Πώς οι τηλεοπτικές σειρές σε κάνουν καλύτερο άνθρωπο

Τα “βίντεο κλαμπ”, που στο μεταξύ είχαν μετατραπεί σε “DVD κλαμπ”, χωρίς ποτέ να μετονομαστούν επίσημα, ξεκίνησαν, ομοίως, να διαθέτουν στο κοινό πακέτα σειρών που ως τότε δεν ήταν δημοφιλείς στο ευρύ ελληνικό κοινό και έτσι, μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, η τηλεοπτική σειρά αντικατέστησε, σε αρκετά σπίτια, την ταινία, τα βράδια, την ώρα του φαγητού και της χαλάρωσης. Σήμερα, με τις υπηρεσίες streaming να προσφέρουν σε πολύ ανταγωνιστικές τιμές “μπουκέτα” νέων και παλιότερων σειρών κάθε είδους, η παρακολούθηση μιας τηλεοπτικής σειράς είναι ακόμα πιο εύκολη για τον μέσο τηλεθεατή.

Η γενιά των σημερινών τριαντάρηδων μεγάλωσε υπό την γονεϊκή πεποίθηση ότι “η (πολλή) τηλεόραση κάνει κακό”.

Αυτό, βέβαια, δεν την απέτρεψε από το να εξερευνήσει, στην εφηβεία και την ενηλικίωσή της, τα τηλεοπτικά προϊόντα κάθε είδους. Ενάντια στην αντίληψη που θέλει την τηλεόραση, γενικά κι αόριστα, να αποτελεί την βασική πηγή της ανθρώπινης αποχαύνωσης και πνευματικής οκνηρίας, η προσφορά των τηλεοπτικών σειρών στον άνθρωπο είναι σημαντική. Αρκεί, πάντα, να μην ζει κανείς μόνο μέσα από την οθόνη και τις φανταστικές ζωές των άλλων.

Το πρώτο, αυτονόητο, πράγμα που παρέχει μια τηλεοπτική σειρά (διευκρινίζω, στο σημείο αυτό, ότι αναφέρομαι σε ξένες σειρές, καθότι η εγχώρια παραγωγή δεν μπορεί να συγκριθεί για πολλούς λόγους με την αντίστοιχη ξένη), είναι η γνωριμία με νέους κόσμους. Πόλεις τις οποίες δεν έχεις επισκεφτεί, έστω κι αν παρουσιάζονται μέσα από ένα καλοφτιαγμένο στούντιο, σπίτια, τοπία και εικόνες από άγνωστα σε εσένα μέρη. Το Sex and the City σου έδειξε τη Νέα Υόρκη, το Downton Abbey την αγγλική εξοχή, το The Walking Dead την Πολιτεία της Georgia, το Outlander τη Σκωτία και πάει λέγοντας.

Πέρα από τα κτίρια και τα τοπία, μια τηλεοπτική σειρά, συχνά εξερευνά την καθημερινότητα, στη σύγχρονη εποχή, αλλά και σε παλιότερες. Άλλου είδους καθημερινές συνήθειες εξερευνούν τα Gilmore Girls, στις Ηνωμένες Πολιτείες των αρχών των 00s, άλλες το Peaky Blinders, στο βιομηχανικό Birmingham των 20s.

Η κουλτούρα, η πολιτική και, φυσικά, η μόδα, αναδεικνύονται μέσα από το σενάριο και τη σκηνοθεσία μιας σειράς κι έτσι, πολλές φορές υποσυνείδητα, μαθαίνεις πώς είναι η ζωή σε άλλες κοινωνίες.

Δεν είναι απαραίτητο ότι ο τρόπος ζωής αυτός σου ταιριάζει, ούτε φυσικά ότι είναι καλύτερος από τον δικό σου τρόπο ζωής. Είναι απλά διαφορετικός και η εμπειρία που σου δανείζει η οθόνη σου ανοίγει τους ορίζοντες και πλέον μπορείς να συγκρίνεις τη δική σου ρουτίνα με αυτήν των αγαπημένων σου πρωταγωνιστών, έστω κι αν η τελευταία παρουσιάζεται σκόπιμα εξιδανικευμένη.

