Οι τρόποι για να διδάξουμε στα παιδιά την έννοια της συναίνεσης, σύμφωνα με την ειδικό

Η συναίνεση είναι απαραίτητη για να μάθουν τα παιδιά μας να προφυλάσσονται από κάθε τι που ενδέχεται να απειλήσει την υγεία τους ή/ και τη σωματική τους ακεραιότητα. Η έγκαιρη ενημέρωση και πληροφόρηση είναι σπουδαία προκειμένου να μεγαλώσουμε παιδιά με λιγότερους βιασμούς και σεξουαλικές παρενοχλήσεις στη ζωή τους. Η κάθε ηλικία περιέχει και διαφορετικές τεχνικές.

Στα παιδιά προσχολικής ηλικίας είναι σημαντικό να εστιάσουμε στα ακόλουθα, σε ό,τι αφορά τη συναίνεση

• Να τα μάθουμε να ζητούν την άδεια πριν αγκαλιάσουν ή αγγίξουν κάποιο άτομο. Π.χ. Γιώργο, μπορώ να σε αγκαλιάσω για να σου ευχηθώ για τη γιορτή σου; Εάν ο Γιώργος απαντήσει «όχι» χρειάζεται να βοηθήσουμε το παιδί να κατανοήσει ότι δεν θέλει να τον αγκαλιάσει και οφείλει να το σεβαστεί και πως  δεν είναι αυτός λόγος ώστε να στεναχωρηθεί ή/και να θυμώσει. Είναι σημαντικό να βρούμε μαζί του εναλλακτικούς τρόπους για την αγκαλιά όπως να στείλουμε μία αγκαλιά με τα χέρια ή να δώσουμε ένα πεταχτό φιλί από μακριά. Μαθαίνουν τι είναι συναίνεση μέσα από τις πρώτες διαπροσωπικές σχέσεις.
• Να τους δημιουργήσουμε την ενσυναίσθηση μιλώντας για το πώς μπορεί να νιώθει κάποιος, είτε μέσα από τη δική του συμπεριφορά είτε γενικά. Π.χ. Σε καταλαβαίνω και εγώ στη θέση σου θα ήθελα πολύ να παίξω με την Νικολέτα και θα στεναχωριόμουν που εκείνη δεν θέλει, αλλά χρειάζεται να το σεβαστείς. Μπορούμε να προτρέψουμε το παιδί μας να ρωτήσει τη Νικολέττα το λόγο που δεν επιθυμεί να παίξει μαζί του. 

• Να  τα εκπαιδεύσουμε να βοηθούν όσους χρειάζονται βοήθεια. Είναι σπουδαίο να δείξουμε τρόπους στα παιδιά μας ώστε να βοηθούν άλλα παιδιά αλλά και να ζητούν και τα ίδια βοήθεια όταν την χρειάζονται.
• Να τους εισάγουμε στο λεξιλόγιο τις λέξεις «όχι» και «δεν θέλω» καθώς και να τους εξηγήσουμε την ανάγκη να επικοινωνούν τις πραγματικές τους επιθυμίες αλλά και να δέχονται των άλλων. Π.χ. Η αδερφή σου είπε «όχι» ότι δεν θέλει να παίξετε. Είναι όμορφο να αποδεχόμαστε τις επιθυμίες των άλλων και να τους ακούμε. Δεν χρειάζεται να στεναχωριέσαι απλά μπορείς εάν θες να την ρωτήσεις εάν της έκανες κάτι εσύ ή κάποιος άλλος και εξαιτίας αυτού δεν θέλει να παίξετε. Εάν σου πει όχι δεν μπορείς να την πιέσεις, απλά να δεχτείς την απόφασή της. Έτσι, όπως εσύ σταματάς όταν ακούς «όχι» έτσι και οι φίλοι σου πρέπει να κάνουν το ίδιο μαζί σου. Να προτρέπουμε τα παιδιά μέσα την καθημερινότητά τους να επιλέγουν λέγοντας ναι ή όχι προκειμένου να συνειδητοποιήσουν την έννοια της επιλογής. 
• Να τους προτείνουμε να μάθουν να αναγνωρίζουν και να κατανοούν όχι μόνο όσα λένε οι άλλοι (μικροί και μεγάλοι) αλλά και τις εκφράσεις και τη γλώσσα του σώματος (φόβο, χαρά, θλίψη, άγχος, θυμό). Π.χ. Μπορούμε να παίξουμε με τα παιδιά μας παιχνίδια όπως η παντομίμα προκειμένου να εξοικειωθούν και με τα εξωλεκτικά συναισθήματα.
• Να μην τους επιβάλλουμε να αγκαλιάσουν ή/και φιλήσουν κάποιον, ακόμη και εάν αυτός είναι ένα οικείο πρόσωπο, όπως ο παππούς. Π.χ. Εάν ο παππούς ζητά επίμονα να αγκαλιάσει το παιδί και εκείνο αρνείται, για να το διευκολύνουμε μπορούμε να προτείνουμε να στείλει το παιδί μία αγκαλιά από μακριά στο παππού. Είναι ωστόσο σημαντικό κάποια στιγμή αργότερα, να κάνετε μία συζήτηση για ποιο λόγο αντέδρασε το παιδί έτσι. Ακούμε προσεχτικά χωρίς να το κρίνουμε ή να το πιέζουμε.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

