Τι να φας σε 10 ελληνικά νησιά: Οι σπεσιαλιτέ που δεν πρέπει να χάσεις

Θέλω, λοιπόν, να μοιραστώ μαζί σου 10 πιάτα που τα τρως σε νησιά κάθε καλοκαίρι και τα θυμάσαι όλο το χειμώνα. Βιωματικό ρεπορτάζ. Η διαιτολόγος μου το ξέρει. 

Στην Άνδρο για τη φουρτάλια

Η κλασική φουρτάλια περιέχει αυγά (χτυπημένα με γάλα απογειώνεται το πιάτο), πατάτες, ντόπια λουκάνικα (όχι μεγάλα) και ψιλοκομμένο φρέσκο δυόσμο και σερβίρεται ολόκληρη (σαν τούρτα) και ξεροψημένη. Δεν σκέφτεσαι κιλά και τριγλυκερίδια όσο την καταναλώνεις και συνιστώ μετά κατάβαση στης Γριάς το Πήδημα για να καούν οι θερμίδες. Είναι η ανδριώτικη ομελέτα και αν τη βρεις με το ντόπιο βολάκι, είσαι στον παράδεισο. Ερίζει και η Τήνος για την καταγωγή της, πάντα οι γείτονες έχουν μια κοντρίτσα. 

Στο Θιακί για το ροβανή

Δεν υπάρχει κάτι καλύτερο μετά τα μακροβούτια σου. Θα σταματήσεις στο χωριό Σταυρός το απόγευμα για αυτό το τοπικό γλυκό ταψιού (και θα ζητήσεις και μπάλα παγωτό, μια ζωή την έχουμε). Δεν υπάρχει. Φτιάχνεται με ρύζι, ζάχαρη, μέλι (να ψωνίσεις, έχουν πολύ ωραίο μέλι στην Ιθάκη), λάδι, βανίλια. «Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη», τώρα ξέρεις τι να ψάξεις. 

Σέριφο για το παστάκι

Το έχω πετύχει σε πανηγύρι. Είναι -προφανώς- παραδοσιακό γλυκό ψυγείου. Με κρέμα βανίλιας (μπορείς να το βρεις και με σοκολάτα) πάνω σε μπισκότα τριμμένα (με ούζο). Είναι πάρα πολύ δροσερό και το λατρεύουν τα παιδιά. Γιατί είναι ροζ με στρώση από ζελέ κεράσι. Επειδή το νησί έχει αλλάξει πολύ τα τελευταία χρόνια μπορεί να μην το βρεις. Αλλά, αποκλείεται να μην πετύχεις το παστέλι σε λεμονόφυλλα.

Στη Λέρο για γκαβάφες

Αν μιλάμε για νησιά που τα επισκέπτεσαι για το φαγητό (και τα εστιατόρια τους), η Λέρος είναι το καλύτερο παράδειγμα. Ψάρια, πολλά φρέσκα ψάρια από τα καφενεία μέχρι τα γκουρμέ εστιατόρια. Υπέροχα πιτάκια επίσης και ωραιότατη τοπική μυζήθρα. Η λεριακή κουζίνα είναι ό,τι καλύτερο συμβαίνει στα Δωδεκάνησα (ίσως και στα υπόλοιπα νησιά, εκτός της Κρήτης). Και η σουμάδα της.

Βασικά, εγώ άνετα πήγαινα και για μια απλή λέρικη πατσαβουρόπιτα από Πειραία στη Λέρο, αξίζει το 10ωρο στο πλοίο. Αν σου αρέσουν τα σιροπιαστά γλυκά, θα το λατρέψεις. Τι είναι οι γκαβάφες θα αναρωτιέσαι.  Θυμίζει λεμόνι ή αχλάδι, είναι φρούτο και το έχω βρει μόνο στη Λέρο. Είναι η δική μας guava. Αμέ. 

Στη Τήνο για τα τυριά, βασικά για το καρίκι 

Στη Τήνο θα φας καλά. Πολύ καλά. Να πας στα Δυο Χωριά θα τα βρεις όλα μπροστά σου. Αν βρεις στο δρόμο σου καρίκι (που ωριμάζει μέσα σε κολοκύθα) και λατρεύεις τα μπλε τυριά, αυτό να ξέρεις πως το ζηλεύουν οι Γάλλοι. Να πάρεις και κοπανιστή. Και μαλαθούνι σε καλαθάκι φτιαγμένο από βούρλα. Και πέτρωμα. Ελπίζω να μην έχεις δυσανεξία στα γαλακτοκομικά αν πας στην Τήνο. Να ζητήσεις οδηγίες από locals για τα παραδοσιακά τυροκομεία στην Τήνο (και σε άλλα νησιά των Κυκλάδων, είναι η τυροκόμηση η τέχνη τους).

