αφήνεσαι να καταδυθείς στο ρεύμα του μαγικού ρεαλισμού από το οποίο μάλλον θα βγεις άλλος άνθρωπος. Το ουτοπικό χωριό Μακόντο και η οικογένεια Μπουενδία σε ρουφάνε μέσα τους, στις ιστορίες τους, στα δεκάδες ονόματα των ηρώων, στην αλχημεία στα πάθη, τα όνειρα, την τραγωδία, την προδοσία και στο μυστήριο.

Το αυτό

Ο Stephen King έχει τιμηθεί με τα βραβεία Bram Stoker και Locus, από τη Βρετανική, Αμερικανική και Διεθνή Ένωση Συγγραφέων Τρόμου, με το Μετάλλιο Διακεκριμένης Συνεισφοράς στα Αμερικανικά Γράμματα και με το Εθνικό Μετάλλιο των Τεχνών των ΗΠΑ, ενώ τo 2016 τιμήθηκε από τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου για το Σύνολο του Έργου του. Αν είναι να διαβάσεις, λοιπόν, ένα βιβλίο τρόμου στη ζωή σου ας είναι από τον μετρ. Κι αν είναι να διαλέξεις ένα βιβλίο αυτό είναι «Το αυτό».

«Αυτό που κάνει τη μικρή πόλη του Ντέρι τόσο τρομακτικά διαφορετική από τις άλλες είναι όλα εκείνα που βλέπουν -και αισθάνονται- μόνο τα παιδιά.

Στα φρεάτια και τους υπονόμους, το Αυτό καραδοκεί και παίρνει τη μορφή εφιάλτη, του βαθύτερου τρόμου που φωλιάζει σε κάθε παιδί. Όμως, πότε πότε, το Αυτό προβάλλει από τα ζοφερά και υγρά βάθη, αρπάζει, διαμελίζει, σκοτώνει…

Τα χρόνια περνούν, τα παιδιά μεγαλώνουν, εγκαταλείπουν την πόλη, λησμονούν. Μέχρι τη στιγμή που κάποιος τους καλεί να επιστρέψουν, για να αντιμετωπίσουν για μία ακόμα φορά το Αυτό, που σαλεύει σαν ερπετό στα σκοτεινά έγκατα της μνήμης τους καθώς αναδύεται για να μετατρέψει τους εφιάλτες του παρελθόντος σε μια ανείπωτα φρικτή πραγματικότητα».

Ο λύκος της Στέπας

Ο λύκος της στέπας εκδόθηκε το 1927 και ήταν το μυθιστόρημα που χάρισε στον Έσσε την παγκόσμια αναγνώριση. Ο ήρωάς του είναι ο μελαγχολικός Χάρρυ Χάλλερ που ζει σε μία μοντέρνα κοινωνία την οποία απεχθάνεται. Ένας μοναχικός λύκος της Στέπας που από τη μια αποζητά την συντροφικότητα και από την άλλη αρνείται να συμβιβαστεί με την υποκρισία των αστικών αξιών. «Διχασμένος ανάμεσα στην ύλη και στο πνεύμα, προσπαθεί να ανακαλύψει τη βαθύτερη φύση του και να συμφιλιωθεί με τους ανθρώπους και τη ζωή. Μεταθέτοντας τα όρια μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας, ο Χάρρυ Χάλλερ επιδιώκει να βγει από την απομόνωση, ανασύροντας από τα σκονισμένα κιτάπια της καθημερινότητας τη μέθεξη και την ελευθερία», αναφέρει για το «ταξίδι» του Χάλλερ το οπισθόφυλλο του επιδραστικού αυτού βιβλίου.

Η μεταμόρφωση

Η Μεταμόρφωση ξεκινάει με την ανεπίδεκτη αμφιβολίας επισήμανση ότι ο Gregor Samsa έχει μετατραπεί σε ένα ανθρώπινου μεγέθους σκαθάρι. Δεν ξέρει γιατί αλλά έτσι κι αλλιώς η μεταμόρφωσή του σε αυτή την πολύ ρεαλιστικά δοσμένη ιστορία είναι μία αλληγορία του Κάφκα για τις αγωνίες, τις ενοχές και την αλλοτροίωση του σύγχρονου ανθρώπου. Η Μεταμόρφωση γράφτηκε το 1912 και κυκλοφόρησε το 1915 κι έιναι ένα από τα λίγα έργα του Τσέχου συγγραφέα που εκδόθηκαν όσο εκείνος ζούσε.

