Από πότε ο κόσμος ψηφίζει τραμπούκους σαν τον Donald Trump;

Ας αφήσουμε κατά μέρος τους δημοσκόπους, οι οποίοι έδιναν σταθερό προβάδισμα λίγων μονάδων στην Hillary Clinton, ακόμα και κατά τη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας. Η ανάλυση των αιτιών για τις οποίες έπεσαν έξω αυτή τη φορά παρέλκει τη συγκεκριμένη στιγμή. Κι ας περάσουμε στο ζουμί. Στον Αμερικανό ψηφοφόρο και τη mentality που τον ώθησε στο να βάλει τικ στο κουτάκι του ψηφοδελτίου που έγραφε ”Donald Trump/ Michael Pence”.

Από την αρχή του άσχημου πανηγυριού της υποψηφιότητας Trump, οι πολιτικοί αναλυτές και λοιποί αρθρογράφοι προσπαθούσαν να προσδιορίσουν τα κοινά χαρακτηριστικά των υποστηρικτών του με βάση την ενημέρωσή τους για την πολιτική και τη δημόσια ζωή εν γένει.

Η αρχική εκτίμηση ήταν ότι επρόκειτο απλά για πολίτες που δεν είχαν ιδέα για τις ακραίες και επικίνδυνες απόψεις του υποψηφίου. Τον γνώριζαν απλώς ως επιτυχημένο επιχειρηματία και παρουσιαστή reality show με μια ”αδυναμία στο γυναικείο φύλο”. Δεν έβρισκαν κάτι κακό σε όλα αυτά. Αυτή η απλοϊκή ερμηνεία ξεπεράστηκε πολύ γρήγορα. Διότι και τα οικονομικά σκάνδαλα που αφορούσαν στις εταιρίες του έγιναν γρήγορα γνωστά και οι ακροδεξιές του απόψεις και προτάσεις εκφράστηκαν άμεσα και ο άκρατος σεξισμός του ξεκίνησε να αναβλύζει ξανά με κάθε ευκαιρία. Το παρελθόν του ”βγήκε εκεί έξω” ανάγλυφα και οποιοσδήποτε είχε πρόσβαση σ’ αυτό.

Η δεύτερη προσπάθεια ερμηνείας των χαρακτηριστικών του μέσου υποστηρικτή του Trump επικεντρώθηκε στο κοινωνικοοικονομικό του status. Συνοπτικά, ο μέσος υποστηρικτής του ήταν άντρας, λευκός, χωρίς πανεπιστημιακή μόρφωση, ο οποίος πίστευε ότι ”η φωνή του δεν ακουγόταν” ως προς τα ζητήματα που τον αφορούσαν. To think tank RAND Corporation, όσο ακόμα ο Trump κονταροχτυπιόταν με τον Ted Cruz για το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων, στο πλαίσιο των ερευνών του για τα χαρακτηριστικά των υποστηρικτών του πρώτου, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι συγκεκριμένοι άνθρωποι πίστευαν ότι η εκάστοτε κυβέρνηση πράττει το ακριβώς αντίθετο από αυτό που εκείνοι θέλουν. Δυο βασικά παραδείγματα: η μεταναστευτική πολιτική και το φορολογικό σύστημα.

Από το σημείο εκείνο και έπειτα, το παζλ συμπληρώθηκε με το κομμάτι που αναγράφει πάνω ”περισσότερη ασφάλεια και λιγότερη ελευθερία”, την αρχή που σε γενικές γραμμές ασπάζονται οι περισσότεροι μη φιλελεύθεροι Αμερικανοί ψηφοφόροι, είτε είναι Ρεπουμπλικάνοι, είτε Δημοκρατικοί. Πώς επιτυγχάνεται η ασφάλεια αυτή; Σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής, η απάντηση είναι ”πόλεμος”. Επίθεση σε όσους απειλούν άμεσα ή έμμεσα την Pax Americana.

Σε εσωτερικό επίπεδο, η προτεινόμενη πολιτική του Trump, που έγινε άμεσα αποδεκτή από τον μέσο υποστηρικτή του, ήταν η προληπτική και κατασταλτική δράση απέναντι σε κάθε κίνδυνο. Τείχος στα σύνορα με το Μεξικό, κρατική βάση δεδομένων με τα ονόματα των μουσουλμάνων υπηκόων, κεκαλυμμένο πογκρόμ κατά μελών των οικογενειών τρομοκρατών. Ο μικρός φασίστας που κρύβεται μέσα σε κάθε άνθρωπο είχε ξυπνήσει.

