Οι γυναίκες της HOPEgenesis γεμίζουν ζωή τα ακριτικά νησιά
- 13 ΦΕΒ 2025
Τα στατιστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το δημογραφικό πρόβλημα στη χώρα μας δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνειών. Τον Οκτώβριο του 2024 δόθηκαν στη δημοσιότητα και φανέρωσαν μείωση των γεννήσεων κατά 6,1% για το 2023. Έρευνες έχουν δείξει ότι ο πληθυσμός της Ελλάδας σημειώνει μείωση πληθυσμού πολύ πιο ραγδαία σε σχέση με το σύνολο της Ευρωζώνης. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο συντελεστής γονιμότητας στη χώρα μας έχει υποχωρήσει σε κάτω από 1,5 μονάδες ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1980.
Οι στατιστικές έρευνες του ΟΗΕ δείχνουν ότι ο πληθυσμός της Ελλάδας θα μειωθεί από τα 10.000.000 σε 8.500.000 έως το 2050 και από τα 8.500.000 κατοίκων το 2050, το 36% θα είναι άνω των 65 ετών. Η The Lancet σε έρευνά της εκτιμά ότι ο πληθυσμός της Ελλάδας θα μειωθεί στα 5,5 εκατ. το 2100. Δηλαδή θα έχει λιγότερο πληθυσμό από το 1950. Τα πράγματα διαγράφονται έτσι με την ακρίβεια των αριθμών. Η επιθυμία των ανθρώπων να σταθούν αλληλέγγυοι στην προσπάθεια εκεινων που θέλουν να αποκτήσουν παιδί, είναι ο αστάθμητος παράγοντας στον οποίο αξίζει να ελπίζεις.
Η HOPEgenesis είναι η αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία που από το 2015 που ιδρύθηκε προσπαθεί να κάνει ακριβώς αυτό, να πολεμήσει την υπογεννητικότητα, να στηρίξει τις οικογένειες και να βρει λύσεις για το δημογραφικό ζήτημα στην Ελλάδα. Στην αγκαλιά της έχουν μπει οι γυναίκες των ακριτικών περιοχών της Ελλάδας, που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί και που μπορεί να είχαν απωλέσει την ελπίδα να βιώσουν τη μητρότητα. Γυναίκες που ξαναβρήκαν την ελπίδα χάρη σε αυτήν ακριβώς την αλληλέγγυα προσπάθεια. Γυναίκες όπως η Μαρία Καλομοίρου, από την Ψέριμο, με την οποία μίλησα λίγο αφότου κοίμησε τον γιο που περίμενε 10 χρόνια να αποκτήσει.
Η Μαρία Καλομοίρου περίμενε 10 χρόνια για τον μικρό Εφραίμ της
«Με ενημέρωσε ο γιατρός ότι μπορώ να μπω στο πρόγραμμα κι ότι μπορώ να κάνω την εξωσωματική γονιμοποίηση που χρειαζόταν εντελώς δωρεάν στη Μονάδα Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών, το συζήτησα με τον σύζυγο κι έγινε», λέει η Μαρία Καλομοίρου για την εμπειρία της.
«Κάνουν σπουδαία δουλειά, δίνουν χαρά, δίνουν ελπίδα. Εγώ είχα κάνει μία αποτυχημένη εξωσωματική, είχα χάσει τα μωρά μου, δίδυμα στον 4ο μήνα, και δεν μπορούσα να ξαναμπώ στη διαδικασία για οικονομικούς λόγους», συμπληρώνει και έπειτα εξηγεί πόσο μεγάλο γίνεται το έξοδο της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής για τους κατοίκους ενός μικρού νησιού της Ελλάδας, μόνο και μόνο λόγω της απόστασης που τους χωρίζει από τα αστικά κέντρα.