Στα Κύθηρα για τους ροζέδες με μέλι 

Λοιπόν, θα σου πω τι δοκίμασα και πήρα μέλι για όλο μου το σόι. Ξεροτήγανα, μελούνια, τα αχλαδάκια με ασπρισμένο αμύγδαλο και μέλι.  Και τους καλύτερους ροζέδες (παραδοσιακό γλύκισμα γάμου, οι ροζέδες παραδοσιακά είναι ένα γλυκό που σερβίρεται στους γάμους μαζί με τα Τσιριγώτικα ξεροτήγανα). Αλλά, και μπουτίνο (η ενετική πουτίγκα). Και σκαρσελάκια (καλτσούνια από Κύθηρα). Το καλύτερο δώρο που μπορείς να φέρεις από τα Κύθηρα ως αναμνηστικό σε κάποιον είναι η φατουράδα (λικέρ με κανελογαρίφαλα). Τα Κύθηρα είναι από τα νησιά που θυμίζουν Κυκλάδες, Επτάνησα και Κρήτη και επιστρέφεις ξανά και ξανά. 

Το Κερκυραϊκό Σοφρίτο, ένα μικρό έπος 

Ένας από τους εκατοντάδες λόγους για να πας στην Κέρκυρα. Το σοφρίτο, η παστιτσάδα και το μπουρδέτο είναι τα 3 κλασικά Κερκυραϊκά πιάτα. Πρέπει να βρεις μαγείρισσα ή μάγειρα που να ξέρει να κάνει τη συνταγή και να έχει αγοράσει καλής ποιότητας φιλέτο μοσχαριού. Έχει πάρα πολύ σκόρδο. Και πρέπει να έχει πολύ σκόρδο. Και βελούδινη σάλτσα για βούτες με ψωμί ή τηγανιτές πατάτες. Κόλαση.

Στην ουσία πρόκειται για  λεπτές φέτες μοσχαρίσιου κρέατος σε άσπρη σάλτσα. Η ονομασία του πιάτου προέρχεται από τα ιταλικά, soffritto που σημαίνει τσιγαρισμένο, τηγανισμένο ελαφρά, λέξη που υπήρχε κατά την Ενετοκρατία. Σήμερα στην Ιταλία σοφρίτο είναι η προετοιμασία της αγίας τριάδας κάθε ιταλικού πιάτου, δηλαδή κρεμμύδια, καρότα, σέλερι σοταρισμένα σε λάδι και βούτυρο. 

Στη Λευκάδα για παλαμίδα στο κεραμίδι

Μ’ αυτόν τον τρόπο μαγειρέματος, το ψάρι γίνεται πιο ελαφρύ και πιο πικάντικο. Είναι μεγανησιώτικη συνταγή. Τα 2 νησιά έχουν παρόμοια κουζίνα. Απλά πράγματα, παλαμίδα, αλατοπίπερο, λάδι, ρίγανη, λεμόνι. Ψημένο πάνω σε παλιό κεραμίδι. 

Το σφακιανό γιαχνί

Στα νησιά οι βοσκοί τρώνε το καλύτερο τσιγαριαστό αρνί (ή ριφάκι, δηλαδή κατσικάκι). Παραδοσιακό γιαχνί της Δυτικής Κρήτης. Φτιάχνεται με 3 μόνο υλικά, κατσικάκι (ή αρνάκι), ελαιόλαδο και αλατοπίπερο. Με λιπάκι το κρέας.

Τα χερίσια μακαρόνια της Χίου 

Μια παραδοσιακή μικρασιάτικη συνταγή που συναντάμε σε 2 ελληνικά νησιά στο Βόρειο Αιγαίο, στη Χίο και τις Οινούσσες. Χερίσια γιατί τα έπλαθαν με τα χέρια οι Χιώτισσες σε μια λεκάνη με αλεύρι, λάδι και το αλάτι. Ένα παραδοσιακό προϊόν, που σερβίρεται αυστηρά μόνο με την κόκκινη σάλτσα και κατσικίσιο τυρί. Πλάθονται γύρω από σπάρτο ή από καλαμάκι.