«Σκοτώνοντας στη Μεσόγειο»: Όλη η αλήθεια για το ντοκιμαντέρ του BBC που κατηγορεί την Ελλάδα για pushbacks

Το φορτίο των απελπισμένων ανθρώπων που πνίγονται στη Μεσόγειο

Έρχονται από την Αφρική. Προσπαθούν να ξεφύγουν από τον θάνατο και τη συγκλονιστική φτώχεια. Θεωρούν ότι στην Ευρώπη τους περιμένει μια νέα ζωή. Τους περιμένουν κυβερνήσεις που στρίβουν δεξιόστροφα και ανταγωνίζονται στη σκληρότητα απέναντι στους μετανάστες, τους πρόσφυγες. Το ντοκιμαντέρ του BBC και οι δημιουργοί του ισχυρίζονται ότι σύμφωνα με την έρευνα τους οι ελληνικές αρχές, που ενεργούν για λογαριασμό της ΕΕ και εξυπηρετούν τις αντιμεταναστευτικές πολιτικές των κυβερνήσεων/ μελών της δεν αδιαφορούν απλά για τους αιτούντες άσυλο που θαλλασοπνίγονται αλλά κάνουν pushbacks. Το BBC ισχυρίζεται ότι το Λιμενικό κάνει αναγκαστική απομάκρυνση (pushbacks) από ελληνικά χωρικά ύδατα και «επιστρέφει» στην Τουρκία τους πρόσφυγες. Κάτι που είναι παράνομο γιατί είναι υποχρεωμένη η Ελλάδα να παρέχει προστασία στους αιτούντες άσυλο.

Έχει αποδείξεις για αυτούς τους ισχυρισμούς το ντοκιμαντέρ του BBC;

Ναι. Μιλά για το αλιευτικό Adriana (το ναυάγιο της Πύλου) που τον Ιούνιο του 2023 ξεκίνησε από το Λιβύη μεταφέροντας 750 περίπου μετανάστες και περισσότεροι από 500 πέθαναν όταν το σκάφος βυθίστηκε στα διεθνή ύδατα στα ανοιχτά των ελληνικών ακτών. 2 επιζώντες τους μίλησαν και μίλησαν για όλα όσα έζησαν. Από το πώς πέταξαν οι διακινητές τα τρόφιμά τους και το νερό που είχαν φέρει για να τους στριμώξουν τον ένα πάνω στον άλλο (πληρώνονται οι παράνομοι διακινητές με το κεφάλι). Του είπαν ότι την 4η μέρα πάνω στο σαπάκι αλιευτικό ήταν τόσο διψασμένοι που σκεφτόντουσαν να πιουν το νερό ψύξης του κινητήρα.

Το Dead Calm: Killing in the Med? πάει ένα βήμα παραπέρα. Κάνει λόγο για μισθοφόρους που συγκεντρώνουν πρόσφυγες και τους αναγκάζουν να μπουν σε βάρκες και τους στέλνουν στη Τουρκία. Κι έχει και βίντεο υλικό που το αποδεικνύει. Κάνει λόγο για συστημικά και συστηματικά pushbacks. Υπάρχει ακόμη μια μαρτυρία ενός πρόσφυγα από το Καμερούν που προσπάθησε να έρθει στην Ελλάδα από την Τουρκία. Ισχυρίζεται ότι η ακτοφυλακή τους πέταξε σε μια λέμβο για να επιπλεύσουν πίσω στην Τουρκία. Οι αρχικές πηγές του BBC είναι τοπικά μέσα ενημέρωσης, ΜΚΟ και η τουρκική ακτοφυλακή.

Το BBC ισχυρίζεται ότι 43 θάνατοι προσφύγων στη Μεσόγειο μεταξύ 2020 και 2023 σχετίζονται με την ελληνική ακτοφυλακή. Το BBC επικαλούμενο μαρτυρίες μεταναστών και ακτιβιστών και σύμφωνα και με πλάνα που έχουν περιέλθει στην κατοχή του γράφει πως «το ελληνικό λιμενικό έχει προκαλέσει το θάνατο δεκάδων μεταναστών στη Μεσόγειο σε μια περίοδο τριών ετών». Η κατάρριψη των ισχυρισμών είναι υποχρέωση της ελληνικής κυβέρνησης (με αποδείξεις). Το μέσο ανέφερε πάντως πως επικοινώνησε με το ελληνικό λιμενικό το οποίο «απέρριψε κατηγορηματικά όλες τις κατηγορίες για παράνομες δραστηριότητες».