Οι οικονομικοί λόγοι είναι και ο νο 1 αποτρεπτικός παράγοντας για την απόκτηση παιδιού στην Ελλάδα. Ακολουθούν οι ανεπαρκείς παροχές/ υποστήριξη από το κράτος. Η περίπτωση της Μαρίας, δεν διαφοροποιείται από τα γενικά συμπεράσματα που σου ανέφερα πιο πάνω για την υπογεννητικότητα όπως προκύπτουν από έρευνα της Metron Analysis.
«Δεν μένω στην Αθήνα να πάρω ένα ταξί, το μετρό ή το λεωφορείο και να πάω στον γιατρό για να κάνω την εξωσωματική. Θα μου φύγουν μαζί με τον γιατρό, το νοσοκομείο, τα εισιτήρια, τα ξενοδοχεία, τη διατροφή, τις επισκέψεις για την παρακολούθηση 17- 18 χιλιάδες ευρώ», δηλώνει αφοπλιστικά η Μαρία Καλομοίρου.
Ο 13 μηνών Εφραίμ είναι ο γιος που απέκτησε και που κοιμάται σε ένα άλλο δωμάτιο. Είναι ένα από τα ελάχιστα παιδιά που γεννήθηκαν τους τελευταίους 13 μήνες στην Ψέριμο. «Εμένα η HOPEgenesis μαζί με τον γιατρό μου τον κύριο Πατρίκιο και με όλη την ομάδα της ΜΙΥΑ, με έκαναν την πιο ευτυχισμένη γυναίκα του κόσμου. Καταφέραμε να αποκτήσουμε έναν μπέμπη που είναι 13 μηνών τώρα και περιμέναμε 10 χρόνια να γίνει. Εντάξει τώρα εμείς πλέουμε σε πελάγη ευτυχίας, δεν είμαστε εδώ, είμαστε αλλού», λέει συγκινημένη.
«Από την πρώτη στιγμή που τον κράτησα με κοίταξε ο γιατρός, με ρώτησε αν είναι όλα καλά και μού είπε “Μαρία, τα καταφέραμε”. “Τα καταφέραμε” του είπα κι εγώ. Τον έβλεπα τον γιο μου, τον μύριζα, τον ένιωθα και δεν μπορούσα να το πιστέψω»- Ωφελούμενη του προγράμματος, Μαρία Καλομοίρου
Οι αποστολές που έκαναν την Αρχιπλοίαρχο (ΥΝ) Κωνσταντίνα Γαϊτάνου να δει την αλληλεγγύη να γίνεται πράξη
7 αποστολές έχει κάνει στο πλαίσιο της συνεργασίας του Πολεμικού Ναυτικού με τη HOPEgenesis προς τα ακριτικά νησιά με σκοπό όχι μόνο να ωφεληθούν οι γυναίκες και τα ζευγάρια των ακριτικών περιοχών που θέλουν να αποκτήσουν παιδί, αλλά και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των κατοίκων τους. Η Αρχιπλοίαρχος (ΥΝ) Κωνσταντίνα Γαϊτάνου ΠΝ, Διευθύντρια της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών, μας μιλά γι’ αυτές τις αποστολές, για την πολύτιμη συνεργασία του Πολεμικού Ναυτικού με τη HOPEgenesis και την αλληλεγγύη που βλέπει να γίνεται πράξη σε κάθε αποστολή.
«Η HOPEgenesis μαζί με το Πολεμικό Ναυτικό έκαναν μια πρωτοπόρο συνεργασία με σκοπό να επωφεληθούν οι πληθυσμοί 24 ακριτικών νησιών της χώρας μας. Οι κάτοικοι των ακριτικών νησιών είναι δικαιούχοι νοσηλείας των τριών στρατιωτικών νοσοκομείων των Ενόπλων Δυνάμεων, του 401 ΓΣΝΑ του Στρατού Ξηράς, του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών του Πολεμικού Ναυτικού και του 251 ΓΝΑ της Πολεμικής Αεροπορίας.
