Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Παιδικού Καρκίνου: Τι προκαλεί καρκίνο στα παιδιά;

Στοιχεία που πρέπει να γνωρίζουμε για τον παιδικό καρκίνο

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) τονίζει την έλλειψη κατανόησης των αιτίων που οδηγούν στην ανάπτυξη του παιδικού καρκίνου, και παρόλο που μικρός αριθμός περιπτώσεων μπορεί να προληφθεί, η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία είναι καθοριστικές για την επιβίωση των παιδιών. Ειδικότερα, το 2022, στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, πάνω από το 70% των παιδιών με διάγνωση καρκίνου πέθαναν, γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη ενίσχυσης των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης.

Αξιοσημείωτο είναι ότι σε χώρες υψηλού εισοδήματος, η επιβίωση για τα παιδιά με καρκίνο φτάνει το 80%, ενώ σε χώρες με περιορισμένους πόρους, μόνο το 20% των παιδιών καταφέρνουν να επιβιώσουν. Ο ΠΟΥ έχει θέσει έναν φιλόδοξο στόχο μέσω της Πρωτοβουλίας για τον Παιδικό Καρκίνο, επιδιώκοντας να αυξήσει την επιβίωση τουλάχιστον στο 60% παγκοσμίως μέχρι το 2030.

Τι προκαλεί καρκίνο στα παιδιά;

Σε αντίθεση με αυτούς των ενηλίκων, οι παιδικοί καρκίνοι στη συντριπτική τους πλειοψηφία δεν μπορούν να αποδοθούν σε συγκεκριμένα αίτια. Παρά την πληθώρα μελετών για τον εντοπισμό των αιτιολογικών παραγόντων του παιδικού καρκίνου, για ελάχιστους τύπους εξ αυτών η εκδήλωση συσχετίστηκε ή αποδόθηκε ευθέως με συγκεκριμένους περιβαλλοντικούς παράγοντες ή συνήθειες του τρόπου ζωής. Όσον αφορά δε στη κληρονομικότητα, με βάση τα τρέχοντα επιδημιολογικά δεδομένα μόνο το 10% περίπου όλων των παιδιών με καρκίνο φαίνεται να είχε προδιάθεση λόγω γενετικών παραγόντων.

Ορισμένες χρόνιες λοιμώξεις, όπως οι λοιμώξεις από τους ιούς HIV ή Epstein-Barr και η ελονοσία αποτελούν παράγοντες κινδύνου για παιδικό καρκίνο, ιδιαίτερα στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.

Έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία

iStock

Ενώ είναι δύσκολο να προληφθεί ο παιδικός καρκίνος, η έγκαιρη διάγνωση, θεραπεία, φροντίδα και υποστήριξη των παιδιών με καρκίνο έχει οδηγήσει σε σημαντική αύξηση του ποσοστού επιβίωσης των παιδιών αυτών, ειδικότερα σε χώρες υψηλού εισοδήματος. Όπως συμβαίνει με τις νεοπλασίες στους ενήλικες, έτσι και ο καρκίνος της παιδικής ηλικίας αφορά και στα 2 φύλα και μπορεί να εντοπιστεί σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος. Γονείς/κηδεμόνες και επαγγελματίες υγείας μπορούν να ανιχνεύσουν ύποπτα συμπτώματα όπως:

• Πυρετός χωρίς εστία λοίμωξης που επιμένει ή που ανταποκρίνεται στα αντιπυρετικά και επανεμφανίζεται.
• Σοβαροί και επίμονοι πονοκέφαλοι.
• Έμετοι (ιδιαίτερα πρωινοί).
• Αλλαγή συμπεριφοράς.
• Σπασμοί.
• Αιφνίδιος στραβισμός.
• Διόγκωση ή πτώση βλεφάρων.
• Μελανιές.
• Πόνος στα οστά.
• Δυσκολία στο βάδισμα.
• Ανορεξία.
• Απώλεια βάρους.
• Κακοδιαθεσία.

Οι ρόλοι των γονέων, των φροντιστών και των γιατρών

Η πρώιμη ανίχνευση του παιδικού καρκίνου είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση των παιδιών. Οι γονείς, οι οικογενειακοί γιατροί και οι παιδίατροι παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αναγνώριση των πρώτων σημείων και συμπτωμάτων. Για παράδειγμα, η ανεξήγητη υψηλή θερμοκρασία μπορεί να είναι το πιο κοινό σύμπτωμα της λευχαιμίας, ενώ ο διογκωμένος οφθαλμός είναι συχνά το πρώτο σημάδι του ρετινοβλαστώματος, ενός όγκου του ματιού που μπορεί να προκαλέσει τύφλωση αν δεν ανιχνευτεί εγκαίρως.

