Πώς ένα αλγόριθμος κατέστρεψε τη ζωή του Γιάννη Στάνκογλου;
- 24 ΔΕΚ 2024
Ο Γιάννης Στάνκογλου είναι ο αντι-ήρωας της φετινής θεατρικής σεζόν. Ο πρωταγωνιστής του Frankenstein & Eliza είναι απολαυστικός σε μια παράσταση που νιώθεις ότι έχεις ξαναδεί. Είναι βέβαια μια εξαιρετικά καλοστημένη παράσταση, με το πιο ωραίο σκηνικό (αυτή η ξύλινη μπάρα θα ήθελα πάρα πολύ να ανήκει σε κάποιο μπαρ της πόλης) που έχω δει φέτος και υπέροχα κοστούμια (πολλά συγχαρητήρια στον Πάρι Μέξη). Kudos, για τον εντυπωσιακό ψηφιακό πίνακα του Προμηθέα που λειτουργεί ως προοικονομία της αυτοκαταστροφικής φύσης του πρωταγωνιστή.
Είναι ο Γιάννης Στάνκογλου ο Frankenstein που ζωντανεύει ένα τέρας;
Στην ατμοσφαιρική παράσταση Frankenstein & Eliza στο θέατρο Πορεία σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου, η μοιραία Eliza είναι ένας υπέρ- αλγόριθμος. Ο Γιάννης Στάνκογλου είναι ένας πρωτοπόρος επιστήμονας, μια ιδιοφυΐα που στα τέλη της δεκαετίας του ’60 δημιουργεί μια μηχανή που γίνεται απειλητική, εκδικητική και επικίνδυνη. Εκείνος πιστεύει ότι θα βοηθήσει την κοινωνία να κάνει ένα βήμα στο μέλλον κι έτσι η φήμη του θα ζει αιώνια δίνοντας ζωή (σκέψη) σε ένα άψυχο μηχάνημα. Το όραμα καταλήγει να γίνει ο εφιάλτης του και η μελλοντική δυστοπία, που φοβόμαστε όλοι (και έχουμε δει στο Black Mirror). Ο καθηγητής αναπτύσσει μια προηγμένη μορφή νοημοσύνης.
Να σημειωθεί ότι ο Γιάννης Μητλιάγκας (αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών και Επιχειρησιακής Έρευνας DIRO του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ και ερευνητής στην Google DeepMind) συνέδραμε ως επιστημονικός σύμβουλος στην παράσταση.
Ο Γιάννης Στάνκογλου ζει το σενάριο που όλη η ανθρωπότητα τρέμει. Τι θα γίνει αν οι μηχανές αποκτήσουν αισθήματα και συνείδηση; Το έργο της Έρις Κύργια, εμπνευσμένο από το διάσημο μυθιστόρημα της Mary Shelley, ακολουθεί τον Viktor Frankenstein στις συγκρούσεις του με την ακαδημαϊκή κοινότητα, την κατάρρευση της προσωπικής ζωής του, την απώλεια της ταυτότητάς του, την καταστροφική αλληλεπίδραση με το άυλο δημιούργημά του. Όταν από επιστήμονας χωρίς ενσυναίσθηση γίνεται ξανά ένας άνθρωπος, που πονά επειδή δεν αγαπιέται, καταλαβαίνεις το νόημα του πίνακα του Rubens.
Η ερμηνεία του Ιερώνυμου Καλετσάνου είναι επίσης εξαιρετική. Παίζει έναν καθηγητή συγκριτικής λογοτεχνίας που θέτει τα βιοηθικά ερωτήματα στην παράσταση. Ο Γιώργος Μπινιάρης είναι ο barman- ψυχαναλυτής που λείπει από τα αθηναϊκά μπαρ. Η Χριστίνα Στεφανίδη είναι σαγηνευτική ως η πρώτη αγάπη του Γιάννη Στάνκογλου/Frankenstein ειδικά όταν τραγουδάει jazz. Και το πρώτο θύμα της Eliza. Η Μαρία Πανουργιά είναι εξαιρετική ηθοποιός και την έχουμε δει σε ρόλους που της ταίριαξαν περισσότερο.
Οι γυναικείες ερμηνείες μοιάζουν κάπως αδύναμες στην παράσταση (ειδικά όταν συνδιαλέγονται με τον πολύπειρο Γιάννη Στάνκογλου που ξέρει να χάνεται εντελώς στον ρόλο). Ο Δημήτρης Τάρλοου προσπάθησε να φέρει την ατμόσφαιρα ενός κινηματογραφικού sci-fi θρίλερ στο θέατρο.
Μαρίζα Καψαμπέλη
Τι έμαθα από αυτή την παράσταση; Οι πρώτες ιδέες γύρω από την ΑΙ διατυπώθηκαν ήδη από το 1956. Και μπορεί όσα θίγονται σήμερα στην παράσταση να μοιάζουν ξεπερασμένα αλλά το φινάλε (ένας επικήδειος ουσιαστικά) της παράστασης είναι αυτό που λένε «τροφή για σκέψη».
Αξίζει να δεις τον Γιάννη Στάνκογλου να καταπίνει το σανίδι φωνάζοντας «Είμαι χαμένος πια. Έχω χαθεί. Έχω χάσει εμένα. Τι έκανα; Πού είναι η ζωή μου;».
Info: Frankenstein & Eliza, σκηνοθεσία Δημήτρης Τάρλοου. Το πρόγραμμα των παραστάσεων κατά την περίοδο των γιορτών διαμορφώνεται. Δείτε αναλυτικά εδώ.