Αυτό που έκανε η HOPEgenesis ουσιαστικά είναι ότι έδωσε την ευκαιρία στους πληθυσμούς αυτούς και στα ζευγάρια που θέλουν να αποκτήσουν παιδί, να έρθουν σε εμάς και να τους πληρώσουν τα μεταφορικά τους έξοδα, τη διαμονή τους και στη συνέχεια αν μείνουν έγκυες οι γυναίκες να καλύψουν τα έξοδα τοκετού, αλλά και πολλά άλλα έξοδα που πιθανόν να χρειάζονται. Οπότε θεωρείται μία συνεργασία πάρα πολύ σημαντική γιατί επωφελούνται πολλά ζευγάρια που βιώνουν το πρόβλημα της υπογονιμότητας μέσω αυτής», λέει η κα Γαϊτάνου.
Η ίδια το 2020 ήταν προϊσταμένη της Μονάδας Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής του Ναυτικού Νοσοκομείου και σήμερα είναι Διευθύντρια της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας και συνεχίζει να συμμετέχει στο πρόγραμμα. «Έχουν γίνει 7 αποστολές, έχουμε πάει σε περίπου 20 νησιά με τα πολεμικά πλοία μας. Η τελευταία που έχει προγραμματιστεί είναι τον Μάρτιο κι άλλη μία θα γίνει τον Οκτώβριο», εξηγεί η ίδια και σημειώνει ότι το γεγονός ότι το Πολεμικό Ναυτικό επισκέπτεται αυτά τα νησιά είναι το πιο σημαντικό σημείο του προγράμματος.
«Δεν πάμε απλά ως επισκέπτες με τα πλοία της γραμμής. Τα πολεμικά μας πλοία που βρίσκονται σε αυτές τις περιοχές μάς μεταφέρουν και πηγαίνουμε όλα τα μέλη της αποστολής μαζί με τη HOPEgenesis και κάνουμε και ενημερώσεις στον πληθυσμό»- Αρχιπλοίαρχος (ΥΝ) Κωνσταντίνα Γαϊτάνου ΠΝ.
«Η αποστολή προετοιμάζεται συστηματικά, οργανώνονται ενημερωτικές διαλέξεις, χαρακτηριζόμενη από μία διεπιστημονική προσέγγιση. Η ομάδα απαρτίζεται όχι μόνο από ιατρούς, νοσηλευτές και μαίες, που ενημερώνουν για θέματα Υπογονιμότητας, αλλά συμμετέχει στην ομάδα διαιτολόγος και ψυχολόγος. Έτσι ο κόσμος επωφελείται ειδικά τα ακριτικά νησιά πάρα πολύ από αυτό, εφόσον ενημερώνονται πολύπλευρα και διαξοδικά ακόμα και για τη δυνατότητα παρακολούθησης διαδικτυακών μαθημάτων γονεϊκότητας, τα οποία πραγματοποιούνται στην Μονάδα μας. Η συνεργασία αυτή είναι πολύ αποτελεσματική και είναι προς όφελος αυτών των πληθυσμών, έχει κοινοφελή χαρακτήρα κι αυτό μας γεμίζει εμάς ακόμα περισσότερο με χαρά», σημειώνει.
Για την Κωνσταντίνα Γαϊτάνου οι κάτοικοι των ακριτικών νησιών και η επαφή της μαζί τους, την έχει μάθει να ευγνωμωνεί περισσότερο όσα έχει ζώντας σε μία αστική περιοχή. «Τις θαυμάζω αυτές τις γυναίκες γιατί παραμένουν στον τόπο τους με οποιεσδήποτε δυσκολίες, έχουν μια θετική προσέγγιση και ενέργεια, έναν δυναμισμό, που για μένα είναι αξιοθαύματος. Η φιλοξενία τους, η ευγνωμοσύνη που μας δείχνουν είναι πάρα πολύ σημαντική. Θέλουν να μας βλέπουν. Κι αυτό το feedback που μας δίνουν, εμένα προσωπικά με έχει κάνει να αξιολογήσω ακόμα περισσότερο και να εκτιμήσω αυτό το οποίο έχω ζώντας σε μία αστική περιοχή», επισημαίνει.
