Δεν είναι ταινία θρίλερ. Η Ελένη Τοπαλούδη ήταν μία από εμάς

Αυτό σκέφτηκαν, ένα σώμα για να γίνει η δουλειά. Δεν τους βγήκε; πέταμα. Χτύπα τη τη βρώμα, που θα μας πει και όχι, στο κεφάλι, εκεί, κι αλλού, κι όποιον πάρει ο χάρος. Ο ένας το παραδέχτηκε, ο άλλος το αρνείται. Ήταν σε ήρεμη ψυχική κατάσταση, καθόλου εν βρασμώ, αναφέρουν οι Αρχές. Θα τιμωρηθούν, ναι. Αλλά εκείνη μια φορά πίσω δεν έρχεται.

Καθώς γράφω, η οθόνη δίπλα μου παίζει πλάνα από την κηδεία της κοπέλας στο Διδυμότειχο. Οι γονείς πίσω από τη σωρό, κορμιά χωρίς παλμό. Θυμάμαι τον πατέρα μου, πόσο ανησυχούσε τις νύχτες που αργούσα να γυρίσω σπίτι. «Τόσα γίνονται, να μας παίρνεις τηλέφωνο, να μη χάνεσαι, φοβόμαστε. Κάνε παιδιά και θα καταλάβεις». Κρατήσου, μην κλάψεις. Τι θα καταφέρεις μόνο με τη θλίψη; συνέχισε να γράφεις.

Η Ελένη Τοπαλούδη δεν είναι η πρώτη, δεν θα είναι η τελευταία.

Ποσώς μ’ ενδιαφέρει πώς βρέθηκε σ’ εκείνο το σπίτι στη Λίνδο, από πού τους ήξερε, αν είχε περάσει από το μυαλό της να συνευρεθεί ερωτικά και με τους δύο, αν ήταν ερωτευμένη με τον έναν ή τον άλλο, αν τους γνώρισε το πρωί ή το προηγούμενο βράδυ, τι φορούσε όταν πήγε και τι ώρα ήταν. Δε μ’ ενδιαφέρουν όλα αυτά. Αυτό που με νοιάζει, το πιο εξοργιστικό, είναι ο λόγος, η αιτία που συνέβη όλο αυτό. Και που όσο κι αν παλεύουμε να το αποτάξουμε, είναι και πάλι εδώ, δε φεύγει, δεν είναι απομεινάρι.

Είναι μια κατάσταση πολύ πιο παγιωμένη απ’ όσο θέλουμε να πιστεύουμε. Είναι αυτή η ακατανίκητη φαλλοκρατία που συντηρείται από το δικαίωμα που νομίζει πως έχει κάποιος πάνω σε μία γυναίκα. Αυτό είναι το κίνητρο. Να τη χουφτώσεις στο λεωφορείο, να βρίσεις «άλλη μια πουτάνα που σε παράτησε», να την πιέσεις λίγο παραπάνω αν αρνηθεί «γιατί όταν μια γυναίκα λέει όχι, εννοεί πάντα ναι», να την πειράξεις με τα φιλαράκια σου την ώρα που περνάει με το στενό κολάν από το απέναντι πεζοδρόμιο «γιατί, έλα τώρα μωρέ, τα θέλει ο κώλος της», να την κερατώσεις, γιατί «ο άντρας είναι άντρας και θα την κάνει τη λαδιά του», να της τάξεις λαγούς με πετραχήλια για να κάνεις τη δουλίτσα σου, να νιώθεις βαθιά μέσα σου, όσο κι αν δεν το ξεστομίζεις για να μη σε πούνε κι εσένα σεξιστή πως είσαι πιο δυνατός από εκείνη, την έχεις του χεριού σου. Με μία κίνηση.

Οι δύο δολοφόνοι της 21χρονης Ελένης δεν την φοβήθηκαν στιγμή. Δεν την σεβάστηκαν λεπτό. Ήξεραν πως δεν κινδύνευαν καθόλου από εκείνη. Ο «κυνηγός» και το «θήραμα», δε λέμε; τι να πάθεις από κάτι που τρέχει για να μην το πιάσεις;

Τολμώ να μαντέψω πως το αρχικό κίνητρο δεν ήταν να την σκοτώσουν, αλλά να την εξευτελίσουν, όπως έκανε εκείνη όταν αρνήθηκε. Κι αυτό είναι ακόμα πιο τρομακτικό. Η κοπέλα πλήγωσε τον εγωισμό τους, και τιμωρήθηκε. Με αποτρόπαιο, ακραίο τρόπο που τους καθιστά μια νοσηρή εξαίρεση, ναι, αλλά αυτό το εύκολο «ένστικτο» της τιμωρίας που έχουν μερικοί, που μπορεί να μην φτάνει μέχρι τη χειροδικία, είναι από μόνο του εν δυνάμει επικίνδυνο και ατιμωτικό για μία γυναίκα.

Δεν έχουν περάσει παρά λίγες εβδομάδες από τότε που με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Κατά της Βίας των Γυναικών επισημαίναμε εδώ πως 1 στις 4 γυναίκες έχουν υποστεί κακοποίηση μία φορά στη ζωή τους. Ο απολογισμός ξεδιπλώνεται θλιβερά. «Οι βιασμοί στην Ελλάδα ξεπερνούν τις 4.500 τον χρόνο. Μόνο ένα μικρό ποσοστό καταγγέλλεται», αναφέρει στον News 24/7 στους 88,6 η ειδική ψυχολόγος σε θέματα σεξουαλικής κακοποίησης και βίας, Μαρία Τόκα, επισημαίνοντας πως οι αιτίες πηγάζουν από τον ρατσισμό και την πατριαρχική μορφή της κοινωνίας. Και κάπου εδώ θυμάμαι τα λόγια της Ευφροσύνης Σπανέα, ψυχολόγου στο Συμβουλευτικό Κέντρο της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων: «Η βία κατά των γυναικών οφείλεται στην πατριαρχική δομή, είναι ένα μέσο επιβολής και κυριαρχίας του ενός φύλου σε βάρος του άλλου. Η έμφυλη βία είναι μια μορφή τυραννίας στην οικογένεια, μια αντιδημοκρατική μορφή συνύπαρξης. Όσο οι άνθρωποι εκδημοκρατίζονται και άρα μπορούν να αντέξουν να συνυπάρχουν με άλλους ανθρώπους και να βιώνουν ομαλά τη διαφορετικότητα, να συνεργάζονται, να συνδιαλέγονται, να μετασχηματίζουν τις αντιθέσεις τους σ’ έναν κοινό τόπο που ικανοποιεί και τους δύο, να βλέπουν τη σχέση όχι σαν ένα παιχνίδι που ο ένας χάνει κι ο άλλος κερδίζει, αλλά που είτε και οι δύο θα κερδίσουν είτε θα χάσουν».

Σ’ ένα απομονωμένο εξοχικό ενός νησιού, δύο νεαροί άντρες βιάζουν και πετούν στη θάλασσα ζωντανή μια κοπέλα γιατί αρνήθηκε να κάνει σεξ μαζί τους. Αν ήταν ταινία, το πνεύμα της θα επέστρεφε και θα έπαιρνε εκδίκηση, θα τους διέλυε. Αλλά η Ελένη είχε την ατυχία να ζήσει σ’ έναν κόσμο αληθινό που κεντρικός πρωταγωνιστής είναι το άδικο. Και ποτέ δεν πεθαίνει.