Εξομολόγηση: Τρώω κρυφά ακόμα και σήμερα

Η αλήθεια είναι ότι στο σπίτι μας μαγείρευαν συνέχεια η μητέρα μου και η γιαγιά μου, οπότε πάντα υπήρχε έτοιμο (και πολύ νόστιμο) φαγητό. Το πρόβλημα δεν ήταν το ένα (μεγάλο) πιάτο φαγητό που έτρωγα το μεσημέρι. Το πρόβλημα ήταν το ανελέητο τσιμπολόγημα που μεσολαβούσε ανάμεσα σ’ αυτό και την ώρα που θα πήγαινα για ύπνο. saitaki 1 Όποτε υπήρχε γλυκό μέσα στο σπίτι, φρόντιζα να αντικαθιστώ το πρωινό μου με αυτό, π.χ. τούρτα γενεθλίων αντί για δημητριακά με γάλα. Κι όποτε υπήρχε κέικ, παγωτό ή οτιδήποτε άλλο λιχούδικο, φρόντιζα να επισκέπτομαι την κουζίνα με κάθε πιθανή δικαιολογία. Αν συναντούσα κάποιον στην κουζίνα εκείνη τη στιγμή, δεν έλεγα ότι είχα έρθει να φάω. Αλλά ότι ήθελα νερό ή να τον/την ρωτήσω κάτι που σκεφτόμουν και είχα ξεχάσει να ρωτήσω.

Λιχούδης Πινόκιο 

Έτσι, εντόπιζα το εκάστοτε κουτί της λιχουδιάς, έτρωγα ένα τεμάχιο από αυτό που είχε μέσα, φροντίζοντας να μη με δει κανείς, έπαιρνα άλλο ένα στο χέρι κι έκρυβα κι ένα μέσα σε μια χαρτοπετσέτα. Γιατί το ένα κομμάτι δεν ήταν ποτέ αρκετό. Γιατί η μάνα μου και ο πατέρας μου πολλές φορές μου είχαν επισημάνει να μειώσω την ποσότητα του φαγητού που έτρωγα για μεσημέρι και να περιορίσω τον αριθμό των σνακ, αλλά εγώ θεωρούσα ότι, τρώγοντας κρυφά, δεν υπήρχε λόγος να αλλάξω τίποτα στις διατροφικές μου συνήθειες. Θα έτρωγα ό,τι ήθελα, όσο ήθελα κι απλά δε θα το έβλεπε κανείς. Κι έτσι, παρέμενα υπέρβαρη, παρότι η ποιότητα του καθημερινού μου φαγητού ήταν εξαιρετική: λαχανικά από τον κήπο μας, κρέας το πολύ δυο φορές τη βδομάδα, πολλά όσπρια, λάδι με το μέτρο, κ.λπ. Και το κρυφό τσιμπολόγημα συνέχιζε.

Από την ενηλικίωσή μου μέχρι σήμερα, σε γενικές γραμμές βρίσκομαι “στα κιλά μου”. Λίγο πάνω, λίγο κάτω, ανάλογα με το χρονικό διάστημα που διανύουμε: το καλοκαίρι π.χ. παίρνω κιλά, το χειμώνα χάνω.

Ωστόσο, δεν έχω πάψει να τρώω κρυφά. Απ’ όλους.

Είτε ξέρω ότι θα με κρίνουν για το ότι έχω φάει ήδη τρία τρουφάκια και το τέταρτο θα είναι (ακόμα μία) υπερβολή, είτε ξέρω ότι δεν πρόκειται να το παρατηρήσουν καν.

Πρόκειται για μια ψυχογενή διατροφική διαταραχή, η οποία προέκυψε στην προεφηβεία μου, διογκώθηκε στην εφηβεία μου και παραμένει μέχρι σήμερα, στα 31 μου. Πολύ απλουστευμένα, θα το έθετα ως εξής: “ό,τι δε ζούμε, το τρώμε”. saitaki 2 Σύμφωνα με τις μελέτες που έχουν γίνει στο πεδίο αυτό, οι γυναίκες των ηλικιών από 15 ως 25 είναι πιο ευάλωτες σ’ αυτού του είδους τις διαταραχές. Σ’ αυτό παίζουν σημαντικό ρόλο τα πρότυπα εμφάνισης που κυριαρχούν. Όταν π.χ. είσαι 15 χρονών και σου αρέσει η Rihanna ή οποιαδήποτε άλλη καλλίγραμμη καλλιτέχνιδα, είναι πιθανό να θέλεις να έχεις το σώμα της, οπότε να μειώνεις την ποσότητα της τροφής σου.

Μεγαλύτερο ρόλο, όμως, στην πρόκληση και τη διόγκωση μιας διατροφικής διαταραχής, διαδραματίζει το οικογενειακό περιβάλλον και συγκεκριμένα ο τρόπος αντιμετώπισης του ατόμου που καταφεύγει στην υπερφαγία ή την αφαγία. Το να πιάσεις το παιδί σου “στα πράσα” να τρώει κρυφά γλυκά ή να κρύβει λιπαρά σνακς στα συρτάρια του δωματίου του, δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί με φωνές και ακραίες αντιδράσεις. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που καταλάβεις ότι το παιδί σου έχει πάψει να τρώει, παρουσιάζοντας τα συμπτώματα της νευρικής ανορεξίας, σε συνδυασμό ή μη με τη νευρική βουλιμία.

Που βρίσκεται η λύση

Θέλει συζήτηση, ήρεμη και διεξοδική. Σχετικά με τη λειτουργία του φαγητού, την απόλαυση που παίρνεις από την κατανάλωσή του και τα συναισθήματα καθενός, όπως αντανακλώνται στις τροφές που καταναλώνει ανάλογα με τη διάθεσή του.

Αν, όταν ήμουν ακόμα στην εφηβεία μου, η μητέρα μου δεν ήταν επικριτική απέναντι στον τρόπο με τον οποίο διατρεφόμουν, αν δε με επέπληττε αυστηρά, χωρίς δημιουργικό διάλογο και μόνο με δογματισμό τύπου “τρως αναίτια και χωρίς να πεινάς στ’ αλήθεια – έχεις παραπάνω κιλά – θα πάρεις κι άλλα – θα φαίνεσαι χάλια”, οι διατροφικές μου συνήθειες δε θα επέμεναν με αυτόν τον ύπουλο τρόπο. Δε θα έτρωγα ακόμα κρυφά από τους γονείς μου, παρότι πλέον δε θα είχε κανείς λόγο να μου πει “μη φας ενάμισι πιάτο μακαρόνια, θα παχύνεις”. Δε θα έτρωγα κρυφά από τον σύντροφό μου. Από τους φίλους και τους συναδέλφους μου. saitaki 3  Η λύση βρίσκεται στην εξαρχής ορθή προσέγγιση μιας τέτοιας κατάστασης. Ωστόσο, αν αυτή ξεφύγει από τον έλεγχο στην κρίσιμη ηλικιακή περίοδο της εφηβείας, τότε η λύση βρίσκεται στην απενοχοποίηση της τροφής, σε συνδυασμό πάντα με την τήρηση του μέτρου. Λιγουρεύτηκες κάτι; Μάθε να το τρως μπροστά σε όλους. Κανείς δεν έχει να σου πει τίποτα. Είναι η επιλογή σου, την οποία πρέπει να υποστηρίξεις. Έτσι, θα καταλάβεις μόνη σου ότι με δυο τρουφάκια θα έχεις ικανοποιήσει τη λιγούρα σου και ότι στην πραγματικότητα δε θα χρειάζεται να φας και το τρίτο.