Η συγκίνηση που απλώνεται πάνω από τα ακριτικά νησιά
Γυναίκες θαυμαστές ζουν στα ακριτικά νησιά. Γυναίκες που τα γεμίζουν ζωή και ελπίδα και συγκίνηση όπως αυτή που περιγράφει η Κωνσταντίνα Γαϊτάνου και η Μαρία Καλομοίρου. Είναι αισθήματα που σμίγουν με τις παιδικές φωνές παιδιών που γεννήθηκαν χάρη στη βοήθεια της HOPEgenesis. Το πρόγραμμα μετρά 800 μωρά που έχουν γεννηθεί με τη βοήθειά του. Τουλάχιστον 850 οικογένειες έχουν ωφεληθεί σε περιοχές που για περισσότερα από 3-5 χρόνια υπήρχαν είτε ελάχιστες ως μηδενικές γεννήσεις είτε μεγάλο αρνητικό ισοζύγιο γεννήσεων θανάτων.
Η αποστολή της HOPEgenesis περιλαμβάνει τις υιοθεσίες ακριτικών περιοχών και απομακρυσμένων νησιών (κάλυψη όλων των εξόδων κύησης, τοκετού, μεταφοράς και διαμονής των εγκύων σε συνεργαζόμενα νοσοκομεία και ιατρικά κέντρα), την παροχή υπηρεσιών θεραπείας υπογονιμότητας (κάλυψη εξόδων θεραπειών ivf), την απομακρυσμένη ιατρική παρακολούθηση των εγκύων, μέσω πρωτοπόρων ιατρικών συσκευών Bluetooth και ειδικά διαμορφωμένης πλατφόρμας, την ίδρυση κέντρων απασχόλησης παιδιών, τη διεξαγωγή ερευνών για την υπογεννητικότητα και το δημογραφικό και τη διοργάνωση ημερίδων και συνεδρίων ενημερωτικού χαρακτήρα.
Σε αυτές τις περιοχές που έχει επισκεφθεί η HOPEgenesis, γεννιέται πραγματικά η ελπίδα. Κι αυτό επιβεβαιώνει μιλώντας στο LadyLike η ενδοκρινολόγος Πολυξένη Μυλωνάκη, υπεύθυνη Ιατρείου Ενδοκρινολογίας του νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ και εθελόντρια της HOPEgenesis από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής της από τον Δρ. Στέφανο Χανδακά.
«Το 2015 με πήρε τηλέφωνο ο Στέφανος Χανδακάς γιατί εγώ είμαι διευθύντρια του Ιατρείου Ενδοκρινολογίας του Υγεία και μου είπε: “Έχω αυτή την ιδέα να ξεκινήσω αυτό το πρόγραμμα για να καταπολεμήσουμε την υπογεννητικότητα και να στηρίξουμε την ελληνική οικογένεια, γιατί έχουμε πολύ μεγάλο πρόβλημα στα νησιά με το δημογραφικό. Θα ήθελες να συμμετέχεις εθελοντικά και να βλέπεις τις γυναίκες αυτές που έχουν προβλήματα να συλλάβουν στη διάρκεια της κύησης με θυρεοειδή ή ζάχαρο για να τους βοηθήσουμε;”. Είπα αμέσως ναι, χωρίς δεύτερη σκέψη, ούτε για ένα δευτερόλεπτο. Κι αμέσως ξεκίνησε η συνεργασία μας», εξηγεί η Πολυξένη Μυλωνάκη.
