Αν σε προσβάλλει η λέξη «χοντρή», μάλλον τη θεωρείς συνώνυμο της «άσχημης»
- 16 ΝΟΕ 2023
Η Άλκηστις Πρωτοψάλτη αποφάσισε να αφαιρέσει τη λέξη «χοντρή» από το τραγούδι Άδωνις του Σταμάτη Κραουνάκη (κάτι που έφερε και την αντίδρασή του δημιουργού του) και αυτό έγινε (ακόμη μια αφορμή) για μια συζήτηση για τα σώματα των χοντρών ατόμων. Αυτό ίσως αντανακλά το πόσο ριζωμένο είναι μέσα μας να αποφεύγουμε τη γλώσσα που μας κάνει να νιώθουμε άβολα. Τα χοντρά άτομα (άνδρες, γυναίκες, non binary) αποδέχονται τη λέξη «χοντρή» («χοντρός», «χοντρό»). Θεωρούν ότι είναι ένας ουδέτερος χαρακτηρισμός. Όχι, κάτι που πρέπει να τα προσβάλλει. Είναι ένα περιγραφικό επίθετο. Γιατί έχει στιγματιστεί όμως τόσο πολύ, που φοβόμαστε να τη χρησιμοποιήσουμε;
Ο αποστιγματισμός της λέξης «χοντρή» χτυπάει την πόρτα. Θα του ανοίξει κανείς;
Τι συμβαίνει όμως όταν το σώμα των χοντρών ατόμων γίνεται ΤΟ πρόβλημα όλων των άλλων που βγάζουν συμπεράσματα βασισμένα σε κλισέ προκαταλήψεις; Τα χοντρά άτομα θεωρούνται οκνηρά, άρρωστα, τεμπέλικα, παραμελημένα από τον ίδιο τους τον εαυτό, ανέραστα, δυστυχισμένα. Ακούν συχνά το «αν χάσεις μερικά κιλά θα γίνεις κούκλα», μια δήθεν καλοπροαίρετη συμβουλή που στάζει χονδροφοβία (κυριολεκτικά εξισώνει την χοντρή με την άσχημη). Για κάποιους, η λέξη «χοντρή» είναι απλώς μια περιγραφή του μεγέθους του σώματος. Για άλλους, έχει γίνει συνώνυμο βρισιάς που χρησιμοποιείται για να υποκινεί την ντροπή και την ενοχή.
Στον δημόσιο λόγο, όταν κάποιοι άνθρωποι λένε τη λέξη «χοντρή» μερικές φορές εννοούν ασχήμια, αποτυχία, λαιμαργία, έλλειψη νοημοσύνης. Οι συνδηλώσεις είναι ξεκάθαρες. Και όσο αναληθείς κι αν είναι, βγάζουμε τα συμπεράσματά μας για την κοινωνία στην οποία ζούμε. Η λέξη περιγράφει -όχι μόνο τα πραγματικά σώματα των ανθρώπων- ΚΑΙ όλα τα κοινωνικά, πολιτικά και δομικά ζητήματα που θα αναγκαστούν να αντιμετωπίσουν ζώντας σε αυτό το σώμα, σε έναν κόσμο που το υποτιμά και το καταπιέζει. Όλο λάθος.
Λες και η λέξη «χοντρή» χρησιμοποιείται ως επιβεβαίωση της ανωτερότητας των γυναικών που χωράνε στο small και medium. Το πάχος (ακόμη και τα λίγα παραπάνω κιλά) έγινε πηγή ντροπής, γιατί έτσι φαίνεται να το ερμηνεύουν όλοι. Με κακόβουλη πρόθεση. Πάρα πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι οι χοντροί άνθρωποι είναι παχύσαρκοι επειδή είναι λαίμαργοι, τεμπέληδες και δεν νοιάζονται για την υγεία τους – για να μην αναφέρουμε το γεγονός ότι το να είσαι αδύνατος δεν σημαίνει ότι είσαι υγιής.
Το επίθετο χοντρός-ή-ό είναι μια λέξη που περικλείει μια περιθωριοποιημένη ταυτότητα. Δεν είναι προσβλητικό αν δεν το κάνουμε εμείς να ακούγεται προσβλητικό (*αναπαράγοντας το στερεότυπο ότι η εμφάνιση συνοδεύεται από κάποιο είδος ηθικής αξίας του ατόμου).
