Κοιλιοκάκη στα παιδιά: Τα συμπτώματα που πρέπει να προσέξεις
- 13 ΣΕΠ 2023
Η κοιλιοκάκη είναι μια αυτοάνοση διαταραχή. Προκαλείται από τη δυσανεξία στη γλουτένη, που είναι μια πρωτεΐνη που υπάρχει στο σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη, αλλά και στη βρώμη και έχει σαν αποτέλεσμα τη βλάβη του εντερικού βλεννογόνου. Η νόσος εμφανίζεται σε οποιαδήποτε ηλικία, από την παιδική μέχρι την ενήλικη ζωή και τα διάφορα συμπτώματα εξαρτώνται από την ηλικία διάγνωσης.
Στην κοιλιοκάκη, το σώμα δεν μπορεί να απορροφήσει σημαντικά θρεπτικά συστατικά. Εάν συμβεί αυτό, ένα παιδί μπορεί να υποσιτιστεί. Οι γιατροί δεν γνωρίζουν με βεβαιότητα γιατί το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά στη γλουτένη. Αλλά εάν ένα παιδί έχει κοιλιοκάκη, υπάρχουν τρόποι να διαχειριστείς τα συμπτώματα και να αποτρέψεις τη βλάβη που προκαλεί στο έντερο.
Ποια είναι τα συμπτώματα της κοιλιοκάκης;
Η κοιλιοκάκη μπορεί να προκαλέσει μια μεγάλη ποικιλία συμπτωμάτων, τα οποία μπορεί να εμφανιστούν οποιαδήποτε στιγμή στη ζωή ενός παιδιού. Τα βρέφη μπορεί να μην κερδίζουν βάρος και ύψος με υγιή ρυθμό. Ένα μωρό μπορεί να εμφανίσει τα πρώτα σημάδια κοιλιοκάκης αμέσως μετά την έναρξη στερεών τροφών όπως τα δημητριακά. Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορούν να έχουν:
- διάρροια
- δυσκοιλιότητα
- πόνο στην κοιλιά και φούσκωμα
- απώλεια βάρους
- κούραση
- πονοκεφάλους
- επώδυνα δερματικά εξανθήματα (συνήθως σε εφήβους), ειδικά γύρω από τους αγκώνες και τα γόνατα.
Μερικά παιδιά έχουν προβλήματα την πρώτη φορά που λαμβάνουν τη γλουτένη μέσω των τροφίμων, αλλά άλλα εμφανίζουν συμπτώματα χρόνια μετά την ασφαλή κατανάλωση προϊόντων γλουτένης.
Τι προκαλεί την κοιλιοκάκη;
Στην κοιλιοκάκη, η γλουτένη ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα κι εκείνο βλάπτει τις λάχνες του εντέρου. Οι λάχνες είναι η εσωτερική επένδυση του λεπτού εντέρου, που απορροφούν τα θρεπτικά συστατικά των τροφίμων και τα στέλνουν στην κυκλοφορία του αίματος. Οι κατεστραμμένες λάχνες δεν μπορούν να απορροφήσουν τις βιταμίνες και τα μέταλλα που χρειάζεται ένα παιδί για να αναπτυχθεί.
Η αιτία της κοιλιοκάκης μέχρι στιγμής δεν είναι γνωστή. Τείνει ωστόσο να εμφανίζεται σε παιδιά με οικογενειακό ιστορικό της πάθησης. Μπορεί επίσης να συμβεί μαζί με άλλες διαταραχές, όπως το σύνδρομο Down, το σύνδρομο Williams, ο διαβήτης τύπου 1 και οι αυτοάνοσες διαταραχές του θυρεοειδούς.
Διάγνωση
Ο έλεγχος για κοιλιοκάκη πρέπει να γίνεται σε όλα τα παιδιά που αντιμετωπίζουν κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα, καθώς και σε άτομα υψηλού κινδύνου με /ή χωρίς συμπτώματα. Οι ειδικοί επισημαίνουν επίσης ότι ο έλεγχος για κοιλιοκάκη, που περιλαμβάνει αιματολογικές εξετάσεις και βιοψία λεπτού εντέρου, θα πρέπει να γίνει πριν το παιδί ξεκινήσει μια διατροφή χωρίς γλουτένη.
Η διάγνωση της κοιλιοκάκης συνήθως ξεκινά με μια εξέταση αίματος για την αναζήτηση αντισωμάτων κατά της γλουτένης και άλλων πρωτεϊνών στην επένδυση του εντέρου. Τα αντισώματα είναι πρωτεΐνες που παράγει το ανοσοποιητικό σύστημα και αναγνωρίζουν και απαλλάσσουν τον οργανισμό από μικρόβια και άλλα πράγματα που θεωρούν απειλές. Συνήθως παραμένουν στο σώμα σε περίπτωση που χρειαστεί να πολεμήσουν ξανά το ίδιο μικρόβιο. Εάν η εξέταση αίματος εντοπίσει υψηλά επίπεδα αντισωμάτων κατά της γλουτένης, ο παιδίατρος πιθανότατα θα προχωρήσει σε βιοψία του λεπτού εντέρου.
Παράλληλα, θα πρέπει να γίνουν επιπρόσθετες απλές εξετάσεις (όπως πχ μέτρηση φυλλικού οξέος, σιδήρου, βιταμίνης Β12, κλπ) για να επιβεβαιωθεί ο βαθμός της δυσαπορρόφησης θρεπτικών συστατικών και να χορηγηθούν συμπληρωματικές θεραπείες, αν χρειάζεται.
Τι πρέπει να προσέχει ένα παιδί με κοιλιοκάκη
Μέχρι τώρα, η μοναδική αποτελεσματική θεραπεία είναι η εφ΄ όρου ζωής αυστηρή δίαιτα χωρίς γλουτένη. Δηλαδή καμία τροφή που να περιέχει σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη και βρώμη. Η γλουτένη ακόμη και σε μικρές ποσότητες, όπως λίγα ψίχουλα ψωμιού μπορεί να είναι επιβλαβής. Σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων, αποκατάσταση των αιματολογικών εξετάσεων στο φυσιολογικό και βελτίωση στην ποιότητα ζωής, παρατηρείται συχνά μετά από αυστηρή δίαιτα χωρίς γλουτένη.
Πρώτα βελτιώνονται τα συμπτώματα, ενώ αργότερα επιστρέφουν στο φυσιολογικό οι ειδικές εξετάσεις αίματος και η βιοψία εντέρου. Η αυστηρή δίαιτα χωρίς γλουτένη επιτυγχάνεται καλύτερα όταν η διάγνωση γίνει στις πολύ μικρές ηλικίες και όταν υπάρχει τακτική ιατρική παρακολούθηση, αλλά είναι πιο δύσκολη στους εφήβους και στους ασθενείς που δεν είχαν συμπτώματα και η διάγνωση προέκυψε μετά από προληπτικό έλεγχο.
