Baby-led weaning: η ειδικός απαντά στις απορίες που κάθε νέος γονιός έχει
- 6 ΜΑΙ 2021
Όταν η κόρη μου έγινε 6 μηνών ξεκίνησα και εγώ δειλά-δειλά τις στερεές τροφές, σύμφωνα με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Το πρώτο διάστημα, λοιπόν, άλεθα τα λαχανικά και της τα προσέφερα με το κουτάλι, παρόλο που είχα ακούσει για το baby-led weaning, εν συντομία blw. Στην αρχή και για μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού μέρες άνοιγε το στόμα της κανονικά και έτρωγε, όπου ξαφνικά μια μέρα το σφράγισε πλήρως και αρνείτο το κουτάλι, στρέφοντας το πρόσωπό της στην αντίθετη πλευρά. Ξαφνιάστηκα και θεώρησα ότι το παιδί μου δεν ήταν έτοιμο για την εισαγωγή των στερεών.
Οι μέρες περνούσαν και δεν έβλεπα καμία διαφορά και κάπου εκεί ζήτησα βοήθεια από την ειδικό, τη διαιτολόγο-διατροφολόγο, με εξειδίκευση στη βρεφική και παιδική διατροφή, Ιωάννα Αγγουράκη*.
Αφού βάλαμε κάτω τα πράγματα και αναλύσαμε αρκετές παραμέτρους, η ειδικός με παρότρυνε να αφήσω στην άκρη τα αλεσμένα και να δοκιμάσω τo baby-led weaning. Κοινώς να αφήσω στην άκρη το παθητικό τάισμα και να δώσω την ευκαιρία στο μωρό να πάρει την κατάσταση στα χέρια του. Σου ακούγεται αστεία αυτή η φράση το ξέρω, αλλά πίστεψέ το τα μωρά έχουν προσωπικότητα και ναι, πολλά από αυτά δεν δέχονται να φάνε κάτι που δεν τους αρέσει (από την υφή, μέχρι τη γεύση). Η λύση, λοιπόν, στο πρόβλημά μου δόθηκε μέσω του baby-led weaning, το οποίο τα τελευταία χρόνια κερδίζει συνεχώς έδαφος έναντι της κλασικής μεθόδου ταΐσματος με το κουτάλι.
Στο baby led weaning, ή στα ελληνικά “αυτο-σίτιση του βρέφους” ή “σίτιση καθοδηγούμενη από το παιδί” το μωρό έχει ενεργό ρόλο στη σίτισή του. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Σημαίνει ότι ξεχνάς τις βρεφικές κρέμες και ένα μωρό που δέχεται παθητικά την τροφή στο στόμα και του δίνεις τη δυνατότητα να φάει μόνο του, ό,τι και όσο επιθυμεί από το πιατάκι του. Ο γονέας δεν χρειάζεται να παρεμβαίνει, παρά μόνο να ελέγχει τη διαδικασία.
Επειδή, λοιπόν, είναι πολλοί οι γονείς εκεί έξω που θέλουν, αλλά φοβούνται να δοκιμάσουν τη μέθοδο και επειδή γνωρίζω και από δικούς μου φίλους πως έχουν πολλά ερωτήματα στο κεφάλι τους, ζήτησα από την ειδικό να απαντήσει στις παρακάτω 6 βασικές απορίες:
Πώς γίνεται να τραφεί μόνο του το μωρό;
Βασική προϋπόθεση είναι η έναρξη των στερεών τροφών να γίνει σε ηλικία που το μωρό παρουσιάζει νευρολογική ωριμότητα. Πιο συγκεκριμένα θα πρέπει να μπορεί να φέρνει αντικείμενα στο στόμα και να στηρίζει πολύ καλά τον κορμό και το κεφάλι του. Αν καταφέρνει τα παραπάνω, τότε η αυτοσίτιση μπορεί να επιτευχθεί προσφέροντας στο μωρό μπαστουνάκια μαλακών τροφών ή κουταλιών προγεμισμένων. Αυτό που ουσιαστικά θέλουμε είναι να μπορεί να πιάσει εύκολα είτε την τροφή, είτε το κουταλάκι του με την παλάμη του.
Πώς θα φάει χωρίς δόντια;
Όπως μου σημειώνει η Ιωάννα Αγγουράκη, αυτή είναι μια από τις πιο συχνές απορίες-φοβίες των νέων γονιών, μιας και θεωρούν πως το μωρό δεν μπορεί να μασήσει χωρίς δοντάκια. Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει, μιας και τα μωρά δεν χρειάζονται δόντια για να καταφέρουν να μασήσουν μαλακά κομμάτια τροφής. Τη δουλειά αυτή την κάνουν τα ούλα. Άλλωστε όπως τονίζει η ειδικός, οι πρώτοι γομφίοι εμφανίζονται περίπου στους 18 μήνες, αρκετά «καθυστερημένη» ηλικία για να πούμε ότι θα ξεκινήσουμε τότε το παιδί μας «κανονικό» φαγητό. Επιπλέον, αν ανατρέξουμε στις επίσημες οδηγίες του ΠΟΥ, θα δούμε πως συστήνει την ολοκλήρωση της μετάβασης από τα αλεσμένα στα κομματάκια στους 9-10 μήνες του μωρού και όχι αργότερα.
