Το ταξίδι της ζωής μου: Ο φωτογράφος Πάνος Γιαννακόπουλος στα βάθη του Αμαζονίου

 

Φωτογραφίες: Πάνος Γιαννακόπουλος

«Πριν από δύο χρόνια ταξίδεψα στον Αμαζόνιο στο κομμάτι του που φτάνει στο Equador, αποκλειστικά για να μείνω με μία φυλή που λέγεται Warani. Ο μύθος λέει ότι από τις γυναίκες της φυλής, που είναι σπάνιας ομορφιάς, προέρχονταν οι Αμαζόνες. Οπότε από εκείνες πήρε το όνομά του ο Αμαζόνιος», μου λέει ξεκινώντας τη διήγησή του. Η πρώτη ανάλογη φυλή που είχε επισκεφθεί ήταν πριν χρόνια στην Αφρική. Κι εκείνοι όπως και οι Warani ζούσαν στη μέση του δικού τους πουθενά, ήταν άνθρωποι φτωχοί που έκαναν 40 χιλιόμετρα την ημέρα για να βρουν νερό. «Ήταν όμως πολύ χαρούμενοι, πολύ φιλόξενοι και όμορφες ψυχές. Οπότε είπα ότι μου αρέσει αυτός ο τύπος των ταξιδιών, που παρόλο που σε κουράζουν σωματικά, ξεκουράζουν το μυαλό σου και γεμίζεις εμπειρία, ενέργειες και καλοσύνη», σημειώνει για το πως ξεκίνησε να ψάχνει τις πιο παράξενες φυλές του κόσμου νιώθοντας την ανάγκη να ταξιδεύει κοντά τους και να περνάει χρόνο μαζί τους.

Διάβασε επίσης: Ρώμη: 10 πράγματα που πρέπει να κάνεις

 

Για να βρεθεί κοντά στους Warani ο φωτογράφος, έπρεπε πρώτα να ταξιδέψει σε ένα χωριό του Equador από όπου πέταξε για να βρει τη φυλή στα βάθη του Αμαζονίου με ένα διθέσιο αεροσκάφος. «Τύπου τράβα μάλλι ανεβαίνουμε» θα μου πει γελώντας. «Δύο ώρες πτήσης πάνω από ένα απέραντο πράσινο, ό,τι πιο πράσινο έχω δει ποτέ μου και έφτασα στη φυλή που ζούσε κυριολεκτικά στη μέση του πουθενά. Δεν είχαν πρόσβαση σε πολιτισμό και δεν έχουν συναναστροφή με κανέναν πραγματικά. Είναι αυτόχθονες, έχουν τους ανανάδες τους, τους αλιγάτορές τους που τρώνε, τα αυγά θαλάσσιας χελώνας, τα ψάρια του Αμαζονίου ακόμα και μαϊμούδες και μυρμήγκια τρώνε. Το έζησα κι εγώ λίγο ντόπια» θα μου πει.

