Τηλεφώνησε στη Τζέιν: Η ταινία για την (άδικη) ιστορία που επαναλαμβάνεται για τις γυναίκες
- 10 ΜΑΙ 2023
Ήταν τον Ιούνιο του 2022 που η Αμερική αποφάσισε να γυρίσει τα ρολόγια της 50 χρόνια πίσω. Τότε το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, ανέτρεψε τη νομολογία του 1973, που προέκυψε από τη δικαστική απόφαση στην υπόθεση Roe V Wade, με την οποία είχε νομιμοποιηθεί η άμβλωση σε όλες τις πολιτείες της Αμερικής. Έκτοτε ο χρόνος ξεκίνησε να τρέχει προς τα πίσω για τις γυναίκες που ξαφνικά έπρεπε να αλλάξουν πολιτεία για να κάνουν άμβλωση ή να καταφύγουν σε μη ασφαλείς μεθόδους άμβλωσης και στην παρανομία αν η πολιτεία στην οποία ζούσαν αποφάσιζε να τις απαγορεύσει. Εμπρός πίσω σε μία εποχή που οι ΗΠΑ, ευτυχώς είχαν ξεχάσει. Η ταινία Τηλεφώνησε στη Τζέιν θα κυκλοφορήσει στην Ελλάδα στις 11 Μαΐου από τη Spentzos Film και είναι πιο επίκαιρη από ποτέ.
Όπως τότε έτσι και τώρα, λέμε στις γυναίκες ότι δεν είναι μόνες, ότι τις ακούμε και παλεύουμε για εκείνες. Αλλά στην πραγματικότητα όσο κι αν φωνάζουμε εκείνες αισθάνονται μόνες, πολύ μόνες, απέναντι στη συνειδητοποίηση ότι σε ένα κλάσμα δευτερολέπτου, με μία δικαστική απόφαση τα σώματά τους δεν είναι πια δικά τους. Όσοι ουσιαστικά βοηθούν κάθε μόνη γυναίκα εκεί έξω είναι οι ακτιβιστές, που προσπαθούν να βρουν λύση στο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η κάθε μία. Εμείς παρέχουμε μία πολύ σημαντική (μπροστά στο αντίθετο που θα ήταν η σιωπή μας) στήριξη από μακριά.
Το 1973 αυτοί οι ακτιβιστές ήταν η ομάδα Jane Collective, ένα γκρουπ ακτιβιστών από το Chicago, που ξεκίνησε τη δράση του στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και συνέχισε μέχρι την απελευθερωτική στιγμή που ήρθε η απόφαση της δικαστικής απόφασης Roe v. Wade. Η (άδικη) ιστορία επαναλαμβάνεται για τις γυναίκες για μία ακόμα φορά. Και η ταινία Τηλεφώνησε στη Τζέιν που είναι μία μυθοπλαστική προσέγγιση στη δράση της Jane Collective, κοίτα να δεις που μοιάζει πιο επίκαιρη από ποτέ. Το βλέμμα μας στρέφεται μόλις μία δεκαετία πριν την απόφαση Roe v. Wade κι είναι σαν να βλέπουμε το σήμερα.
Η ταινία Τηλεφώνησε στη Τζέιν θα κυκλοφορήσει στην Ελλάδα στις 11 Μαΐου από τη Spentzos Film. Και αξίζει πραγματικά να βρεθείς στη σκοτεινή αίθουσα με τη μεγάλη, φωτεινή οθόνη για να τη δεις.
Η ταινία Τηλεφώνησε στη Τζέιν σκηνοθετήθηκε από τη Phyllis Nagy, μία ταλαντούχα γυναίκα που θέλησε να πει την ιστορία των γυναικών μέσα από τη δική της ματιά. Οι Hayley Schore και Roshan Sethi υπογράφουν το σενάριο και η Elizabeth Banks πρωταγωνιστεί στον ρόλο της Joy, μίας γυναίκας στην οποία η πολιτεία αρνείται την άμβλωση παρόλο που η εγκυμοσύνη της απειλεί τη ζωή της. Η ανάγκη της να ζήσει γίνεται ανάγκη για προσφορά, γίνεται ανάγκη για δράση, γίνεται δράση.