Η Πολυξένη Μυλωνάκη συναντά τις μητέρες που βοήθησε και γνωρίζει τα παιδιά τους
Για εκείνη η HOPEgenesis σημαίνει πολλές συγκινητικές επισκέψεις στα νησιά. «Θα σας πω ενδεικτικά ότι στην Αστυπάλαια την τελευταία φορά που πήγα με σταματούσαν οι κυρίες στο δρόμο με τα μικρά παιδιά που περπατούσαν τώρα και μου έλεγαν “Κυρία Μυλωνάκη να σας δείξω τα μωρά και πόσο με βοηθήσατε και να το δείτε πώς έχει μεγαλώσει από τότε που ήταν μια μικρή κουκίδα και σας έστελνα με e-mail τις εξετάσεις μου και σ’ όλη την εγκυμοσύνη που με παρακολουθούσατε“. Δηλαδή ήθελαν πραγματικά να μου δείξουν τα παιδιά τους και ήταν όλη αυτή η ευγνωμοσύνη και η ευχαρίστηση που ήθελαν να εκφράσουν», εξηγεί.
«Είναι πάρα πολύ συγκινητικό γιατί ακόμα με παίρνουν τηλέφωνο και μου λένε “Με θυμάστε; Είμαι η έγκυος από το Καστελόριζο”. Κι έχει γεννήσει και το παιδί έχει μεγαλώσει και έχει ιδρυθεί και παιδικός σταθμός στο Καστελόριζο. Είναι συγκινητικό να βλέπεις όλα αυτά τα παιδιά και πώς στηρίζεις αυτές τις οικογένειες, τα ακριτικά μέρη», συμπληρώνει η Πολυξένη Μυλωνάκη.
Η ίδια αντιλαμβάνεται ότι πέρα από την πρακτική και ουσιαστική βοήθεια που δίνεται προς τις γυναίκες ώστε να κυοφορήσουν και να αποκτήσουν τα παιδιά τους, γυναίκες που η ίδια παρακολουθούσε απομακρυσμένα από την αρχή της κύησής τους μέχρι που κράτησαν τα παιδιά τους στην αγκαλιά τους, το πρόγραμμα αυτό βοηθά συνολικά την κοινωνία να αλλάξει.
«Ξέρετε ότι το Νότιο Αιγαίο ήταν το μόνο μέρος της Ελλάδας που είχε αύξηση του πληθυσμού; Σε αυτό είχε συμβάλει η HOPEgenesis»- Εθελόντρια, Υπεύθυνη Ιατρείου Ενδοκρινολογίας ΥΓΕΙΑ, Πολυξένη Μυλωνάκη.
«Έχουν ήδη ιδρύσει παιδικό σταθμό στο Καστελόριζο, την Πάτμο, τους Λειψούς και τη Χάλκη κι αναμένονται αρκετοί ακόμα! Είναι τόσο μικρά νησάκια και όταν έρχονται αυτές οι γυναίκες, επειδή εγώ τις παρακολουθώ για σακχαρώδη διαβήτη κύησης και πρέπει να κάνουν ενέσεις ινσουλίνης αυτές οι γυναίκες κι οι ενέσεις έρχονται όποτε καταφέρει να προσεγγίσει το πλοίο το νησί. Μιλάμε από το τηλέφωνο και μου λένε “Γιατρέ νιώθουμε ότι αν δεν ήταν αυτό το πρόγραμμα και η δική σας στήριξη, θα ήμασταν στο έλεος του Θεού”. Είναι συγκινητικό μετά να βλέπεις να σου στέλνουν φωτογραφίες τα Χριστούγεννα και να σου λένε καλές γιορτές γιατρέ, μού άλλαξες τη ζωή. Και δεν αλλάζει μόνο η δική τους ζωή, αλλάζει και της κοινωνίας η ζωή γιατί αυξάνεται ο πληθυσμός και υπάρχει ζωή στα μικρά αυτά νησιά», μας λέει.
Αυτή την εικόνα με τα παιδιά που υποδέχονται τις αποστολές της HOPEgenesis έχει ζήσει και η Κωνσταντίνα Γαϊτάνου. «Σε ένα νησί δικό μας, τους Λειψούς, μας περίμεναν τα παιδάκια με μαργαρίτες στα χέρια για να μας δώσουν. Τις είχαν κόψει μόνοι τους και τις έδωσαν σε όλες τις γυναίκες της αποστολής. Το έκαναν σαν ευχαριστία. Λαμβάνουμε τόση αγάπη από τον κόσμο που δεν μετριέται, ειλικρινά το λέω, με τίποτα άλλο».
