Ξέχνα τις μάσκες, το “Queer Eye” του Netflix είναι το τέλειο self-care
- 12 ΙΟΥΝ 2020
Δύο χρόνια, πέντε σεζόν, δύο σπέσιαλ και επτά βραβεία Emmy μετά, η γνώμη μου δεν έχει αλλάξει. Το “Queer Eye” είναι η καλύτερη ριάλιτι εκπομπή αυτή τη στιγμή στην τηλεόραση. Στην πραγματικότητα ο όρος «ριάλιτι» λειτουργεί περισσότερο εδώ ως ομπρέλα. Καμία κάμερα δεν παρακολουθεί τους συμμετέχοντες του show 24/7 και καμία ετεροντροπή δεν θα σε πιάσει όσο τους παρακολουθείς, με εξαίρεση ίσως το μέρος κάθε επεισοδίου όπου οι Fab 5 αντιμετωπίζουν για πρώτη φορά βρώμικα σαλόνια, δύσοσμα ψυγεία και προϊόντα προσώπου που θα μπορούσες να χρησιμοποιήσεις για να πλύνεις και το αμάξι σου ας πούμε. Το DNA της εκπομπής είναι στη βάση του αυτό ενός makeover show, όμως η εκπομπή είναι τόσο πολλά περισσότερα.
Το Netflix επανέφερε το “Queer Eye” το 2018 και μέσα στις πρώτες ώρες κυκλοφορίας του είχε ένα νέο, τεράστιο χιτ στα χέρια του. Η εκπομπή βασίστηκε ελαφρώς στο “Queer Eye for the Straight Guy” του 2003, τη διάσημη σειρά όπου πέντε gay άντρες με συγκεκριμένες ειδικότητες (grooming, styling, lifestyle, φαγητό, διακόσμηση) αναλάμβαναν να κάνουν το makeover straight ανδρών, όμως η ανακοίνωσή του ως επόμενο πρότζεκτ του streaming γίγαντα είχε προκαλέσει δίκαιες αμφιβολίες.
Εκείνο το “Queer Eye” ήταν μια πρωτοποριακή σειρά για την εποχή του που δεν είχε αυξήσει μόνο την εκπροσώπηση των ομοφυλοφίλων στην αμερικανική τηλεόραση – τη σημαία των gay ανδρών σήκωναν τότε μόνο το “Will & Grace” και το “Queer As Folk” – αλλά είχε ονομαστεί και «το καλύτερο gay success story» της χρονιάς αφού είχε στρώσει τον δρόμο των παρουσιαστών του για τα μεγάλα πράγματα που θα ακολουθούσαν στην καριέρα τους. Η εκπομπή είχε φανατικούς θαυμαστές και κατάφερε μέσα σε πολύ περιορισμένο χρονικό διάστημα να αφήσει το στίγμα της στην ποπ κουλτούρα, μέσα από τη δημοσιότητα που του είχαν δώσει σύγχρονά της προγράμματα όπως late night shows και κωμικές εκπομπές, και προφανώς μέσα από τα υψηλά του νούμερα τηλεθέασης. Το είχαμε δει μάλιστα και σε ελληνική εκδοχή στον ΑΝΤ1 ως “Fab 5”, με τον Τρύφωνα Σαμαρά, τον Ηλία Ψινάκη και τον Λάκη Γαβαλά.
Την ίδια στιγμή όμως, δεχόταν και αρνητική κριτική από μερίδα τηλεκριτικών και θεατών για την ενίσχυση στερεοτύπων που αφορούν τη gay κοινότητα. Στερεότυπα που, κατά πάσα πιθανότητα, θα πέρασαν κάποτε και από το δικό σου το μυαλό. Τι, δεν είναι όλοι οι gay άψογοι στο styling και μετρ της διακόσμησης;
Όχι δεν είναι, και το ανανεωμένο “Queer Eye” αφουγκράστηκε το κλίμα της δικής μας εποχής ξεκινώντας από την επιλογή των νέων Fab 5. Ο Tan France (styling) είναι ένας Βρετανός μουσουλμάνος πακιστανικής καταγωγής, παντρεμένος με έναν Μορμόνο. Ο Karamo Brown (life coach) είναι ένας προσφάτως αρραβωνιασμένος με λευκό άνδρα, μαύρος, gay πατέρας δύο γιων. Ο Jonathan Van Ness (grooming), ο δημοφιλέστερος όλων τους ίσως, είναι ένας επιτυχημένος επιχειρηματίας, συγγραφέας, παρουσιαστής podcast και non-binary πρόσωπο που, ως φορέας του HIV, αντιστέκεται στο στερεότυπο που θέλει τους φορείς να ζουν μια κατεστραμμένη ζωή, όταν η ιατρική έχει πια εξασφαλίσει μία μακρά, υγιή καθημερινότητα για όσους έχουν πρόσβαση στα κατάλληλα φάρμακα. Και οι πέντε τους, έχουν υπενθυμίσει συχνά στο “Queer Eye” ότι δεν υπάρχει κάποιος σωστός ή λάθος τρόπος να είσαι gay. Ο αγώνας μπορεί απλώς να σημαίνει πως υπάρχεις στον κόσμο ασκώντας τα ίδια δικαιώματα που έχουν και οι υπόλοιποι. Στερεότυπα, who?