Λογική κι ευαισθησία

Αν και το πιο διάσημο έργο της Jane Austen είναι το «Περηφάνια και προκατάληψη» είπα έτσι γι’ αλλαγή να σου προτείνω εδώ το εξίσου αριστουργηματικό «Λογική κι Ευαισθησία». «Όταν ήταν παρών ο Γουίλλομπυ, η Μάριαν δεν είχε μάτια για κανέναν άλλον. Οτιδήποτε έκανε αυτός ήταν σωστό. Οτιδήποτε έλεγε ήταν έξυπνο. Κι εκείνος από την πλευρά του, τις βραδιές που έπαιζαν χαρτιά στο Παρκ, έκλεβε τον εαυτό του και όλους τους άλλους για να την αβαντάρει. Αν η βραδιά ήταν χορευτική, ήταν ο αποκλειστικός σχεδόν καβαλιέρος της, και όταν αναγκάζονταν να χωριστούν για έναν-δυο χορούς, φρόντιζαν να βρίσκονται δίπλα και σπάνια έλεγαν κουβέντα σε οποιονδήποτε άλλον. Η συμπεριφορά αυτή, όπως είναι ευνόητο, τους έκανε επίκεντρο της γενικής θυμηδίας. Αλλά τα γέλια και οι κοροϊδίες δεν τους πτοούσαν, έδειχναν μάλιστα να μην τους ενοχλούν στο ελάχιστο», αναφέρει η περίληψη του βιβλίου και μόλις μπήκες στο κλίμα.

To πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέυ

Ο ηδονοθήρας Ντόριαν, ερωτεύεται την απεικόνισή του στο πορτρέτο του ζωγράφου Μπάζιλ Χόλγορτ και ζητά από τον διάβολο να του προσφέρει την αιώνια νεότητα και το αιώνιο κάλλος με αντάλλαγμα την ψυχή του. Το πορτρέτο γερνά και ο Ντόριαν μένει πάντα άψογος κι έτοιμος να παραδοθεί στις ηδονές. Το λογοτεχνικό πορτέτο ενός ναρκισιστή ήρωα, ο οποίος μετά την προσωπική διαδρομή με οδηγούς τη ματαιοδοξία και την περιέργεια καταλήγει να ανακαλύπτει τη ματαιότητα των εγωκεντρικών, επιφανειακών απολαύσεων. Το έργο του Oscar Wilde παραμένει πάντα επίκαιρο και θα παραμένει επίκαιρο όσο ζούμε σε έναν κόσμο διχασμένο ανάμεσα στην ύλη και το πνεύμα, ανάμεσα στο εγώ και στο εμείς.

Ανεμοδαρμένα ύψη

Μια θυελώδης ιστορία αγάπης μας έρχεται από το μακρινό 1847 και μας παρασέρνει ακόμα στη δίνη της. Η Emily Bronte κατάφερε να γράψει μία από τις πιο εμβληματικές ιστορίες αγάπης και εκδίκησης όλων των εποχών, με σύμμαχο την άγρια φύση του αγγλικού βορρά και το άγριο πάθος του έρωτα.

«Η Κάθριν και ο Χίθκλιφ μεγαλώνουν μαζί. Το μελαχρινό άστεγο αγόρι που ο πατέρας της Κάθριν, ο κύριος Έρνσο, έφερε στο σπίτι θα γίνει ο σύντροφός της στα παιχνίδια και ο εκλεκτός της καρδιάς της. Μετά τον θάνατο του κυρίου Έρνσο, ο αδελφός της Κάθριν ταπεινώνει και μειώνει τον Χίθκλιφ, στερώντας του τη μόρφωση και κάθε ευκαιρία για εξέλιξη. Η Κάθριν, πιστεύοντας ότι ο Χίθκλιφ δεν είναι αντάξιός της, αποφασίζει να παντρευτεί κάποιον άλλο και ο Χίθκλιφ πικραμένος φεύγει από το σπίτι.