Επιπλέον, οι παιδικοί όγκοι στον εγκέφαλο μπορεί να προκαλέσουν πονοκεφάλους, καθυστέρηση στην ανάπτυξη ή αύξηση της περιφέρειας του κεφαλιού στα βρέφη. Η γρήγορη διάγνωση και η παραπομπή για εξειδικευμένη φροντίδα είναι κρίσιμη για την επιβίωση και τη μετέπειτα ανάπτυξη των παιδιών.

Επιστημονικά δεδομένα και πρόοδος στη θεραπεία

Τα τελευταία χρόνια, οι ιατρικές εξελίξεις στον τομέα της παιδιατρικής ογκολογίας έχουν βελτιώσει σημαντικά τις προοπτικές επιβίωσης των παιδιών με καρκίνο. Ωστόσο, η επιτυχία αυτών των θεραπειών, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διαθεσιμότητα αξιόπιστων υγειονομικών υπηρεσιών, την προσβασιμότητα στις σωστές διαγνώσεις και τη δυνατότητα για έγκαιρη παραπομπή σε ειδικούς γιατρούς.

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, υπάρχουν θεραπείες συμπεριλαμβανομένης της χειρουργικής επέμβασης, της χημειοθεραπείας, της ακτινοθεραπείας και συνδυασμού αυτών καθώς και μέθοδοι διαχείρισης που έχουν αυξήσει σημαντικά το ποσοστό επιβίωσης. Όταν εντοπιστεί και διαγνωστεί έγκαιρα, ο καρκίνος είναι πιο πιθανό να ανταποκριθεί στη θεραπεία που μπορεί να είναι λιγότερο εντατική και να οδηγήσει σε μεγαλύτερη πιθανότητα επιβίωσης με λιγότερη ταλαιπωρία και μικρότερο οικονομικό κόστος.

Σκοπός της θεραπείας του παιδικού καρκίνου δεν είναι μόνο η ίαση, αλλά και η διατήρηση της ποιότητας ζωής και της ψυχολογικής και κοινωνικής ευεξίας των νεαρών ασθενών που διαταράσσεται από την ίδια τη νόσο, αλλά και από την απώλεια του φυσιολογικού ρυθμού ζωής εξαιτίας της ή εξαιτίας των παρενεργειών από τη μακρόχρονη θεραπεία.

Το 2018, ο ΠΟΥ εγκαινίασε την Παγκόσμια Πρωτοβουλία για τον Παιδικό Καρκίνο (GICC), στόχος της οποίας είναι να μειώσει το χάσμα επιβίωσης μεταξύ χωρών υψηλού και χαμηλού εισοδήματος. Ο στόχος αυτής της πρωτοβουλίας είναι να εξασφαλιστεί ότι τουλάχιστον το 60% των παιδιών με καρκίνο παγκοσμίως θα επιβιώσουν έως το 2030. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της ενίσχυσης των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης και της εκπαίδευσης των γονέων και των υγειονομικών επαγγελματιών για την έγκαιρη ανίχνευση της νόσου.

Η Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Παιδικού Καρκίνου μάς θυμίζει την ανάγκη να μην ξεχνάμε ποτέ τα παιδιά που δίνουν τη μάχη για τη ζωή, τις οικογένειές τους, τους φροντιστές τους, αλλά και τους γιατρούς που είναι δίπλα τους. Η στήριξή μας, η ενημέρωση και η ευαισθητοποίησή μας μπορούν να κάνουν τη διαφορά στην προσπάθεια για την εξάλειψη αυτής της φοβερής νόσου. Η φροντίδα και η υποστήριξη των παιδιών με καρκίνο είναι ένα καθήκον που όλοι μπορούμε να αναλάβουμε, ενισχύοντας τη μάχη τους για ζωή. Ας δώσουμε όλοι μαζί την υπόσχεση να βοηθήσουμε να γίνει το μέλλον τους πιο φωτεινό και γεμάτο ελπίδα.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

WOMEN TODAY

Γιατί ο καρκίνος χτυπά όλο και περισσότερες νέες γυναίκες;

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

Η ημέρα που ο παιδικός καρκίνος μπήκε στη ζωή της Χριστίνας και της Φρόσως