Μα δεν είναι επικίνδυνο το baby led weaning;
Όχι, αν δοθούν σωστά. Έρευνες δείχνουν ότι όταν οι γονείς εκπαιδεύονται κατάλληλα, γνωρίζουν να προσφέρουν την τροφή σωστά στο μωρό τους και μαθαίνουν ακόμα και «επικίνδυνες» τροφές, όπως το τοματίνι ή το μήλο να τις μετατρέπουν σε ασφαλείς. Η μέθοδος blw δεν οδηγεί σε μεγαλύτερο κίνδυνο πνιγμονής, εάν τηρούνται βασικοί κανόνες, όπως για παράδειγμα οι τροφές να είναι τόσο μαλακές ώστε να μπορούν να λιώνουν με μια ελαφριά πίεση της γλώσσας μας στον ουρανίσκο. Ο κίνδυνος πνιγμονής για ένα βρέφος είναι υπαρκτός με όποια μέθοδο και εάν σιτίζεται, για αυτό και δεν αφήνουμε ποτέ το μωρό να τρώει μόνο του χωρίς επίβλεψη.
Και πώς θα φάει όσο πρέπει;
Άλλη μια βασική ανησυχία των νέων γονέων, όπως με ενημερώνει η διατροφολόγος, είναι οι ποσότητες. Είναι γεγονός πως τα μωρά που τρώνε αλεσμένα καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες από τα blw μωρά, μιας και έχουν μάθει να δέχονται παθητικά το κουτάλι.
«Το μωρό γνωρίζει ακριβώς πόσο πρέπει να φάει για να χορτάσει. Τα γραμμάρια και οι ποσότητες τροφής αποτελούν ξεπερασμένες οδηγίες. Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να προσφέρεις ισορροπημένα πιάτα και να επιλέξεις εκείνες τις τροφές που περιέχουν τα πιο σημαντικά θρεπτικά συστατικά για αυτή την ηλικία, όπως είναι ο σίδηρος και ο ψευδάργυρος», σημειώνει η Ιωάννα Αγγουράκη. Φυσικά, για όλο το πρώτο έτος η βασική τροφή του μωρού εξακολουθεί να είναι το μητρικό γάλα ή η φόρμουλα και ο απογαλακτισμός θα πρέπει να γίνεται ομαλά και με τον ρυθμό που επιλέγει το κάθε μωρό.
Τι γίνεται αν πιέσεις το μωρό να φάει με το ζόρι περισσότερη ποσότητα; Η διατροφολόγος τονίζει πως η πίεση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε αρνητική σχέση με το φαγητό ή ακόμη και σε παχυσαρκία.
Και με την ακαταστασία τι γίνεται;
Είναι αλήθεια πως όταν αποφασίσεις να ακολουθήσεις την blw μέθοδο θα πρέπει να έχεις κατά νου πως το πάτωμα θα γεμίζει φαγητά, όπως και οι τοίχοι, καθώς και ότι το ίδιο το μωρό θα γίνεται χάλια. Ναι, όλα αυτά που προανέφερα είναι αποτρεπτικοί παράγοντες, αλλά τα οφέλη της μεθόδου είναι πιο σπουδαία. Οπότε, φρόντισε να διευκολύνεις τη διαδικασία της καθαριότητας με το να έχεις ένα καρεκλάκι που καθαρίζει εύκολα, να στρώνεις στο πάτωμα τραπεζομάντηλο ή ένα αδιάβροχο ύφασμα ή να προμηθευτείς ειδικές σαλιάρες και δίσκους που προορίζονται για αυτή τη δουλειά.
Γιατί όλο και περισσότεροι γονείς στρέφονται προς τη μέθοδο baby-led weaning;
Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου blw είναι πολλά. Από τα βασικότερα είναι ότι το μωρό μαθαίνει από νωρίς να εξερευνά τις τροφές, να εξοικειώνεται με τις υφές, τα χρώματα, τα μεγέθη, τη μυρωδιά, τα σχήματα και φυσικά με τη γεύση, την οποία και μπορεί να διαχωρίζει. Επιπλέον, πιάνοντας διαρκώς τροφές δουλεύει τη λεπτή κινητικότητά του και τον συντονισμό χεριών-ματιών. Αφήνοντας το μωρό σου να φάει μόνο του, το βοηθάς να γίνει πιο ανεξάρτητο και φυσικά του δίνεις χώρο να εξερευνά και να ανακαλύπτει. Πολύ σημαντικό πλεονέκτημα της μεθόδου αυτής είναι ότι μπορείτε να τρώτε όλοι μαζί στο τραπέζι και το μωρό να νιώθει μέρος της οικογένειας και του συνόλου. Φυσικά, μαθαίνοντάς από πολύ μικρό στα κομματάκια δεν θα περάσετε ποτέ από το μεταβατικό στάδιο αλεσμένου-κανονικού φαγητού στο οποίο πολλά μωρά δυσκολεύονται για μήνες.
Αν και δεν υπάρχουν αποδεδειγμένα συμπεράσματα μελετών, υπάρχουν όμως ενδείξεις ότι η μέθοδος μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο παχυσαρκίας και την εμφάνιση επιλεκτικής διατροφής, καταλήγει η ειδικός.
*Ευχαριστούμε την Ιωάννα Αγγουράκη, MSc Διαιτολόγο – Διατροφολόγο, με εξειδίκευση στη βρεφική και παιδική διατροφή