Στην πρώτη τους σεζόν, οι Fab 5 είχαν ασχοληθεί μόνο με άνδρες, κάθε χρώματος και οικογενειακής κατάστασης, και ως πιο σαφής προσανατολισμός της εκπομπής, είχε οργανικά αναδειχθεί η αποδόμηση του τοξικού ανδρισμού και των συνεπειών του. Επεισόδιο μετά το επεισόδιο, οι συμμετέχοντες – ή ‘ήρωες’ όπως τους αποκαλούν οι πέντε – μάθαιναν ότι δεν σε κάνει λιγότερο άντρα το να ασχολείσαι και λιγάκι με τον εαυτό σου.
Να προσέξεις τα ρούχα σου. Να αγοράσεις μια ενυδατική. Να αλλάξεις κακές συνήθειες. Να αφήσεις την ευαισθησία σου να φανεί. Να προσπαθείς, χωρίς να εκλαμβάνεις την προσπάθειά σου ως αδυναμία. Να κλάψεις. Να κλάψεις γοερά όμως.
Αν ξέρει κάτι να κάνει καλά το “Queer Eye”, είναι να διδάσκει σε ήρωες και τηλεθεατές την αξία ενός γερού, εκτονωτικού πλαντάγματος. Οι ήρωες βλέπουν ο ένας μετά τον άλλον τους τοίχους που έχτισαν γύρω τους να πέφτουν όπως οι αφάνες που ξεφορτώνεται ο Jonathan, και λύνονται σε εξαγνιστικούς λυγμούς. Και εμείς μαζί τους.
Netflix
Από τη δεύτερη σεζόν και μετά, στο παιχνίδι μπήκαν και οι γυναίκες, οι τρανς άνδρες, οι λεσβίες, οι ήρωες σε Ιαπωνία και Αυστραλία. Προσφάτως και ένας Ευαγγελιστής Λουθηρανός gay ιερέας (ναι, η ζωή του είναι ακριβώς όσο ζόρικη ακούγεται).
Στην πέμπτη σεζόν που έκανε πρεμιέρα στο Netflix μόλις την περασμένη Παρασκευή, δύο μαύροι επιχειρηματίες, μία groomer κατοικιδίων και ένας ιδιοκτήτης γυμναστηρίου, είδαν τα όνειρα για τις επιχειρήσεις τους να ζωντανεύουν ξανά όταν οι Fab 5 ανανέωσαν τους επαγγελματικούς χώρους που τους κρατούσαν πίσω.
Σε ένα άλλο επεισόδιο, ένας νεαρός μαύρος άνδρας με πολύ σκληρά παιδικά χρόνια είχε καταφέρει να βγει από τη ζωή στον δρόμο και να ξεκινήσει μια πρωτοβουλία με τους φίλους του για τη φιλανθρωπική στήριξη της κοινότητάς του. Μέσα από το “Queer Eye”, κατάφερε να σταθεί ακόμα πιο γερά στα πόδια του και να ανακτήσει επαφή με τη γυναίκα που τον μεγάλωσε.
