Ελληνικός καφές και μνήμη

Για να μη σας ξεφεύγει τίποτα!

Δεν είναι τυχαίο που πολλοί από εμάς έχουμε συνδέσει τον καφέ με το «ξύπνημα». Η ιδιότητα αυτή του καφέ οφείλεται στην περιεκτικότητά του σε καφεΐνη, που αποτελεί την κατ’ εξοχήν δραστική ουσία του. Στη βιβλιογραφία, υπάρχει πληθώρα μελετών που έχουν συσχετίσει την πρόσληψη καφεΐνης με αύξηση της εγρήγορσης και της πνευματικής απόδοσης. Σύμφωνα, μάλιστα, με την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA), έχει επιβεβαιωθεί πως η κατανάλωση 75 mg καφεΐνης (ποσότητα που θα μπορούσε να μεταφραστεί σε περίπου 2 φλιτζάνια ελληνικού καφέ)  συνδέεται με αυξημένα επίπεδα εγρήγορσης και προσοχής (συγκέντρωσης), ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που αισθανόμαστε «πεσμένοι». Επιπλέον, η καφεΐνη φαίνεται να είναι ωφέλιμη και σε περιπτώσεις που απαιτείται αυξημένη εγρήγορση όπως σε νυχτερινές βάρδιες ή οδήγηση.

Όχι άλλα post- it!

Η ευεργετική δράση της καφεΐνης δε σταματάει εδώ, αφού εκτός από την προσοχή φαίνεται πως ενισχύει και τη μνήμη! Σύμφωνα με ερευνητικά δεδομένα, η μέτρια πρόσληψη καφεΐνης μέσω της κατανάλωσης καφέ έχει συσχετιστεί με βελτιωμένη μνήμη – τόσο βραχυπρόθεσμη όσο και μακροπρόθεσμη- αλλά και κωδικοποίηση νέων πληροφοριών. Πιο συγκεκριμένα, τα άτομα που προσλαμβάνουν ~200 mg καφεΐνης (ποσότητα που αναλογεί σε περίπου 5 φλιτζάνια ελληνικού καφέ) παρουσίασαν μεγαλύτερη ευκολία αλλά και ταχύτητα στην ανάκληση καινούριων πληροφοριών (λέξεις ή εικόνες), καθώς τις κωδικοποίησαν στο μυαλό τους πιο αποτελεσματικά. Επομένως, αν για παράδειγμα συνηθίζετε να απολαμβάνετε μια κούπα διπλού ελληνικού καφέ κάθε πρωί και μια το απόγευμα, το αγαπημένο σας ρόφημα μπορεί να σας βοηθήσει να θυμάστε καλύτερα ό,τι σας είναι απαραίτητο για την καθημερινότητά σας.

Γερό μυαλό… για πάντα!

Όλο και περισσότερες είναι οι μελέτες που έρχονται να «ρίξουν φως» στο ζήτημα της μακροχρόνιας επίδρασης της κατανάλωσης καφέ στην πνευματική υγεία και τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά. Πιο συγκεκριμένα, έχει προταθεί πως η συστηματική, μέτρια κατανάλωση καφεΐνης μπορεί να προστατεύσει ενάντια στη φυσιολογική «γνωστική έκπτωση» λόγω ηλικίας, ειδικότερα σε γυναίκες και άτομα ηλικίας άνω των 80 ετών. Επιπλέον, έχει φανεί πως ο καφές πιθανόν να συμβάλλει στην πρόληψη της νόσου Alzheimer, χωρίς, όμως, να έχει εξακριβωθεί ακόμα αν αυτή η δράση οφείλεται στην καφεΐνη ή σε άλλες δραστικές ουσίες, όπως οι πολυφαινόλες και η τριγωνελλίνη, που υπάρχουν σε ιδιαίτερα μεγάλη συγκέντρωση στον ελληνικό καφέ. Τέλος, σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες, προτείνεται πως η κατανάλωση καφέ συνδέεται με μειωμένη πιθανότητα εμφάνισης ή με καθυστέρηση της εξέλιξης της νόσου του Πάρκινσον.

Κλείνοντας, βλέπουμε πως ένα φλιτζάνι καφέ δε συντροφεύει απλά τις καθημερινές μας στιγμές, αλλά μπορεί να μας βοηθήσει να έχουμε μυαλό… από ατσάλι!

Πηγές

1. EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies (NDA) (2011) Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to caffeine and increased fat oxidation leading to a reduction in body fat mass (ID 735, 1484), increased energy expenditure leading to a reduction in body weight (ID 1487), increased alertness (ID 736, 1101, 1187, 1485, 1491, 2063, 2103) and increased attention (ID 736, 1485, 1491, 2375) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/20061.EFSA Journal, 9(4):2054.

2. Nehlig A. (2010) Is Caffeine a Cognitive Enhancer?J Alzheimers Dis, 20(S1):85-94.

3. Borota D, Murray E, Keceli G, Chang A, Watabe JM, Ly M, Toscano JP, Yassa MA. Post-study caffeine administration enhances memory consolidation in humans. Nat Neurosci. 2014 Feb;17(2):201-3.

4.Santos C. et al. (2010) Caffeine intake is associated with a lower risk of cognitive decline: a cohort study from Portugal. J Alzheimers Dis, 20 Suppl 1:S175-85.

5.Maia L & de Mendonça A. (2002) Does caffeine intake protect from Alzheimer’s disease? Eur J Neurol, 9:377-82.

6. Costa J. et al. (2010) Caffeine exposure and the risk of Parkinson’s disease: a systematic review and meta-analysis of observational studies. J Alzheimers Dis, 20 Suppl 1:S221-38.

Συγγραφέας: Ιωάννα Παπαδοπούλου Διαιτολόγος-Διατροφολόγος (Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθηνών)-MSc  in Clinical and Public Health Nutrition (University College London)