Τα media που προωθούν συμβουλές για την απώλεια βάρους διαιωνίζουν τον μύθο ότι το βάρος είναι θέμα προσωπικής επιλογής και ευθύνης. Ωστόσο, η επιστήμη έχει αποδείξει ότι το μέγεθος του σώματος είναι αποτέλεσμα των κοινωνικών και οικονομικών επιρροών, της γενετικής, της παραγωγής και διαθεσιμότητας τροφίμων, του αστικού σχεδιασμού, της διαφήμισης.
Χοντρή vs Plus Size
H Ashley Graham βγάζει φλύκταινες όταν βλέπει ετικέτα plus size σε ρούχα. Δεν δέχεται αυτή την κατηγοριοποίηση γιατί πιστεύει ότι από πίσω της κρύβεται μια κριτική απέναντι στις γυναίκες, ότι δεν τρέφονται σωστά, ότι δεν γυμνάζονται όσο πρέπει, ότι δεν νοιάζονται για το σώμα τους και ότι είναι ανασφαλείς και δεν έχουν δικαίωμα στην θηλυκότητα. Ξέρει ότι στο μέλλον δεν πρέπει να βλέπουμε την ταμπέλα plus size στα καταστήματα. Πρέπει απλά να υπάρχουν στα ράφια όλα τα μεγέθη.
Η ιταλική Vogue την έβαλε αρετουσάριστη σε editorial μόδας με επώνυμους σχεδιαστές. Αποστολή της είναι να σε πείσει ότι η αυτοεκτίμηση μας δεν καθορίζεται από μια ετικέτα που γράφει small η medium στη φούστα σου. Δεν ακούει τη φωνή στο κεφάλι της που της λέει διαρκώς ότι πρέπει να χάσει κιλά για να γίνει πιο όμορφη και πιο ποθητή. Γιατί να εξαλείψουμε τη λέξη «χοντρή» από την καθημερινότητά μας αντί να αλλάξουμε τη συζήτηση γύρω από αυτή; Ακριβώς όπως η queer κοινότητα έχει επανακτήσει το “queer” για να σταματήσει τη χρήση του με υποτιμητικούς ή προσβλητικούς τρόπους.
Αν σταματήσουμε να χρησιμοποιούμε το «χοντρή» για να μην προσβληθεί κάποιος, τότε η λέξη αποκτά περισσότερη δύναμη από ό,τι της αξίζει ως βρισιά.
Η Ίρις Γεωργιάδου σε συνέντευξή της στη Δέσποινα Δημά στο Ladylike είπε το πιο υπέροχα πράγμα. «Υπήρξαν φορές που επειδή με αποκάλεσα χοντρή, μου έχουν απαντήσει “Αχ μη λες χοντρή, είναι άσχημο”, “Έ, όχι και χοντρή, δεν είσαι χοντρή! Χυμώδης είσαι”. Καθόλου ανεξήγητο σαν φαινόμενο βέβαια, καθώς ο χοντρός άνθρωπος έχει ταυτιστεί με ανέραστα, ανεπιθύμητα πλάσματα, τα οποία λογικά μόνο τρώνε και κωλυσιεργούν. Είναι μια απλή περιγραφή, όπως είναι το “λεπτή”. Αν με έλεγα “λεπτή” στα στόρι μου, θα μου απαντούσαν “αχ μη λες λεπτή, είναι άσχημο”; Όχι βέβαια».
Κάθε μέρα, βομβαρδιζόμαστε συνεχώς με εικόνες αδύνατων και ψηλών μοντέλων και διασημοτήτων που δείχνουν τέλειες όλη την ώρα. Μας υπενθυμίζουν διαρκώς ότι οι ρυτίδες, η κυτταρίτιδα, οι ραγάδες, οι τρίχες στο σώμα και κάθε άλλο «ελάττωμα», είναι οι χειρότερες αμαρτίες που θα μπορούσε ποτέ να διαπράξει μια γυναίκα. Καθόλου ειρωνικά, θυμήθηκα τον στιχο «Η θεωρία καταρρέει, οι χοντροί είναι οι ωραίοι».