Όταν επιστρέφει λίγα χρόνια αργότερα, η μεταμόρφωση του Χίθκλιφ είναι εντυπωσιακή. Όμως πίσω από τους εκλεπτυσμένους τρόπους του κρύβεται το άσβεστο μίσος για εκείνους που τον ταπείνωσαν και τον έκαναν να υποφέρει. Το σατανικό του μυαλό μηχανεύεται ένα φοβερό σχέδιο εκδίκησης, που στο τέλος θα καταστρέψει και τον ίδιο».

Το σπίτι των πνευμάτων

Το προσωπικό και το πολιτικό συνυφαίνονται στο μυθιστόρημα της Isabelle Aliente και κάπως έτσι το έργο της «Το σπίτι των πνευμάτων» έχει γίνει ένα από τα αγαπημένα του αναγνωστικού αλλά και του κινηματογραφικού κοινού, μετά τη μεταφορά του στη μεγάλη οθόνη. Το βιβλίο ωντανεύει την ιστορία της οικογένειας Τρουέμπα – και, μέσα από τα πάθη και τους θριάμβους τριών γενεών, αφηγείται την ιστορία μιας ολόκληρης χώρας, που δεν είναι άλλη από τη Χιλή.

Ο πατριάρχης Εστέμπαν είναι ένας απρόβλεπτος και φιλόδοξος άντρας που το πάθος του για εξουσία συναγωνίζεται μόνο το πάθος του για την ντελικάτη σύζυγό του, την Κλάρα, μια γυναίκα που έχει την ικανότητα να επικοινωνεί με τον κόσμο των πνευμάτων. Η κόρη του, η Μπλάνκα, θα αγαπήσει έναν άντρα που δεν εγκρίνει ο ίδιος, προκαλώντας την παράφορη οργή του. Αλλά η μοίρα θα του δώσει το πιο απρόβλεπτο δώρο: τη λατρεμένη του εγγονή, την Άλμπα. Καθώς τα χρόνια περνούν, οι Τρουέμπα παρασύρονται στη δίνη των πολιτικών παθών που σαρώνουν τη χώρα. Και η ‘Αλμπα θα βρεθεί αντιμέτωπη με τη βαριά κληρονομιά της οικογένειάς της.

2001 – Οδύσσεια του διαστήματος

Ο μάστερ της επιστημονικής φαντασίας Arthur C. Clarke έγραψε το φουτουριστικό του έργο «2001 – Οδύσσεια του διαστήματος», που γνώρισες μέσα από την εμβληματική ταινία του Stanley Kubrick, τότε που η περασμένη δεκαετία φαινόταν ακόμα μια πολύ μακρινή εποχή. Οι προβληματισμοί που θέτει στο έργο του, παρόλο που οι τεχνολογικές εξελίξεις δεν μας επιτρέπουν ακόμα να έχουμε κατακτήσει το διάστημα, παραμένουν πιο επίκαιροι από ποτέ. Η σχέση μας με την τεχνολογία, τα όρια της τεχνητής νοημοσύνης και ο έλεγχος που ασκούν στους ανθρώπους και τις επιλογές τους οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές είναι θέματα που έχουν προβληματίσει κάθε αναγνώστη στην εφαρμογή της καθημερινότητάς του.

Η ανακάλυψη ενός αινιγματικού μονόλιθου στη Σελήνη φέρνει την ανθρωπότητα αντιμέτωπη με τη μεγαλύτερη πρόκληση της ιστορίας της. Σύντομα η πρώτη επανδρωμένη αποστολή στους εξωτερικούς πλανήτες γίνεται πραγματικότητα. Όμως, καθώς το διαστημόπλοιο Ανακάλυψη ταξιδεύει προς τις παρυφές του ηλιακού συστήματος, μεταφέροντας τα όνειρα και τις προσδοκίες των κατοίκων της Γης, τα μέλη του πληρώματός του θα κληθούν να υπερνικήσουν δυσκολίες που ξεπερνούν την ανθρώπινη φαντασία.