WOMEN TODAY

Έχεις παιδί στην εφηβεία; 5 tips της ειδικού για να βελτιωθεί η επικοινωνία σας

• Να τα κινητοποιήσουμε ώστε να πλένουν μόνα τους τα γεννητικά τους όργανα κατά τη διάρκεια του μπάνιου. Όταν προτρέπουμε τα παιδιά μας να πλένονται μόνα τους και κυρίως να φροντίζουν τα σημαντικά μέρη του σώματός τους, τα διδάσκουμε τη σπουδαιότητά του σώματός μας. Τα παιδιά χρειάζεται να αγαπήσουν το σώμα τους, να συνειδητοποιήσουν ότι δεν μπορούν να το αγγίζουν άλλοι ούτε να του ζητούν να το δουν χωρίς εσώρουχα.  
• Να τους επιτρέπουμε να μιλούν για το σώμα τους με όποιο τρόπο επιθυμούν, χωρίς να αισθάνονται ντροπή. Χρειάζεται να τα διδάξουμε τις κατάλληλες  λέξεις για τα γεννητικά τους όργανα, καθώς και να μην αντιδρούμε περίεργα όταν μας ρωτούν απορίες, αλλά αντίθετα να τα ενθαρρύνουμε να ρωτούν. Εάν κάποια ερώτηση μας δυσκολεύει να την απαντήσουμε τότε μπορούμε να του πούμε: είναι σπουδαία η ερώτησή σου αλλά χρειάζομαι λίγο χρόνο να την σκεφτώ. 

Ειλικρινής και ανοιχτή επικοινωνία με το παιδί

Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας χρειάζεται να ονοματίζουν όλα τα εξωτερικά μέρη του σώματος στήθος, πέος, κόλπος, αιδοίο, καθώς επίσης να γνωρίζουν και τις αλλαγές αυτών ανάλογα με το φύλο του παιδιού. Χρειάζεται να ενθαρρύνουμε πάντα την  εσωτερική φωνή των παιδιών μας, μέσα από την ενεργητική μας ακρόαση και την συνεχή υπενθύμιση ότι κανένας δεν έχει το δικαίωμα να σε αγγίζει, να σε πιέζει ή να σε αναγκάζει να κάνεις κάτι χωρίς την συγκατάθεση σου. Έτσι μαθαίνουν από νωρίς τι σημαίνει συναίνεση.

*Ευχαριστούμε τη Φραντζέσκα Καραγιάννη, MSc Κλινική Ψυχολόγο – Ψυχοθεραπεύτρια