Netflix
Στην τρίτη σεζόν, οι μαύρες αδερφές Jones που είχαν χρησιμοποιήσει τη συνταγή BBQ του πατέρα τους για να φτιάξουν μια μικρή επιχείρηση και να στείλουν την κόρη και ανιψιά τους στο κολέγιο, είχαν ξεχάσει πια το κόνσεπτ του ύπνου, με τεράστιο κόστος πια στην ψυχολογία και την υγεία τους. Μετά τον οδοστρωτήρα των Fab 5 είχαν νέες εγκαταστάσεις, καλύτερο προγραμματισμό, κατάλληλη γκαρνταρόμπα για να ανταποκριθούν σε τυχόν εταιρικά μίτινγκ, και τη δυνατότητα να συσκευάσουν για πρώτη φορά τη σάλτσα τους. Σε προκαλώ να δεις τη στιγμή που πιάνουν για πρώτη φορά το γυάλινο μπουκάλι στα χέρια τους και να μην καταρρεύσεις.
Γιατί ζωή για τη μαύρη κοινότητα είναι από όλες τις απόψεις πιο δύσκολη – ή, για να το πούμε καλύτερα, είναι συνεχώς σε κίνδυνο όπως διαρκώς διαπιστώνουμε – και το “Queer Eye” δεν απέφυγε ποτέ αυτή τη συζήτηση.
Με τις διαμαρτυρίες εναντίον της αστυνομικής βίας και του ρατσισμού να μαίνονται στην Αμερική, και τον κορονοϊό να παίρνει ακόμα γύρω στους 1.000 Αμερικανούς την ημέρα, η πρεμιέρα της πέμπτης σεζόν θα μπορούσε να είχε θεωρηθεί και κακόγουστο timing. Είναι όμως μια εκπομπή που ως κύρια αξία της πρεσβεύει το self-care – την προσωπική φροντίδα που οφείλεις να δώσεις στον εαυτό σου σε οποιαδήποτε μορφή και για όσο χρόνο προλαβαίνεις μέσα στην ημέρα σου. Όχι γιατί είσαι ματαιόδοξη, αλλά γιατί διαφορετικά μπορεί να μην τα καταφέρεις. Και όσο χρησιμοποιείς την περιποίηση, τον διαλογισμό, ένα ζεστό ντουζ, ένα καλό βιβλίο, ή οτιδήποτε σε βοηθάει να αποσυμφορηθείς, μπορεί να βρεις ότι το ίδιο μπορεί να κάνει για σένα και το “Queer Eye” μέσα από τις αισιόδοξες ιστορίες του.
Netflix
«Όσο πολλοί από εμάς προετοιμαζόμαστε για μία ακόμα ημέρα, σαββατοκύριακο, και μήνες διαμαρτυριών ενάντια στον συστημικό ρατσισμό και την αστυνομική βία, ξέρουμε ότι πρέπει κάποιες στιγμές να χαλαρώνουμε και να γεμίζουμε μπαταρίες», έγραψε ο Jonathan στο Instagram. «Δεν θέλω να νομίσει κανείς ότι υπολογίζουμε το “Queer Eye” ως κάποια θεραπεία για όσα συμβαίνουν – δεν είναι. Ελπίζω ότι το show μας δεν θα αποσπάσει την προσοχή από τον αγώνα, αλλά θα είναι περισσότερο ένα εργαλείο που χρησιμοποιεί κανείς για να ξεκουραστεί, να φροντίσει τον εαυτό του, και να εμπνεύσει συζητήσεις γύρω από τους εκπληκτικούς μας ήρωες και τις ιστορίες τους, γιατί αξίζει να ακουστούν. Όσο συνεχίζουμε να διαμαρτυρόμαστε και να απαιτούμε μια αντι-ρατσιστική Αμερική, [την Αμερική] που θα είναι για όλους εξίσου ασφαλής, ελπίζω ότι το “Queer Eye” θα σας δώσει λίγες στιγμές αγάπης και γέλιου».
Το γεγονός ότι είδα μονορούφι τη νέα σεζόν μετά την πρεμιέρα της, είναι από μόνο του δείγμα του προνομίου μου. Γιατί το να μπορείς να αφιερώσεις 10 ολόκληρες ώρες από τον χρόνο σου σε κάτι που σε ευχαριστεί, σε αυτόν εδώ τον κόσμο που ζούμε, είναι προνόμιο. Στα αχαρτογράφητα νερά μιας πανδημίας όμως, και στις σκληρές μέρες αφύπνισης που διανύουμε, το “Queer Eye” μπορεί να είχε και το πιο κατάλληλο timing.