Ο Βράχος και τα τέσσερα κουαρτέτα

Ο Τ.S. Eliot είναι ένας από τους σημαντικότερους ποιητές, εκδότες, δοκιμιογράφους, θεατρικούς συγγραφείς και πολλά άλλα του 20στου αιώνα. Στη συγκεκριμένη έκδοση θα διαβάσεις ένα από τα λιγότερο ανεβασμένα θεατρικά του έργα και μία από τις σημαντικότερες συλλογές ποιημάτων του. « Ο Βράχος (The Rock) απέβλεπε στην επαναφορά της τελετουργίας. Στη σύμπραξη των καλλιτεχνών-ηθοποιών με το κοινό και, κατ’ ακολουθία, στη συγκρότηση/οικοδόμηση κοινότητας με βάση την πίστη στον Θεό. Λέει ξεκάθαρα στο Δεύτερο χορικό: Μα ούτε μια κοινωνία να ζει αληθινά μπορεί, αν τον Θεό, που την κρατά σφικτά δεμένη, δεν υμνεί.», αναφέρει η περιγραφή του βιβλίου. Τα «Τέσσερα Κουραρτέτα» εκδόθηκαν το 1943. Ακολουθούν τη σύγχρονη ποιητική αισθητική, που δεν λέει ξεκάθαρα, ούτε αποκρύπτει, απλά σημαίνει τα νοήματά της.

Το όνειρο ενός γελοίου

Δεν ξέρω αν υπάρχει πιο αισιόδοξο κείμενο του Dostoevsky, από αυτό. «Το όνειρο ενός γελοίου» ξεκινά με έναν άνθρωπο στα πρόθυρα της αυτοκτονίας που δεν βρίσκει πλέον κανένα νόημα να συνεχίσει τη «γελοία» ύπαρξή του στη ζωή. Μια ουτοπία του φανερώνεται στον ύπνο του και μέσα από αυτήν αρχίζει και πάλι να πιστεύει στην έμφυτη καλοσύνη των ανθρώπων. Δεν ξέρω αν υπάρχει καιρός πιο σωστός από τώρα για να το διαβάσουμε ή να το ξαναδιαβάσουμε. Οι ακραίες συνθήκες στις οποίες ζούμε θα πρέπει με κάποιον τρόπο να μας οδηγήσουν σε αυτή την ανανεωμένη πίστη στην ανθρωπότητα. Αυτό το κλασικό αριστούργημα ίσως έχει τον τρόπο να μας σπρώξει ένα βήμα πιο κοντά σε αυτή την τελική κατεύθυνση.

Σαραζίν

Ο Σαραζίν είναι ένα εμβληματικό κείμενο του Honore De Balzac. Αγνοημένο στην αρχή, στριμωγμένο ανάμεσα στα ογκώδη μυθιστορήματα της Ανθρώπινης Κωμωδίας, ανακαλύφθηκε ξανά στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, ξεκινώντας μια νέα πορεία στη συνείδηση των αναγνωστών και της κριτικής. Ο Σαραζίν πραγματεύεται τον τραγικό έρωτα ενός ταλαντούχου γλύπτη για έναν καστράτο στην Ιταλία του 18ου αιώνα και μάλλον στην εποχή του προκαλούσε αμηχανία στοςυ κριτικούς. Ωστόσο συγκαταλέγεται στα πλέον μοντέρνα έργα του συγγραφέα, τόσο στη δομή όσο και στον πλούτο των θεματικών που αναπτύσσει, και συνεχίζει να προκαλεί νέες ερμηνείες, προερχόμενες από τους χώρους της λογοτεχνικής θεωρίας, των έμφυλων σπουδών, της ανάλυσης των τεχνών κ.ά.