Φυσικά ο Trump σάρωσε στα μη ευημερούντα κέντρα των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι ακτές, πλην ολίγων εξαιρέσεων, στήριξαν Clinton. Έτσι κι αλλιώς, δεν περιμέναμε οι μεσοδυτικές ή νότιες Πολιτείες να στηρίξουν μια privileged γυναίκα για Πρόεδρο. Σε μέρη όπου ο ρατσισμός εκφράζεται καθημερινά και με ακρότητες, όπως οι εν ψυχρώ πυροβολισμοί Αφροαμερικανών από αστυνομικούς, δεν υπήρχε περίπτωση ο μέσος ψηφοφόρος να μην ”αγκαλιάσει” τον Trump και το ”μπουκέτο” των παρανοϊκών ιδεών του.

Ας μην τα ρίχνουμε, όμως, όλα στον ρατσισμό. Άλλοι είναι οι λόγοι για τους οποίους ο Trump έκοψε το νήμα στον συγκεκριμένο αγώνα. Γυναίκες και Latinos, για παράδειγμα, δυο κατηγορίες πολιτών που ζουν διαρκώς τη διάκριση στο πετσί τους, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, δεν είχαν κανέναν απολύτως λόγο να στηρίξουν έναν σεξιστή ρατσιστή.

Και όμως, αποφάσισαν να στηρίξουν Trump για να μην στηρίξουν Hillary. Τι πρόβλημα παρουσίαζε η υποψηφιότητα Clinton, για τις συγκεκριμένες κατηγορίες ψηφοφόρων; Η Hillary αποτελεί τμήμα της ελίτ, πολιτικής και επιχειρηματικής (όσον αφορά στην επαγγελματική της καριέρα πριν εμπλακεί με την πολιτική). Το σκάνδαλο με τα emails και το FBI επηρέασε το εκλογικό σώμα, αλλά όχι σε βαθμό που να αποτελέσει αποφασιστικό παράγοντα καταψήφισής της. Στη συλλογική αμερικανική συνείδηση, η Clinton ανήκει στην πάστα των ”παλιών πολιτικών”, των διεφθαρμένων, των διαπλεκόμενων με το ”αγγελικό πρόσωπο”, ενώ ο Trump, ο ”ειλικρινής” τραμπούκος που χτύπησε τις ευαίσθητες λαϊκιστικές χορδές του μέσου ψηφοφόρου που αγαπά να μισεί τον διαφορετικό, τον καλύτερο, τον πιο μορφωμένο από αυτόν, κατέστη ο ”Μεσσίας” θεματοφύλακας του αμερικανικού ονείρου.

Και το ”grab her by the pussy”; Πώς συνέχισαν οι γυναίκες υποστηρικτές του να πιστεύουν ότι αυτός ο τύπος είναι κατάλληλος για Πρόεδρος της χώρας τους; Πού πήγε η γυναικεία αξιοπρέπεια; Εκεί όπου καταλήγει κάθε είδους αξιοπρέπεια, όταν η βάση σκέψης και λήψης αποφάσεων είναι βαθιά απολιτίκ και εκδικητική απέναντι στο ”κατεστημένο” και το ”σύστημα”, όπως αυτό παρουσιάζεται ότι εκπροσωπείται από τον εκάστοτε αντίπαλο του εκάστοτε λαϊκιστή.

Τι κάνουμε, λοιπόν; Πέφτουμε ξανά από τα σύννεφα με αφορμή το σημερινό εκλογικό αποτέλεσμα; Ή καθόμαστε να αναλογιστούμε στα σοβαρά πώς έχει φτάσει ο κόσμος να εναποθέτει το μέλλον του στα χέρια του κάθε επικίνδυνου φασίστα; Η ρίζα του προβλήματος είναι οι απανταχού ”ψεκασμένοι”. Η λύση βρίσκεται, πάντοτε, στην παιδεία. Η γενιά μας είναι, μάλλον, χαμένη. Πρέπει επειγόντως να σκεφτούμε πώς δεν θα χαθούν οι επόμενες γενιές και να κινηθούμε προς την κατεύθυνση αυτή χωρίς περιστροφές και με τη φράση ”δε βαριέσαι” να εξαφανιστεί άμεσα από την καθημερινότητά μας.