Daphne Caruana Galizia: Όταν η ανεξάρτητη δημοσιογραφική έρευνα δολοφονείται εν ψυχρώ

Και κάτι μας λέει ότι δεν πρόκειται να γίνει ποτέ, εκτός αν αναλάβει τη διαλεύκανση της υπόθεσης κάποιος με τις ικανότητες και το τσαγανό της Galizia. Σημειώνεται πως το τελευταίο της κείμενο είχε αναρτηθεί στο blog της τα ξημερώματα της ίδιας ημέρας.

Η Daphne Caruana Galizia γεννήθηκε τον Αύγουστο του 1964 στην πόλη Sliema της Μάλτας. Σπούδασε αρχικά στο Καθολικό Κολέγιο της Μάλτας ενώ το 1997 πήρε και το πτυχίο της στην αρχαιολογία. Παντρεύτηκε το 1985 με τον Peter Caruana Galizia και απέκτησαν μαζί τρία παιδιά. Ξεκίνησε να εργάζεται ως δημοσιογράφος το 1987. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 εργαζόταν ως αρθρογράφος στις εφημερίδες The Sunday Times of Malta και The Malta Independent. Παράλληλα δημοσίευε τα αποτελέσματα των δημοσιογραφικών της ερευνών στο blog της με τίτλο Running Commentary (Daphne Caruana Galizia’s Notebook). Το blog της συγκαταλέγεται ανάμεσα στα πιο δημοφιλή της Μάλτας, με επισκεψιμότητα πάνω από 400 χιλιάδες μοναδικούς χρήστες ανά μήνα.

Photo credit: AP Photo/Jon Borg

Το περιεχόμενο του blog της αποτέλεσε αφορμή για μια σειρά από δικαστικές περιπέτειες. Το 2010 άσκησε εναντίον της αγωγή για συκοφαντική δυσφήμηση ο Μαλτέζος δικαστής Consuelo Scerri Herrera. Η συγκεκριμένη υπόθεση δεν εκδικάστηκε, καθώς ο ενάγων παραιτήθηκε, στην πορεία, από τη διαδικασία. Η Caruana Galiziaείχε συλληφθεί τον Μάρτιο του 2013 επειδή δεν είχε τηρήσει την “προεκλογική σιγή” που επιβάλλεται στους δημοσιογράφους πριν από τη διενέργεια εθνικών εκλογών. Η ίδια είχε δημοσιεύσει online βίντεο όπου διακωμωδούσε τον – τότε επικεφαλής της αντιπολίτευσης Joseph Muscat – και μετέπειτα πρωθυπουργό.

Πρόσφατα το γνωστό site Politico την είχε κατατάξει στους 28 πιο επιδραστικούς ανθρώπους στα μέσα ενημέρωσης και την πολιτική. Οι έρευνες της Caruana Galizia ξεσκέπασαν πολλά σκάνδαλα της πολιτικής σκηνής της Μάλτας. Οι πρόσφατες πρόωρες εκλογές προκηρύχτηκαν εξαιτίας μιας σειράς σκανδάλων που η Caruana Galizia βοήθησε να αποκαλυφθούν. Σε αυτά εμπλέκονταν, μεταξύ άλλων, στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού Joseph Muscat. Σημαντικότατος ήταν και ο ρόλος της στην υπόθεση των Panama Papers. Πρόκειται για περισσότερα από 11 εκ. αρχεία που διέρρευσαν στον τύπο το 2015 και αποκαλύπτουν τις μεθόδους μέσω των οποίων οι off-shore προορισμοί γίνονται το μέσο για την φοροδιαφυγή εκ μέρους πολύ ισχυρών προσωπικοτήτων της πολιτικής, της οικονομίας, αλλά και του αθλητισμού.

Η δράση της Caruana Galizia ενοχλούσε βαθύτατα το παρακράτος της Μάλτας και η ιδιαιτερότητα της δημοσιογραφικής της δράσης συνίστατο, μεταξύ άλλων, στην ανισότητα που υπάρχει ανάμεσα στο ευρωπαϊκό προφίλ και status του συγκεκριμένου κράτους και το σύνολο των οικονομικών δραστηριοτήτων που αναπτύσσονται (ή φέρονται να αναπτύσσονται) πάνω σε αυτό. Πολιτικοί και επιχειρηματίες με υπεράκτιες επιχειρήσεις ξεσκεπάστηκαν χάρη στη δημοσιογραφική έρευνά της, ενώ κάποιες από τις υποθέσεις που έθιξε (και συγκεκριμένα αυτή για τις offshore εταιρίες του Προέδρου της χώρας) κατάφεραν να απειλήσουν και την ανάληψη της προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη Μάλτα.

Ο θάνατός της προκάλεσε σοκ στην κοινή γνώμη της Μάλτας. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ίδια είχε ενημερώσει τις αρχές πριν λίγες εβδομάδες ότι δεχόταν απειλές για τη ζωή της. Ο πρωθυπουργός της χώρας χαρακτήρισε τη δολοφονία “βάρβαρη επίθεση” και δήλωσε ότι, παρά το γεγονός πως η ίδια τον επέκρινε διαρκώς, τίποτα δεν μπορεί να δικαιολογήσει μια τέτοιου είδους ενέργεια.

Πώς θα συλληφθούν οι ηθικοί και φυσικοί αυτουργοί; Σε ένα βαθιά διεφθαρμένο και ταυτόχρονα καθ’ όλα νομιμοφανές κράτος, το ζήτημα της διαλεύκανσης της υπόθεσης δεν εξαρτάται από τη συνδρομή του FBI (φυσικά ακούστηκε πως θα συνδράμει και αυτό) ή οποιουδήποτε άλλου οργανισμού με αντίστοιχη εμπειρία σε τέτοιες υποθέσεις. Οι ελπίδες για να αναδειχθεί η αλήθεια έχουν ήδη σβηστεί. Η Γκαλιζία πίστευε πως όλοι πρέπει να κρίνονται εφόσον συμμετέχουν στην πολιτική ζωή. Εδώ που τα λέμε, δεν έλεγε κάτι που, εκ πρώτης όψης, ένας δημοσιογράφος με στοιχειώδη αίσθηση του καθήκοντος θα τολμούσε να αμφισβητήσει. Πρεσβεύοντας, όμως, το αυτονόητο, έχασε τη ζωή της. Τι κι αν ο μέσος πολίτης της Μάλτας έτρεφε γνήσια συναισθήματα αγάπης και ευγνωμοσύνης στο πρόσωπό της, η πολιτεία δεν κατόρθωσε, εν έτη 2017, να την προστατέψει. Κι αυτό το έλλειμμα απέναντι στην προστασία των δημοσιογράφων είναι λυπηρό, καθώς θυμίζει τις πρακτικές του Putin και τις απόψεις του Trump και βρίσκεται σε απόλυτη αναντιστοιχία με τις αρχές των Ευρωπαϊκών δημοκρατιών.

Κεντρική φωτογραφία: AP Photo/Virginia Mayo