Έμεινε εκεί 5 ημέρες και συνέχισε το ταξίδι του στην Κολομβία και τη Βενεζουέλα. Αλλά αυτές οι πέντε ημέρες ήταν αξέχαστες. Απορώ, αφού είναι δύσκολο να βρεθεί κανείς κοντά τους, πώς τα κατάφερε εκείνος. «Συνήθως σε αυτές τις φυλές υπάρχει κάποιος αποστάτης, κάποιος που γοητεύτηκε από τη ζωή των δυτικών και περπατώντας για μέρες βρίσκεται τελικά σε ένα κοντινό χωριό για να ζήσει σε κρεβάτι ή με τηλεόραση. Όμως ο ίδιος δεν είναι δυτικός, οπότε αυτό που ξέρει να κάνει καλύτερα από όλα είναι να μιλά τη γλώσσα των φυλών και να βρίσκει που ακριβώς είναι κρυμμένη η κάθε φυλή στον Αμαζόνιο. Έχεις λοιπόν κάποιον μεσολαβητή που θα σε φέρει σε επαφή μαζί τους» εξηγεί. Όταν τους συνάντησε, όπως συνηθίζεται τους πρόσφερε κάποια αγαθά που δεν είχαν προκειμένου να τον φιλοξενήσουν και να δεχτούν να περάσει κάποιες ημέρες μαζί τους. «Μπορείς να τους προσφέρεις ένα σακί αλεύρι, ρύζι, φακές, πράγματα που δεν έχουν. Ας πούμε δεν έχουν καθόλου λεμόνι ή αλάτι. Για να βρουν εκεί κάτι που μοιάζει με λεμόνι θα πρέπει να σπάσουν ένα συγκεκριμένο είδος ξύλου και να πάρουν το χυμό του που είναι κάπως όξινος. Οπότε αν θες να σε φιλοξενήσουν, όπως εδώ θα έκανες επίσκεψη φέρνοντας πάστες, θα τους πας κάτι που θα τους είναι χρήσιμο για να δείξεις ότι εκτιμάς τη φιλοξενία τους», σημειώνει.

 

«Αυτό που δε θα ξεχάσω ποτέ είναι η ιστορία τους, όπως μας την διηγήθηκε ο αρχηγός της φυλής. Αυτή η φυλή είναι η πιο μεγάλη του Αμαζονίου και έμεναν στην αρχή στο βόρειο κομμάτι του Αμαζονίου. Οι πετρελαϊκές εταιρείες κάποια στιγμή τους έστειλαν στο κεντρικό κομμάτι του Αμαζονίου για να κάνουν εξορύξεις στο βόρειο. Στη συνέχεια πήγαν στο κεντρικό κομμάτι για εξορύξεις και τους έστειλαν στα νότια. Έπειτα τους ζήτησαν να γυρίσουν στο Βορρά κι έκτοτε είναι στα διεθνή δικαστήρια για το αυτονόητο παρόλο που δε μιλούν γρι Ισπανικά. Τους λένε: “Αν γυρίσουμε τι θα τρώμε; Έχετε καταστρέψει τη χλωρίδα και την πανίδα μας. Αυτή είναι η γη των προγόνων μας”.΄ Όπως μας είπε ο αρχηγος της φυλής, κάποια στιγμή έφθασαν στο χωριό τους άνθρωποι που τους είπαν ότι ανήκαν σε μία ανθρωπιστική αποστολή και είχαν φέρει ένα εμβόλιο για να κάνουν. Όποιοι το έκαναν πέθαναν, γιατί όπως ισχυρίζονται αυτοί ήταν άνθρωποι των πετρελαϊκών που έχουν ανοίξει πόλεμο μαζί τους. Κάπως έτσι έχουν μείνει 48 άτομα στη φυλή και βλέπεις είτε τους πολύ γέρους που κυκλοφορούν γυμνοί με φυτικά τατουάζ και piercing παντού, είτε τους πολύ νέους που τουρίστες -άλλοι πολύ τρελοί όπως εγώ- τους αφήνουν μία μπλούζα Adidas, ένα σορτσάκι Nike και κυκλοφορούν έτσι. Βλέπεις το απόλυτο χάσμα και σε λίγο θα δεις ότι θα εκπολιτιστούν κι αυτοί», λέει μεταφέροντας τις εμπειρίες του.

 