Η μεγαλύτερη προσφορά των τηλεοπτικών σειρών προς τον θεατή είναι μάλλον η εξερεύνηση των ανθρώπινων σχέσεων κάθε είδους. Δεν αναφέρομαι, φυσικά, μόνο στα κλασικά τηλεοπτικά ζευγάρια, παρότι και μέσω αυτών μπορείς να βρεις κοινά στοιχεία και αναφορές στον δικό σου άμεσο οικογενειακό και κοινωνικό περίγυρο. Κάθε είδους σχέσεις, επαγγελματικές, φιλικές, ερωτικές, σχέσεις που δημιουργήθηκαν σε φυσιολογικές ή αναπάντεχες συνθήκες, οι οποίες καμιά φορά παρουσιάζονται “τραβηγμένες από τα μαλλιά”, σου παρέχουν το δικό τους insight, μια ματιά σε καταστάσεις που υπάρχουν εκεί έξω, παρότι ποτέ δεν θα τις φανταζόσουν (και) έτσι.

Σύγχρονες και μη ηθογραφίες και κοινωνικές αποτυπώσεις της ανθρώπινης ψυχολογίας αναδύονται μέσα από τηλεοπτικούς χαρακτήρες και σεναριακές πλοκές, παρέχοντάς σου τροφή για σκέψη, προβληματισμό και, σε πολλές περιπτώσεις, ψυχολογική ανακούφιση.

Η αποτύπωση των σύγχρονων σχέσεων μέσα από το (ψυχολογικά) καταιγιστικό You’re the Worst, η εξερεύνηση των εύθραυστων ισορροπιών ανάμεσα στα μέλη μιας προβληματικής οικογένειας, όπως αυτή στο Bloodline, τα παιχνίδια εξουσίας κι επιβολής στο επικό Game of Thrones και η “παιδική” προσέγγιση της φιλίας στο φετινό αγαπημένο Stranger Things έχουν ένα κοινό στοιχείο: τη μελέτη χαρακτήρων, άλλων πολύπλοκων κι άλλων μονοδιάστατων, η οποία καταλήγει στα πιο ενδιαφέροντα “τηλεοπτικά διδάγματα” για την ανθρώπινη ψυχολογία.

Πολλές φορές θα “ζήσεις” μέσα από τους πρωταγωνιστές των σειρών, θα αισθανθείς τη χαρά, τη λύπη, την απόγνωση, τη λύτρωσή τους, πραγματοποιώντας έτσι ένα μικρό ταξίδι ψυχολογικής τόνωσης και εκτόνωσης. Πόσες φορές δεν ήθελες να βρίσεις τον Don Draper, να αγκαλιάσεις την Clara Oswald, να συνεφέρεις (από το κλάμα) την Carrie Mathison και να χαρείς με την χαρά της Kimmy Schmidt;

Ένα καλογραμμένο σενάριο και μια εμπνευσμένη ή, απλά, “σωστή” σκηνοθεσία, σε συνδυασμό με τις έντιμες (αν όχι πάντοτε εξαιρετικές) ερμηνείες, σού ανοίγουν το μονοπάτι για να αισθανθείς, να συγκρίνεις, να προβληματιστείς και, εντέλει, να βγεις βελτιωμένος από αυτή τη διαδικασία.

Φυσικά, η ζωή βρίσκεται πρωτίστως εκεί έξω και δεν αρκεί να παραμένεις “ρουφηγμένος” μέσα στα δράματα, τις κωμικές καταστάσεις και τις επικές παραβολές των ξένων παραγωγών. Υπάρχουμε, βέβαια, κι εμείς οι “τηλεορασάκηδες”, που συχνά χάνουμε αυτή την ισορροπία, ωστόσο την βρίσκουμε σχετικά γρήγορα – πιθανότατα επειδή κάποιος τηλεοπτικός ήρωας παθαίνει επί της οθόνης κάτι παρόμοιο.

Σε κάθε περίπτωση, η καλή τηλεόραση μόνο καλό νόημα μπορεί να δώσει στην καθημερινότητά σου και, γενικότερα, στη ζωή σου. Ψάξε, παρακολούθησε και δεν θα χάσεις τίποτα.