Η υπόθεση της ταινίας Τηλέφωνησε στη Τζέιν
Η Τζόι ζει στα προάστεια με τον σύζυγο της και την πανέξυπνη έφηβη κόρη της. Η ευτυχισμένη ζωή της με την οικογένεια της και την κολλητή της φίλη Λάνα διαταράσσεται από μια πολυαναμενόμενη εγκυμοσύνη η οποία όμως καταλήγει να απειλεί την ζωή της. Η Τζόι και ο άντρας της Γουίλ αιτούνται την νόμιμη διακοπή της εγκυμοσύνης. Όταν το συμβούλιο των γιατρών αποφαίνεται αρνητικά λέγοντας στην Τζόι ότι πρέπει να ρισκάρει, ο Γουίλ πέφτει σε απόγνωση. Η Τζόι, απελπισμένη ότι δεν θα καταφέρει να δει την κόρη της να μεγαλώνει, ανακαλύπτει τυχαία την «Τζέιν». Η ομάδα , καθοδηγούμενη από την αφοσιωμένη και συμπονετική Βιρτζίνια, καταφέρνει να σώσει την ζωή της Τζόι αλλά και να της δώσει έναν ακόμα σκοπό ζωής. Τις ώρες που η κόρη της είναι στο σχολείο και ο άντρας της στην δουλειά, η Τζόι εισέρχεται στην ομάδα και η ζωή της σαν ακτιβίστρια ξεκινάει. Αρχικά οι εξορμήσεις της για να βοηθήσει άλλες γυναίκες ή να συναντήσει τον γιατρό Ντιν , τον μοναδικό προμηθευτή φαρμάκων της ομάδας, μένουν κρυφές αλλά όταν οι δράσεις της αρχίζουν να συγκρούονται με τον παραδοσιακό ρόλο της ως νοικοκυρά θα πρέπει να αποφασίσει ποιον δρόμο θα ακολουθήσει.
Γιατί να τη δεις
Μία ματιά στις δεκαετίας πριν τον νόμο Roe v. Wade, μάς δίνει την αίσθηση της ζωής των γυναικών πριν την νομιμοποίηση των αμβλώσεων. Και το κάνει μεταφέροντάς μας και στην υπέροχη αισθητική των 60s, αν και στην καθόλου υπέροχη καθημερινότητα των γυναικών την ίδια δεκαετία.
Κάποτε η άμβλωση ήταν μία εγκληματική πράξη σε όλες τις ΗΠΑ. Οι γυναίκες τιμωρούνταν για τη σεξουαλικότητα ή τη γονιμότητά τους με τρόπους που επέλεγαν οι κυβερνήσεις και υπαγόρευαν θρησκευτικοί θεσμοί. Αυτή είναι η πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν και σήμερα οι γυναίκες στις ΗΠΑ. Το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας τους, αναγνώρισε τα δικαιώματά τους για 50 χρόνια κι έπειτα έκρινε ότι δεν είναι δικαιώματά τους πια. Κι αυτό είναι μία εξαιρετικά δυστοπική πραγματικότητα.
Στην ταινία Τηλεφώνησε στη Τζέιν θα βρεις πολλά θέματα να αναπτύσσονται σε 2 ώρες. Θα δεις οικογενειακό δράμα, δράση καθώς τα μέλη της Jane προσπαθούν να ξεφύγουν παραπάνω από μία φορές από την αστυνομία, θα αντιμετωπίσεις νομικά ερωτήματα, θα μάθεις για την πολιτική σκηνή της εποχής πριν τη δεκαετία του 1970 και θα απολαύσεις πολλά φεμινιστικά debates. Θα απολαύσεις δυναμικές ηρωίδες όπως η Joy και η Virginia (την υποδύεται η γυναίκα συνώνυμο του δυναμισμού, Sigourney Weaver) και η Gwen (Wunmi Mosaku) και θα δεις την ιστορία όλων των γυναικών της εποχής μέσα από την ιστορία μίας τυχαίας μέσης γυναίκας των ΗΠΑ.
Η αληθινή κολεκτίβα που χρησιμοποιούσε το Jane ως ένα γενικό κωδικό παρατσούκλι για τα ριζοσπαστικά μέλη της, ήταν φτιαγμένη από ανθρώπους που ρίσκαραν τα πάντα (και κυρίως την ελευθερία τους) για να βοηθήσουν τις γυναίκες. Ήταν φτιαγμένη από ανθρώπους που έλεγαν στις γυναίκες «Δεν είστε μόνες» και το εννοούσαν. Η δράση τους για μία γυναίκα, που θα δεις υπό το πρίσμα της μυθοπλασίας, ήταν μία δράση για όλες τις γυναίκες. Μία δράση που μάλλον όλες υπέθεσαν ότι δεν θα χρειαζόταν να αναλάβουν ξανά μετά το 1973. 50 χρόνια μετά, δυστυχώς, διαψεύστηκαν.