«Εμένα με γοήτευε να πάω να δω τι τρώνε, να πάω να κυνηγήσω μαϊμούδες μαζί τους, να δω τα μυστικά του μεγαλύτερου τροπικού δάσους, να δω τι κάνει το κάθε φυτό, γιατί αυτοί οι άνθρωποι είναι λίγο σαν “μάγοι”. Βλέπεις μια κοινωνία πολύ διαφορετική. Εκεί οι άνδρες μπορούν να παντρευτούν περισσότερες από μία γυναίκες, οι πιο θαρραλέοι μαστιγώνονται ή μπορεί να καίνε το σώμα τους για να δείξουν το σημάδια ανδρείας τους, σκαλίζουν πάνω τους το γενεαλογικό τους δέντρο και πόσο ανδρείος ήταν ο κάθε πρόγονός τους, πόσα ζώα σκότωσε κλπ», εξηγεί και συμπληρώνει: «Εκεί βρίσκεται ο πιο έναστρος ουρανός που έχεις δει ποτέ σου, οι πιο καλοί άνθρωποι που σε βλέπουν και ενώ δεν μιλάτε την ίδια γλώσσα με τη γλώσσα του σώματος θα σου πουν “ευχαριστούμε που ήρθες να μας δεις” και θα σου σφάξουν κι έναν κόκκορα, κυνηγάνε μαζί σου, σου μαγειρεύουν και σε ξεναγούν και ζεις τη ζωή τους στο ένα εκατομμύριο τοις εκατό. Είναι μια ζωή που δεν έχεις την ευκαιρία να ζήσεις αλλιώς», τονίζει.

 

Οικονομικά μιλώντας ο Πάνος Γιαννακόπουλος εξηγεί ότι το να ταξιδέψεις εκεί για 15 ημέρες είναι σαν να πηγαίνεις 10 ημέρες διακοπές σε ένα νησί των Κυκλάδων το καλοκαίρι. «Σε επίπεδο πρετοιμασίας αυτό που χρειάζεσαι σίγουρα είναι αρκετά εμβόλια, γιατί οι ασθένειες που έχουν εκεί είναι πολύ διαφορετικές σε σχέση με εδώ. Και επιπλέον πρέπει να το λέει και η ψυχούλα σου γιατί εκεί κοιμάσαι στο χώμα. Δεν είναι παραθερισμός, είναι διακοπές που σε κουράζουν σωματικά αλλά κερδίζεις ψυχικά και πνευματικά», τονίζει.

 

«Οι φωτιές στον Αμαζόνιο ήταν στο κομμάτι του δάσους που βρίσκεται στη Βραζιλία. Αλλά ο Αμαζόνιος είναι ένας και μεγάλος. Μπορώ να καταλάβω πόσο σημαντικός είναι ο Αμαζόνιος όχι μόνο γι’ αυτούς τους ανθρώπους αλλά και για ολόκληρο τον πλανήτη. Είναι ό,τι πιο πράσινο έχω δει στη ζωή μου, καμία σχέση με τα πεύκα και τα έλατα της Πίνδου για παράδειγμα. Χαλάει όλο τον πνεύμονά τους και όλη τους την ισορροπία. Ζουν εκεί μέσα και καίγονται φυλές που όχι μόνο δεν έχουν πειράξει κανέναν αλλά θέλουν την ησυχία τους. Θέλουν να ζουν έτσι. Είναι θλιβερό γιατί ξέρω πόσο αγαπάνε αυτοί οι άνθρωποι τη γη των προγόνων τους. Μπορεί να μην ξέρουν ποιο είναι το πρώτο, το δεύτερο ή το τρίτο μεγαλύτερο τροπικό δάσος του κόσμου, αλλά ξέρουν ότι αυτή είναι η γη τους. Είναι σαν να γκρεμίζεται εσένα το σπίτι σου», θα μου πει για την τεράστια οικολογική καταστροφή του Αμαζονίου που μαύρισε τις οθόνες μας από την άλλη άκρη του κόσμου και ράγισε την καρδιά μας πριν από λίγο καιρό. Ελπίζουμε να μην ξανασυμβεί κάτι ανάλογο, ελπίζουμε οι Warani και όλοι οι άνθρωποι του Αμαζονίου να μπορέσουν να ζήσουν στην ησυχία που τόσο αγαπούν, με τους δικούς τους όρους και κανόνες, φιλοξενώντας που και που δυτικούς όπως τον Πάνο Γιαννακόπουλο για να μαθαίνουμε κι εμείς την κρυφή πλευρά αυτής της γης και της ανθρωπότητας.