Εγώ, το Ρομπότ

Ο Isaac Asimov έγραψε τα διηγήματα που περιλαβμάνονται στο εμβληματικό του έργο, «Εγώ, το Ρομπότ» μεταξύ του 1940 και του 1950. Σε αυτό διατυπώνονται οι τρεις νόμοι της ρομποτικής που διέπουν το σύμπαν του συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας και που αποτελούν τη βάση για την εξέλιξη κάθε ιστορίας με πρωταγωνιστή τα ρομπότ έκτοτε. «Ένα ρομπότ δεν μπορεί να βλάψει ένα ανθρώπινο ον ή, μέσω της αδράνειάς του, να επιτρέψει σε ένα ανθρώπινο ον να πάθει κακό. Ένα ρομπότ πρέπει να υπακούει στις εντολές που του δίνουν οι άνθρωποι, εκτός και αν αυτές οι εντολές έρχονται σε σύγκρουση με τον Πρώτο Νόμο. Ένα ρομπότ πρέπει να προστατεύει την ύπαρξή του, εφόσον αυτή η προστασία δεν έρχεται σε σύγκρουση με τον Πρώτο ή το Δεύτερο Νόμο», γράφει ο Asimov.

Τα ρομπότ των ιστοριών του διαβάζουν σκέψεις, αστειεύονται, γίνονται πολιτικοί και κυβερνούν μυστικά τον κόσμο. Παράλληλα, όμως, άλλα ρομπότ συγκρούονται με τον ίδιο τους τον εγκέφαλο και χάνουν τα λογικά τους, φέρνοντας καταστροφικά αποτελέσματα σε όποιον άνθρωπο προσπαθεί να τα συνεφέρει. Το έργο του παραμένει μοναδικά πρωτότυπο στις μέρες μας.

Αμερικανική ψύχωση

Ο Bret Easton Ellis προκάλεσε συζητήσεις και αντιδράσεις εκδίδοντας το 1991 το βιβλίο του «Αμερικανική Ψύχωση». Είναι θρίλερ ή σάτιρα και ο Patrick Bateman τελικά σκοτώνει αληθινά τα θύματά του; O ήρωας του Ellis είναι ένας κυνικός νεαρός γιάπης της Wall Street στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Ένας παθητικός καταναλωτής που απεχθάνεται τους ζητιάνους και θαυμάζει τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος ολοένα και περισσότερο βυθίζεται στην παράνοιά του, στις φαντασιώσεις ή και πραγματικότητες των νοσηρών εγκλημάτων του και το απόλυτο αλλά τέλειο κενό του εαυτού του.

Ξέρω γιατί κελαηδάει το πουλί στο κλουβί

Tο πρώτο αυτοβιογραφικό βιβλίο της Μάγιας Αγγέλου κυκλοφόρησε το 1969 και δεν έχει σταματήσει να μετραφράζεται και να επανεκδίδεται σε όλο τον κόσμο. Η Μάγια Αγγέλου αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο τα παιδικά και εφηβικά της χρόνια στις Νότιες Πολιτείες της Αμερικής. Ένας βιασμός, εγκυμοσύνες, ο ρατσισμός αντιμάχονται την αγάπη της για τα γράμματα και τη δύναμη της για επιβίωση. Το αποτέλεσμα είναι μια νεαρή κοπέλα να εξελιχθεί σε μία πραγματικά σπουδαία γυναίκα.

Ορλάντο

Το ότι η Virginia Woolf ήταν μια πρωτοποριακή συγγραφέας το ξέρεις ήδη. Το έργο της, Ορλάντο είναι ένα από τα εκκεντρικότερα κείμενά της και συνάμα ένα βιβλίο που αν και γράφτηκε το 1928 παραμένει σύγχρονο. Αφιερωμένο στη φίλη και ερωμένη της Vita Sackville-West, η Virginia Woolf σε αυτό αποτυπώνει την πορεία του ανδρόγυνου Ορλάντο από τα τέλη του 16ου αιώνα έως τις αρχές του 20ού. Ο Ορλάντο ξεκινά τη ζωή του σαν άντρας και συνεχίζει σαν γυναίκα. Δοκιμάζει όλες τις εμπειρίες της ζωής, την δημιουργία, τον έρωτα, την απογοήτευση, τη μοναξιά την περιπέτεια. Και όπως και ο ανδρόγυνος ήρωάς της, το βιβλίο αυτό της Virginia Woolf δεν μπορεί να καταταγεί εύκολα σε κανένα επί μέρους λογοτεχνικό ρεύμα. Αν πρέπει αναγκαστικά να του βάλουμε μια ταμπέλα, αυτή θα ήταν «αριστούργημα».