Είμαστε όντως σεξιστές επειδή σχολιάσαμε αρνητικά το φόρεμα της Μπέτυς Μπαζιάνα;

Πέραν, όμως, του προφανούς, της ανακύκλωσης και της προσθήκης νέων τάσεων και στοιχείων, υπάρχουν ορισμένα κομμάτια της έννοιας “στιλ” τα οποία είναι διαχρονικά. Ένα από αυτά είναι το συνολικό αποτέλεσμα, η ολότητα, η εικόνα του ατόμου. Ακροβατώντας στα όρια του “mansplaining” (από την ανάποδη) θα πω ότι μια punk εμφάνιση είναι τόσο στιλάτη όσο και μια εμφάνιση επηρεασμένη από τους beatniks ή μια εμφάνιση που δεν είναι επηρεασμένη από τίποτα, ωστόσο το “όλον” της δεν “βγάζει” παραφωνίες ή και αν “φαλτσάρει”, ο τρόπος απόδοσής της είναι τέτοιος που δεν την χαρακτηρίζει “κακόγουστη”.

Σεξιστική είναι μια συμπεριφορά όταν βασίζεται στην προκατάληψη απέναντι στο φύλο ή εκφράζει διάκριση οποιουδήποτε είδους απέναντι σ’ αυτό.

Σεξιστική είναι η συμπεριφορά ενός άντρα οδηγού απέναντι σε μια γυναίκα οδηγό, όταν την καθυβρίζει με αφορμή το φύλο της και όχι με αφορμή το ότι, κατά τη γνώμη του, δεν έχει καλή οδηγική ικανότητα. Πέρα από το προφανές “άσε το τιμόνι και πήγαινε να πλύνεις κανένα πιάτο” και όλα τα όμοιά του, οι σεξιστικές συμπεριφορές που υπάρχουν στην καθημερινότητα είναι δεκάδες και, συνήθως, δεν τις θεωρούμε τέτοιες. Σεξιστικό είναι να σκέφτεται και να σε παροτρύνει ο προϊστάμενός σου ή το αφεντικό σου “να πας εσύ στο ΙΚΑ/ τη ΔΟΥ/ οπουδήποτε, που είσαι κοπέλα και θα σε εξυπηρετήσουν πιο εύκολα”. Σεξιστικό είναι και το ότι, πράγματι, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να σε εξυπηρετήσουν πιο εύκολα (ή να σε εξυπηρετήσουν γενικότερα).

Σεξιστικό είναι, κι ας μην το αντιλαμβάνεσαι αμέσως, το να μη σταματάς ένα ελεύθερο ταξί επειδή το οδηγεί γυναίκα, το να σκέφτεσαι για κάποια γυναίκα ότι είναι (αναίτια) εκνευρισμένη μάλλον επειδή έχει περίοδο ή το να περνάει από το μυαλό σου ότι κάποια δεν θα κάνει καλά την πολύ απαιτητική δουλειά της, επειδή “η φύση των καθηκόντων της είναι αντρική”, δηλαδή έχει υψηλού επιπέδου απαιτήσεις, από πνευματικής και φυσικής άποψης.

Σεξιστικό είναι και το να σκέφτεσαι ότι “δε γίνεται ένας άντρας να είναι νηπιαγωγός”, αλλά αυτό, φυσικά, είναι ένα θέμα για άλλο άρθρο. Σε τέτοια θέματα κυρίως εδράζονται και εκφράζονται η προκατάληψη και η διάκριση.

Ας μιλήσουμε, όμως, λίγο ακόμα για το φόρεμα της κας Μπαζιάνα, για να ξεκαθαρίσουμε ακόμα μια φορά τα αυτονόητα. Η σύντροφος του πρωθυπουργού δεν δέχτηκε επίθεση από όλους όσους είπαμε ότι το σύνολό της δεν ήταν αυτό που άρμοζε στην περίσταση, επειδή είναι γυναίκα. Με τον ίδιο τρόπο σκεφτήκαμε, όλοι όσοι είχαμε τη συγκεκριμένη άποψη, για την εμφάνιση του ίδιου του πρωθυπουργού και της υπόλοιπης ελληνικής αντιπροσωπείας (στην Κίνα και αλλού). Εξίσου απαράδεκτη ήταν και η εμφάνιση του Υπουργού Εξωτερικών κ. Νίκου Κοτζιά, κατά την έξοδό του από το αεροπλάνο, όπου φορούσε ένα t-shirt τύπου polo. Εξίσου θεωρούμε ότι η άρνηση του πρωθυπουργού να φορέσει γραβάτα σε μια επίσημη περίσταση είναι το δικό του “stunt”, το οποίο εξυπηρετεί τη δική του ατζέντα. Τα σχόλια, όμως, για την εμφάνιση της συντρόφου του, δεν είναι σεξιστικά.

