Το 50 Shades of Grey θα κάνει τη διεθνή πρεμιέρα του στη Berlinale. Ο Χριστός!
- 9 ΦΕΒ 2015
Το 2011, μια νέα στον χώρο συγγραφέας από τη Μεγάλη Βρετανία αποφάσισε να κυκλοφορήσει μόνη της σε ηλεκτρονική μορφή το συγγραφικό της πόνημα με τίτλο ''Οι Πενήντα Αποχρώσεις του Γκρι''. Η Erika Mitchell, ή, όπως έγινε γνωστή με το λογοτεχνικό της ψευδώνυμο, E. L. James, εργαζόταν πολλά χρόνια σε τηλεοπτικό στούντιο.
Η ιδέα της συγγραφής ενός ερωτικού μυθιστορήματος που θα περιστρεφόταν γύρω από το BDSM (σαδομαζοχισμός, κυριαρχία στο σεξ, φετίχ, κ.λπ.) δεν ήταν καινούργια.
Η ‘kinky’ λογοτεχνία είχε κάνει δειλά την πρώτη της εμφάνιση γύρω στα τέλη του 17ου αιώνα.
Έναν αιώνα μετά, τα έργα του Μαρκήσιου ντε Σαντ συνδύαζαν τη φιλοσοφική συζήτηση με την καταγραφή των ακραίων – ειδικά για την εποχή εκείνη – ερωτικών φαντασιώσεων του Γάλλου αριστοκράτη. Ο Μαρκήσιος φυλακίστηκε λόγω του ριζοσπαστικού περιεχομένου του έργου του.
Λίγους αιώνες και πολλά βιβλία με τέτοιο περιεχόμενο μετά, η E.L. James έγινε πλούσια, καθώς το βιβλίο της ξεπέρασε σε πωλήσεις ακόμα και τη σειρά βιβλίων Harry Potter. Οι πωλήσεις έσπασαν το φράγμα των 100 εκ. αντιτύπων, όταν ανακοινώθηκε πριν περίπου ενάμιση χρόνο ότι το πρώτο βιβλίο της τριλογίας (στην οποία περιλαμβάνονται ακόμα τα βιβλία Fifty Shades Darker και Fifty Shades Freed) θα μεταφερόταν στη μεγάλη οθόνη.
Τη σκηνοθεσία ανέλαβε η βρετανίδα σκηνοθέτιδα του Nowhere Boy, Sam Taylor – Johnson. Η, επίσης βρετανίδα, Kelly Marcel ανέλαβε το σενάριο. Αρχικά ο ρόλος του Christian Grey δόθηκε στον Charlie Hunnam (Sons of Anarchy), ο οποίος αναγκάστηκε να αποχωρήσει λόγω ανειλημμένων επαγγελματικών υποχρεώσεων. Η αντικατάστασή του από τον Jamie Dornan (The Fall) κάθε άλλο παρά απογοήτευσε το κοινό. Ο ρόλος της συμπρωταγωνίστριας δόθηκε στη Dakota Johnson, κόρη του Don Johnson και της Melanie Griffith.
Το ”πακέτο” της ταινίας ολοκληρώθηκε με ένα χορταστικό soundtrack: The Weeknd, Beyoncé, The Rolling Stones, Sia, Jessie Ware και Frank Sinatra.
Ο κύριος Γκρέι ήταν παραπάνω από ‘έτοιμος να μας δει’ (και να μας επιβληθεί – νοητικά), για να παραφράσουμε τα λόγια στην πρώτη αφίσα της ταινίας
Έτσι, η διεθνής πρεμιέρα της ταινίας προγραμματίστηκε να γίνει μέσα στο Φεστιβάλ Ταινιών του Βερολίνου, μία μέρες πριν κατακλύσει τις κινηματογραφικές αίθουσες σε όλο τον κόσμο. Θα περίμενε κανείς να υπάρξουν αντιδράσεις γι’ αυτή την απόφαση.
Πάντα υπάρχουν αυτόκλητοι υπέρμαχοι της ”κουλτούρας” και της ”ποιότητας”, που επιθυμούν να διαφυλάξουν το ”επίπεδο” μιας σημαντικής διεθνούς διοργάνωσης από την εισβολή ”ελαφρών” ταινιών.
Το δεύτερο πιο σημαντικό ευρωπαϊκό φεστιβάλ ταινιών της Ευρώπης και ένα από τα σημαντικότερα του κόσμου, από το 1951 που ξεκίνησε, φιλοξενεί συνήθως ταινίες ”σοβαρές”. Η Χρυσή Άρκτος, το σημαντικότερο βραβείο της διοργάνωσης, έχει κατά καιρούς απονεμηθεί σε σκηνοθέτες όπως ο Sidney Lumet, για το 12 Angry Men, o Ingmar Bergman, για το Wild Strawberries, ο Jean – Luc Goddard, για το Alphaville, o Ang Lee, για το Sense and Sensitivity, o Paul Thomas Anderson, για το Magnolia και ο Asghar Farhadi για το A Separation.
Πώς, έτσι απλά, προβάλλεται μια τόσο ‘ελαφριά’ ταινία σε μια τέτοια διοργάνωση, έστω κι αν δε συμμετέχει στο διαγωνιστικό τμήμα της;
Αφήνοντας στην άκρη τη συζήτηση για το ”ποια είναι ‘ελαφριά’ ταινία και ποια όχι”, παίρνουμε ως δεδομένο ότι το Fifty Shades of Grey αποτελεί μια εμπορική ταινία, υπό την έννοια ότι απευθύνεται σε μεγάλο μέρος κοινού και αναμένεται να έχει μεγάλη επιτυχία, λόγω του αντικειμένου στο οποίο αφορά: το σεξ και δη το ”ασυνήθιστο” σεξ.