Οι Janes που θα γνωρίσεις στην ταινία έχουν ως ηγέτιδα τη Virginia και έχουν μέλη με κάθε διαφορετικό πιθανό παρελθόν. Η Sigourney Weaver που την υποδύεται δεν γνώριζε για τις Janes όταν διάβαζε το σενάριο αλλά ήταν μία από τις ηθοποιούς του cast που θυμόταν πώς ήταν η ζωή πριν το 1973 και την απόφαση Roe v. Wade. Όταν πήγαινε κολέγιο ήξερε πόσο επηρέαζε τις γυναίκες το γεγονός ότι δεν είχαν πρόσβαση σε αντισυλληπτικά αλλά και σε αμβλώσεις.
«Ήταν πραγματικά οι παλιές κακές μέρες. Το να διαβάζω ένα σενάριο για γυναίκες που συνασπίζονταν μυστικά για να φροντίσουν άλλες γυναίκες με άγγιξε σε βάθος. Ήθελα να είμαι μέρος της. Νομίζω ότι το cast και το συνεργείο που συγκέντρωσε η Phyllis έχουν τρομερή ενέργεια και είναι πραγματικά αφοσιωμένοι στο να πουν αυτή την ιστορία», σημείωσε η ίδια.
Γιατί να δεις την ταινία Τηλεφώνησε στη Τζέιν; Απλούστατα γιατί αυτές οι ιστορίες πρέπει να λέγονται. Πρέπει να λέγονται ξανά και ξανά όσο ακόμα και σήμερα όσο και τότε, παλεύουμε απέναντι στην κυρίαρχη πατριαρχία και προσπαθούμε να πούμε τα αυτονόητα. Ότι η απαγόρευση των αμβλώσεων είναι ένα μέσο ελέγχου των γυναικών, του σώματός τους και του μέλλοντός τους.
Ότι η απαγόρευση των αμβλώσεων τελικά στις περισσότερες περιπτώσεις απλά θα μεταφραστεί σε παράνομες, πανάκριβες και αμφιβόλου ασφαλείας ιατρικές πράξεις. Ότι οι γυναίκες βοηθούν τις γυναίκες. Και το κάνουν αφυπνιζόμενες πρώτες οι ίδιες, αφυπνίζοντας τις διπλανές τους, οργανώνοντας τους αγώνες τους και προχωρώντας. Και το κάνουν μία ζωή επιτυχώς.
Και το κάνουν και τώρα. Σύμφωνα με τον New Yorker σήμερα, στην μετά την ανατροπή του Roe v. Wade εποχή αρχίζουν να ισχυροποιούνται τα υπόγεια δίκτυα γυναικών που βοηθούν άλλες γυναίκες να κάνουν ασφαλείς μυστικές αμβλώσεις. Γιατί τελικά όσο η άδικη ιστορία επαναλάμβάνεται για τις γυναίκες τόσο επαναλαμβάνονται και οι ανιδιοτελείς πράξεις της μίας γυναίκας προς την άλλη.
«Ένιωθα ότι συνδεόμουν με μία μακρά παράδοση γυναικών που νοιάζονται και βοηθούν άλλες γυναίκες», είπε η πρωταγωνίστρια Elizabeth Banks. «Αυτή η παράδοση κρατά χιλιάδες χρόνια, ξεκινά από μαίες, φροντίστριες, θεραπευτές. Είναι συλλογικές εμπειρίες αυτές. Και η Phyllis πήρε τη σκυτάλη κι έτρεξε με αυτή. Είναι πολύ ξεκάθαρη με το τι σημαίνει αυτή τη ιστορία και τι θέλει να πει για τη στάση του αγώνα για τα αναπαραγωγικά δικαιώματα. Δεν είναι κάτι αυστηρά διδακτικό ωστόσο, είναι κάτι ανθρώπινο και κάτι με το οποίο θα ταυτιστείς», πρόσθεσε.
Έτσι είναι η ανθρώπινη ιστορία μας που επαναλαμβάνει τον εαυτό της. Κι η πολύ ανθρώπινη αλληλεγγύη μας που εμφανίζεται ξανά και ξανά σε καιρούς κρίσεις. Και οι «Janes» μας στο χθες και το σήμερα πολύτιμες αρωγοί κι ας ελπίσουμε στο αύριο απολύτως αχρείαστες.
Τηλεφώνησε στη Τζέιν: Στις αίθουσες από 11 Μαΐου, από τη Spentzos Film.