Οι γυναίκες που θυμάται η Πολυξένη Μυλωνάκη
Γυναίκες όπως η Μαρία έχουν βρεθεί υπό την επίβλεψη της Πολυξένης Μυλωνάκη. Γυναίκες που πλέον μπροστά σε ένα παιδικό χαμόγελο σβήνουν κάθε εμπόδιο, έγνοια και δυσκολία. Και μερικές φορές οι δυσκολίες αυτές είναι πολλές και σοβαρές. Αλλά η HOPEgenesis είναι εκεί.
«Είναι πάρα πολλά περιστατικά, αλλά θα σας πω ότι ήταν μία κοπέλα η οποία είχε τύπου 1 σακχαρώδη διαβήτη, που αυτό είναι πολύ πιο ευμετάβλητο το σάκχαρο σε όλη την εγκυμοσύνη και είχε και πολλά προβλήματα. Ξεκινήσαμε με δίδυμα και τελικά κατέληξε με ένα μωρό για διάφορους ιατρικούς λόγους και γέννησε αυτή η κοπέλα που περάσαμε όλη την παθολογία της κύησης. Και μου είπε “γιατρέ δεν πίστευα ποτέ ότι θα έκανα παιδί εγώ”. Δηλαδή βλέπεις την ευχαρίστηση, την εκτίμηση. Αυτό σου δίνει δύναμη να συνεχίσεις», εξηγεί η Πολυξένη Μυλωνάκη.
Μιλώντας για τη συνέχεια, η ίδια ονειρεύεται το πρόγραμμα να εξαπλώνεται σε κάθε περιοχή που το έχει ανάγκη. «Είναι φοβερό το πρόγραμμα που γίνεται και θέλω να το υιοθετήσουν και σε άλλα κρητικά μέρη. Θέλω να το δω και στη Θράκη και θέλω να το δω και στην Ήπειρο. Γιατί έχω πάει στην Ήπειρο και μέχρι βορεια και έχω δει πχ. τον νομό Ιωαννίνων, που από τη μέση και κάτω κατοικείται. Πάνω από εκεί, πάλι τα ακριτικά χωριά δεν έχουν παιδιά. Πρέπει λοιπόν να ενισχυθούν όχι μόνο τα νησιά μας, όλα τα σύνορά μας. Γενικά», σημειώνει.
Η HOPEgenesis δίνει ελπίδα σε περισσότερες από 450 περιοχές
Το όνειρό της ήδη μοιάζει να πραγματοποιείται. H HOPEgenesis αυτή τη στιγμή δραστηριοποιείται σε περισσότερες από 450 απομακρυσμένες περιοχές (ακριτικά νησιά και δυσπρόσιτα χωριά), συνεργάζεται με 24 ιατρικά κέντρα σε Αθήνα και επαρχία (δημόσια και ιδιωτικά), και η ιατρική της ομάδα αποτελείται από περισσότερους από 50 ιατρούς, μαίες και άλλους επαγγελματίες υγείας, που βρίσκονται σε 15 διαφορετικά μέρη της Ελλάδας.
Για κάθε 1€ που δέχεται η HOPEgenesis ως χορηγία-δωρεά δημιουργείται κι επιστρέφεται αξία 5,69€ για την κοινωνία με επιπρόσθετα κοινωνικό-οικονομικά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες. Οπότε αν αναρωτιέσαι πώς μπορείς να βοηθήσεις τους ανθρώπους της, που δεν είναι μόνο οι 50 επιστήμονες που προσφέρουν έργο μέσω της δουλειάς του, αλλά κυρίως οι 800 οικογένειες που έχουν ωφεληθεί και οι κοινωνίες ολόκληρες όλων των ακριτικών περιοχών που έχουν δει τη ζωή να ανθίζει στους κόλπους τους, ξέρεις τι να κάνεις.
Για περισσότερες πληροφορίες επισκέψου το site hopegenesis.org.