Ένα φεστιβάλ αποτελεί ταυτόχρονα θεσμό και εμπορική επιχείρηση. Καλώς ή κακώς, αν δεν υπάρχει το δεύτερο, δε μπορεί να υπάρξει ούτε το πρώτο. Το γεγονός ότι το Fifty Shades of Grey προωθήθηκε με τέτοιο τρόπο, ώστε να καταφέρει να προβληθεί σε ένα τόσο σημαντικό φεστιβάλ ταινιών, λειτουργεί ευεργετικά για το ίδιο, καθόσον μια τέτοια διεθνής πρώτη προβολή του προσδίδει μια indie (ή απλά σοβαρή) χροιά.
Ταυτόχρονα, το ίδιο το φεστιβάλ εξαργυρώνει το επιτυχημένο μάρκετινγκ της ταινίας. Με αφορμή μια ”πιπεράτη” ταινία, στην οποία πρωταγωνιστούν νέοι και όμορφοι άνθρωποι, όλα τα βλέμματα στρέφονται πάνω στο φεστιβάλ. Ακόμα και αυτοί που δεν παρακολουθούν πιο εξεζητημένο σινεμά, θα θυμούνται ότι το Fifty Shades of Grey έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στη Berlinale.
Κάπως έτσι, όλοι εξυπηρετούνται εξίσου. Με τον ίδιο τρόπο, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η Cinderella του Kenneth Branagh, το ριμέικ της ταινίας κινουμένων σχεδίων της Disney, που επίσης προβάλλεται στη Berlinale, δεν είναι ”αντάξιο” μιας τέτοιας διοργάνωσης και την προβολή της ”νομιμοποιεί” με κάποιο τρόπο η συμμετοχή στην ταινία της Cate Blanchett.
Πλέον, η διάκριση ανάμεσα στο ”εμπορικό” και το ”ποιοτικό”, και σε γενικές γραμμές και ειδικότερα στην περίπτωση των διεθνών διοργανώσεων, έχει καταστεί άστοχη. Μια ποιοτική ταινία μπορεί να είναι εμπορική. Να κόψει εισιτήρια, δηλαδή. Μια ταινία πιο ”πιασάρικη”, εξαρχής δηλαδή σχεδιασμένη για να κόψει εισιτήρια, θεωρείται ότι δε μπορεί να είναι ποιοτική. Αυτό το ”συμπέρασμα” είναι μάλλον αυθαίρετο. Πολλά κινηματογραφικά έργα ξεκίνησαν την πορεία τους με έναν από τους πιο πάνω χαρακτηρισμούς και, αργά ή γρήγορα, απέδειξαν στην πράξη το πόσο αυθαίρετα είχαμε καταλήξει στα πιο πάνω συμπεράσματα περί ”ποιοτικού” ή ”εμπορικού”.
Ποιο είναι το πρόβλημα, λοιπόν, με το Fifty Shades of Grey; Κανένα απολύτως
Σε κάποιους αρέσει το σινεμά που περιστρέφεται γύρω από το BDSM. Κάποιοι, από την άλλη, είτε δε βρίσκουν κάποιο ενδιαφέρον στην ευρύτερη κατηγορία ταινιών όπου ανήκουν το 9 ½ Weeks ή το Secretary, είτε απλά δεν τους αρέσει το θέμα τους. Η ”λογοκρισία του εμπορικού” έχει πάψει να θεωρείται σοβαρή δικαιολογία για τον αποκλεισμό τέτοιων ταινιών από τα διεθνή φεστιβάλ.
Πρόκειται για μια ευτυχέστατη εξέλιξη, ως προς το σοβαρό πρόβλημα της λογοκρισίας των έργων τέχνης κάθε είδους που πραγματεύονται ένα ζήτημα ”όχι καθημερινό” για τον μέσο άνθρωπο. Διότι ακόμα και σήμερα υπάρχουν χώρες που απαγορεύουν την προβολή ταινιών που αφορούν στο BDSM (Μαλαισία) ή που τις πετσοκόβουν, αφαιρώντας τις ερωτικές σκηνές, για να είναι ”κατάλληλες” για προβολή (Φιλιππίνες).
Μετά τον προ διετίας αποκλεισμό του βιβλίου Fifty Shades of Grey από τις δημόσιες βιβλιοθήκες της Φλόριντα και τις πάσης φύσης αντιδράσεις των ακραιφνών χριστιανικών οργανώσεων κατά του ”ακατάλληλου περιεχομένου” του βιβλίου και της ταινίας, είναι ξεκάθαρο ότι το ζητούμενο δεν αφορά στο ”ελαφρύ” ή το ”βαρύ” περιεχόμενο μιας ταινίας, αλλά στην χωρίς εμπόδια κυκλοφορία της, υπό όποιες περιστάσεις κι αν προβάλλεται, για να τη δουν όσοι και όπου θέλουν.
Καλή προβολή και μην ξεχνάτε: ο κύριος Γκρέι ”θα σας δει ξανά” και στα δυο sequels.
Τρέλα, μας πιάνει τρέλα με το 50 Shades of Grey
Για μια χώρα στον κόσμο, το 50 Shades of Grey είναι απαγορευμένο
Διέρρευσε η πρώτη σκηνή από την ταινία