Σεξιστικό θα ήταν να πούμε πως η Μπέτυ Μπαζιάνα δεν είναι ικανή να διδάξει στο πανεπιστήμιο, επειδή είναι γυναίκα. Σεξιστικό (και με άλλες προεκτάσεις) θα ήταν να πούμε ότι η Μπέτυ Μπαζιάνα είναι “η άσχημη ή η χοντρή που ξεκουβαλήθηκε με τον άντρα της στην Κίνα”. Αλλά αυτό δεν ειπώθηκε στις περιπτώσεις όπου το σχόλιο έγινε για την επίσημη συνάντηση με τον Κινέζο πρωθυπουργό. Τα αρνητικά σχόλια στο ρούχο της έγιναν με επίκεντρο την περίσταση και την προσωπική της προετοιμασία και “εκτέλεση” της εμφάνισής της. Θέλαμε να φοράει ένα ρούχο να ταιριάζει και σε εκείνη και στην περίσταση. Και κάτι τέτοιο δεν συνέβη.

Παραδίπλα στην κα Μπαζιάνα βρισκόταν η κα Σία Αναγνωστοπούλου, της οποίας η φωτογραφία κυκλοφόρησε λίγες ώρες αργότερα. Πολλοί τη θεωρήσαμε κακόγουστη, ωστόσο για τη συγκεκριμένη περίσταση και τους λόγους που εξυπηρετούσε (με δυο λόγια, συζήτηση της πιθανότητας διενέργειας επενδύσεων στην Ελλάδα από μια χώρα – υπερδύναμη), το ταγιέρ της ήταν ορθότατα επιλεγμένο και τα μαλλιά της, εξαιτίας των οποίων την έχουν αποκαλέσει “Robert Plant”, αυτή τη φορά ήταν χτενισμένα. Δεν θα ντυνόμασταν, μάλλον, ποτέ έτσι. Ούτε θα χτενιζόμασταν έτσι. Όμως, η κα Αναγνωστοπούλου έχει αυτό το στιλ και το υποστήριξε πλήρως, διαλέγοντας κατάλληλα ρούχα για την περίσταση.

Η σύντροφος του πρωθυπουργού δεν δέχτηκε επίθεση από όλους όσους είπαμε ότι το σύνολό της δεν ήταν αυτό που άρμοζε στην περίσταση, επειδή είναι γυναίκα.

Με δυο λόγια, δεν καταλαβαίνω γιατί δεν χαρακτηριστήκαμε “σεξιστές” απέναντι στα αρνητικά σχόλια για το ασιδέρωτο polo του κ. Κοτζιά, αλλά μας είπαν “σεξιστές” για την άποψη επί του φορέματος της κας Μπαζιάνα. Αφού ειπώθηκαν εξίσου αρνητικά σχόλια για όλα τα μη αρμόζοντα στην περίσταση outfits όλης της ελληνικής αντιπροσωπείας, γιατί ορισμένοι έχουν επιλεκτικές ευαισθησίες και χρησιμοποιούν τη λέξη “σεξισμός” μόνο εκεί όπου τους εξυπηρετεί, είτε για να δηλώσουν “διαφορετικοί” απέναντι στη “μαζική ψυχολογία” που “έσπευσε να καταδικάσει” μια τέτοια εμφάνιση, είτε γιατί θίχτηκαν από ιδεολογικής ή άλλης άποψης;

Και, πριν προφτάσετε να μας ξαναπείτε “σεξιστές” με αφορμή το σχόλιο για ένα ρούχο, αναρωτηθείτε για λίγο το εξής. Έχετε πάει ποτέ σε συνέντευξη για δουλειά φορώντας κάτι εξαιτίας του οποίου ενδεχομένως να σας απέρριπταν για τη θέση;

Μακάρι να ζούσαμε σε έναν κόσμο όπου σημασία θα είχαν μόνο το περιεχόμενο του βιογραφικού μας σημειώματος και οι προσωπικές μας ικανότητες. Ζούμε, όμως, σε έναν κόσμο όπου η εμφάνιση παίζει ρόλο και ορισμένοι δεν έχουμε την αυταπάτη ότι μπορούμε να αλλάξουμε μια τέτοια παγκόσμια αντίληψη σε μια μέρα.