Τα περισσότερα τέτοια ρεπορτάζ στοιχειοθετούνται από ξένα μίντια. Τα ελληνικά μίντια, τα μεγάλα ελληνικά μίντια, δυσκολεύονται να καταγράψουν την πραγματικότητα στα θαλάσσια σύνορα. Και φυσικά το μεγαλύτερο ποσοστό των Ελλήνων πολιτών, όχι απλά δεν δίνει δεκάρα για τις ζωές αυτών των προσφύγων, αλλά δυνητικά θα επιβράβευε τα pushbacks. Θα ψηφίσει την κυβέρνηση που θα αντιμετωπίσει τις προσφυγικές ροές. Το βρετανικό μέσο πάντως υπενθυμίζει ότι το ελληνικό λιμενικό «από το 2015 έως το 2024, έχει διασώσει 250.834 πρόσφυγες/μετανάστες σε 6.161 περιστατικά στη θάλασσα». 

Η μαρτυρία του BBC 

«Μόλις είχαμε αγκυροβολήσει και η αστυνομία ήρθε από πίσω μας. Ήταν 2 αστυνομικοί ντυμένοι στα μαύρα και άλλοι 3 με πολιτικά ρούχα. Ήταν μασκοφόροι, έβλεπες μόνο τα μάτια τους. Ξεκίνησαν με τον άλλο άντρα από το Καμερούν. Τον πέταξαν στο νερό. Ο άνδρας από την Ακτή Ελεφαντοστού είπε: «Σώσε με, δεν θέλω να πεθάνω… και τελικά μόνο το χέρι του έμεινε πάνω από το νερό και το σώμα του ήταν κάτω. «Σιγά-σιγά το χέρι του γλίστρησε και χάθηκε στο νερό». 

Ο συνεντευξιαζόμενος λέει ότι οι απαγωγείς του, τον χτύπησαν. Και μετά λέει ότι τον έσπρωξαν κι αυτόν στο νερό – χωρίς σωσίβιο. Ο ίδιος κατόρθωσε να κολυμπήσει μέχρι την ακτή, αλλά τα πτώματα των άλλων δύο – τα ονόματα των οποίων ήταν Sidy Keita και Didier Martial Kouamou Nana – ανασύρθηκαν στην τουρκική ακτογραμμή. Οι δικηγόροι του επιζώντος ζητούν από τις ελληνικές αρχές να ανοίξουν υπόθεση διπλής δολοφονίας

Ο Δημήτρης Μπαλτάκος 

Σε συνέντευξή του στο BBC, ο Δημήτρης Μπαλτάκος, πρώην επικεφαλής των ειδικών επιχειρήσεων του Λιμενικού Σώματος, αρνήθηκε να κάνει εικασίες σχετικά με το υλικό της δημοσιογραφικής έρευνας, αφού προηγουμένως αρνήθηκε ότι το Λιμενικό θα έπαιρνε ποτέ εντολή να κάνει κάτι παράνομο. Αλλά κατά τη διάρκεια ενός διαλείμματος καταγράφηκε από την κάμερα του BBC να λέει στα ελληνικά: «Δεν τους έχω πει πολλά, ε; Για πες. Ξεκάθαρα αυτό, εντάξει. Τι να πω με αυτούς; Ξέρεις, από έξω βλέποντάς το είναι ξεκάθαρο τι γίνεται, δεν είναι; Δε θέλει πυρηνική φυσική. Δεν ξέρω γιατί το κάναμε μέρα μεσημέρι κιόλας. Δεν ξέρω τι… Είναι ξεκάθαρα παράνομο. Προφανώς. Προφανώς παράνομο. Είναι ένα διεθνές έγκλημα».

Η ελληνική κυβέρνηση 

Σχολιάζοντας το δημοσίευμα του ΒBC ότι το ελληνικό λιμενικό σώμα ευθύνεται για θανάτους φέτος παράτυπων μεταναστών, ο Παύλος Μαρινάκης δήλωσε: «Κάθε καταγγελία ερευνάται και σε επίπεδο δικαιοσύνης. Τα όσα αναφέρονται δεν αποδεικνύονται. Τον τελευταίο χρόνο χάρη στην καλή συνεργασία με τις τουρκικές αρχές, έχει εξαρθρωθεί σημαντικός αριθμός διακινητών. Το ελληνικό λιμενικό έχει δείξει την εντελώς αντίθετη εικόνα. Σώζουν καθημερινά δεκάδες ζωές και αυτό θα συνεχίσουν να κάνουν». Μετά από επόμενο σχετικό ερώτημα συμπλήρωσε ότι η πραγματικότητα έχει διαψεύσει τέτοιους ισχυρισμούς.

H ευρωπαία συνήγορος του πολίτη έκανε έρευνα για την Πύλο. Και διαφωνεί. 

Υγ: εδώ είναι συγκεντρωμένη η έρευνα του Solomon για το ναυάγιο της Πύλου.