Μεταφορά ενός ή περισσότερων εμβρύων: H κατάλληλη επιλογή
- 18 ΟΚΤ 2021
Η γέννηση της Louis Brown to 1978, το πρώτο παιδί που ήρθε στον κόσμο από εξωσωματική γονιμοποίηση, πραγματοποιήθηκε μετά από 102 αποτυχημένες εμβρυομεταφορές που σημαίνει ποσοστό επίτευξης εγκυμοσύνης χαμηλότερο του 1%.
Από τότε, έχει υπάρξει αλματώδης πρόοδος στην επιστήμη της εξωσωματικής γονιμοποίησης που μας επιτρέπει να αγγίζουμε πολύ υψηλότερα ποσοστά γεννήσεων. Ωστόσο, η αύξηση αυτή στο ποσοστό επίτευξης εγκυμοσύνης συνοδεύτηκε από μία «επιδημία» πολύδυμων κυήσεων και των αρνητικών επιπτώσεων που συνεπάγονται αυτών τόσο για την μητέρα όσο και για τα νεογνά.
Πόσα έμβρυα να μεταφέρω;
Είναι μία ερώτηση που ακούμε συχνά από τους ασθενείς μας. Δεδομένου ότι στα πλαίσια μιας προσπάθειας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής καταλήγουμε συχνά να έχουμε περισσότερα του ενός έμβρυα, είναι σύνηθες τα ζευγάρια να επιθυμούν την μεταφορά δύο εμβρύων ταυτόχρονα ελπίζοντας έτσι στην αύξηση των πιθανοτήτων εγκυμοσύνης. Παρόλο που μπορεί να φαντάζει λογικό ότι η μεταφορά δύο εμβρύων θα διπλασιάσει τα ποσοστά εμφύτευσης, αυτό δεν ισχύει στην πραγματικότητα. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων μας και τα δεδομένα νεότερων μελετών δείχνουν ότι μεταφέροντας ταυτόχρονα δύο έμβρυα αυξάνει το ποσοστό επίτευξης εγκυμοσύνης κατά μέσο όρο 15% σε σχέση με τη μεταφορά ενός εμβρύου. Ταυτόχρονα όμως υπάρχει 20% πιθανότητα δίδυμης κύησης. Δεδομένου των ποσοστών αυτών, δικαίως παρατηρείται μία τάση από τους ειδικούς της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής προς την πρακτική της μεταφοράς ενός εμβρύου.
Παράγοντες που καθορίζουν την απόφαση του αριθμού των εμβρύων προς μεταφορά
Η κλινική απόφαση για τον αριθμό των εμβρύων προς μεταφορά δεν είναι απλή και προϋποθέτει την στάθμιση διαφόρων παραμέτρων. Στην εξωσωματική γονιμοποίηση, τα ποσοστά εμφύτευσης εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την ηλικία της γυναίκας, καθώς ο αριθμός και η ποιότητα των ωαρίων μειώνονται σημαντικά με την πάροδο της ηλικίας. Η πίεση του χρόνου που βιώνουν οι γυναίκες προχωρημένης αναπαραγωγικής ηλικίας καθιστά μία πολύδυμη κύηση ως τον πιο σύντομο και αποδεκτό τρόπο δημιουργίας οικογένειας.
Επιπλέον, μία μακράς διάρκειας περίοδος υπογονιμότητας καθώς και πιθανές, προηγούμενες ανεπιτυχείς προσπάθειες αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για την επιλογή περισσότερων του ενός εμβρύου προς μεταφορά.
Κυριότερο βιολογικό κριτήριο, όμως, για τον αριθμό των εμβρύων προς μεταφορά αποτελεί ο αριθμός και η ποιότητα των διαθέσιμων εμβρύων. Η ταξινόμηση των εμβρύων με βάση την ποιότητά τους, που συμβατικά καθορίζεται από την αξιολόγηση της μορφολογίας τους, είναι ίσως το σημαντικότερο εργαλείο των εμβρυολόγων. Επιπλέον, τα βελτιωμένα συστήματα καλλιέργειας έχουν καταστήσει σχεδόν καθολική την μεταφορά εμβρύων 5ης ημέρας (μεταφορά βλαστοκύστης), γεγονός που από μόνο του αυξάνει τα ποσοστά εμφύτευσης. Τέλος, η ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών στο εμβρυολογικό εργαστήριο οδηγεί τους εμβρυολόγους ολοένα και πιο κοντά στην επιτυχή επιλογή του καταλληλότερου υποψήφιου εμβρύου για μεταφορά.
Είναι όντως επικίνδυνη μία πολύδυμη κύηση;
Οι πολύδυμες κυήσεις, είτε από φυσιολογική σύλληψη είτε από εξωσωματική, σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο προδρομικού πλακούντα, πρόωρου τοκετού και χαμηλού βάρους γέννησης. Αντίστοιχα, για τις γυναίκες άνω των 35 ετών αυξάνει η πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, όπως είναι η προεκλαμψία και ο διαβήτης κύησης.
Γνώμονας πάντα η γέννηση ενός υγιούς παιδιού
Κύριο μέλημα όλων των ειδικών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής πρέπει να είναι η γέννηση ενός υγιούς παιδιού και η υιοθέτηση πρακτικών που προσεγγίζουν ολοένα και περισσότερο τη φυσική διαδικασία. Είναι απαραίτητο να αντιμετωπίζουμε την κάθε ασθενή εξατομικευμένα και η απόφαση για τον αριθμό των εμβρύων που θα μεταφερθούν να βασίζεται σε στατιστικά δεδομένα.
Τα αποτελέσματα μελετών ενθαρρύνουν την επιλεκτική μεταφορά ενός μόνο εμβρύου στους ασθενείς καλής πρόβλεψης, όπως είναι οι γυναίκες κάτω των 38 ετών και τα ζευγάρια που υπόκεινται για πρώτη ή δεύτερη φορά σε διαδικασία εξωσωματικής γονιμοποίησης. Συγκεκριμένα, στην κατηγορία αυτή των ασθενών δεν παρατηρείται διαφορά στο αθροιστικό ποσοστό εγκυμοσύνης μεταξύ ταυτόχρονης μεταφοράς δύο εμβρύων σε σχέση με διαδοχικές μεταφορές ενός μόνο εμβρύου. Με τον τρόπο αυτό είναι πιο πιθανό να επιτευχθεί μια υγιής εγκυμοσύνη, ακόμη και αν χρειαστεί γι’ αυτό λίγο περισσότερος χρόνος.
Η εξωσωματική γονιμοποίηση αποτελεί σήμερα την απόλυτη επιλογή σε όλες τις περιπτώσεις υπογονιμότητας, στις οποίες άλλες απλούστερες μέθοδοι υποβοηθούμενης αναπαραγωγής δεν έδωσαν λύση.
Με 30+ χρόνια εμπειρίας και κέντρα εξωσωματικής γονιμοποίησης σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα, το IAKENTRO αποτελεί πόλο έλξης για ζευγάρια από Ελλάδα και εξωτερικό.
Από τη Θεοδώρα Παυλίδου, M.Sc, Ph D, Κλινική Εμβρυολόγο.