Ελληνικός παραδοσιακός γάμος: Βοήθειααα (μας)

Ξέρω πως δεν είμαι μόνη σε αυτόν τον κόσμο. Εσύ εκεί που με διαβάζεις με καταλαβαίνεις. Για όσες φορές αναγκάστηκες να παρευρεθείς στην τελετή και να είσαι και χαμογελαστή γιατί ”Τι θα πει ο κόσμος, μην έχεις τέτοια μούτρα”.

Και δε μιλάω για έναν απλό γάμο σε ένα δημαρχείο που το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να ρίξεις πάνω σου ένα τσιτάκι, να πάρεις από το χέρι το άλλο το μισό σου και να βάλεις μία υπογραφή. Δε μιλώ ούτε για τους γάμους σε ασφυκτικά στενό κύκλο που γίνονται σε ένα εκκλησάκι στην άκρη του πουθενά μόνο για εσένα, εκείνον, άντε και την κουμπάρα.

Το προσκλητήριο

 

Μιλώ για τη βουτιά στην παράδοση με γάμο σε κεντρική εκκλησία χωριού ή και γειτονιάς, με τους εκατοντάδες καλεσμένους, τα αμέτρητα μέτρα φτηνή (τύπου) μουσελίνα, τα αρνιά, τα κατσίκια, τα κλαρίνα και τις γυροβολιές.

Για όνομα του Χριστού και της Παναγίας. Με ακούει κανείς; Με λαμβάνετε; Υποφέρω κάθε φορά που φτάνει προσκλητήριο στο σπίτι. Δηλαδή μεγαλύτερη χαρά μου προκαλεί φάκελος από την εφορία παρά το λευκό τετράγωνο φακελάκι με μία δόση glitter και την χαρακτηριστική φράση ”Οικογένεια Τρυποκάρυδου”.

Το δράμα ξεκινά από το προσκλητήριο. Απαίσια στιχάκια και καλά γελάσαμε. ”Σα θέλει η νύφη κι ο γαμπρός, τύφλα να ‘χει ο πεθερός” κι άλλα τέτοια αντίστοιχης έμπνευσης και φαντασίας. Μας προσκαλούν στην ωραιότερη ημέρα της ζωής τους και θέλουν το φως των Αρχαγγέλων να φωτίσει την κοινή τους πορεία. Και γιατί εγώ να το ζήσω πάλι όλο αυτό;

Την τελευταία φορά το πήρα απόφαση. Πρώτα από όλα θα ήταν η τελευταία φορά, τουλάχιστον για το 2015 και δεύτερον θα έγραφα τον πόνο μου σε αυτό εδώ το κείμενο που διαβάζεις. Ας μιλήσει κάποιος για τον ελληνικό παραδοσιακό γάμο και τις λεπτομέρειες που τον κάνουν ένα από τα χειρότερα κομμάτια της ελληνικής παράδοσης. Όχι, το πασχαλινό τραπέζι θα κατέχει εφόρου ζωής την πρώτη θέση στη λίστα μου.

Και προσπερνάς το προσκλητήριο και πας στην εκκλησία. Πάντα επιλέγουν εκκλησία με πολλά σκαλιά. Θες τα περιοδικά, θες η ουρά που πρέπει να φανεί καλά στις φωτογραφίες. Δεν ξέρω εσύ τι θες πάντως το σκαλί, καλέ μου σκαλί θα το ανέβεις και θα το κατέβεις παρέα με ένα κάρο θείες.

Οι καλεσμένοι

 

Μικροί, μεγάλοι, παιδιά, αδέρφια, ξαδέρφια, η θεία μου η χίπισσα, η θεία από το Σικάγο. Όλα το εν ζωή μέλη του γενεαλογικού δέντρου και των δύο οικογενειών βρίσκονται στον Άγιο Παντελεήμονα.

Το στιλιστικό φυσικά και είναι ο μοναδικός λόγος για να πεις τελικά το μεγάλο ναι. Όχι, στον γαμπρό αλλά στη μάνα σου που έχει λυσσάξει να πάτε να τιμήσετε το Κατερινάκι. Τα φορέματα. Αχ τα φορέματα. Τα πανωφόρια. Αχ τα πανωφόρια. Τα γοβάκια. Αχ τα γοβάκια. Λατρεία μεγάλη.

Φόρεμα ή deux pieces οπωσδήποτε. Συνήθως μέχρι το γόνατο για να φανεί και η γάμπα. Καλσόν στο (τρομακτικό) χρώμα του δέρματος. Μπούστο τονισμένο και μέση επίσης. Ύφασμα στραφταλιζέ που σε περίπτωση που βρεθεί κοντά στην λαμπάδα θυμίζει καμένο τοπίο.

Τα ντεσέν ποικίλλουν ανάλογα με την προσωπικότητα και την οικογενειακή κατάσταση. Η προσφάτως χήρα, η οποία πήγε παρά το πένθος, δε θα γινόταν να βάλει κάτι παρδαλό. Μαύρο κλασικό ταγιέρ με μία σειρά πέρλα γιατί άνδρα έχασε, όχι το στιλ της. Η θεία από το χωριό θα βάλει χρώμα. Θα παλέψει να τοποθετήσει τη σάρκα μέσα με φόρεμα αμάνικο, μονοκόμματο και μεταλλιζέ. Τα κορίτσια με όρεξη θα βάλουν παγιέτα και όσες είναι τσακωμένες με τη μόδα θα βάλουν λουλούδι. Η τελευταία κατηγορία θα επιλέξει το μπουκέτο να βρίσκεται στο μπούστο για να δοθεί ένας τόνος γκλαμουριάς.

Το καλοκαίρι θα δείτε μόνο τα παραπάνω. Το χειμώνα θα έχετε τη χαρά να δείτε και γουναρικό ή το καλό παλτό και να πάθετε αλλεργία από τη ναφθαλίνη. Μεγάλη προσοχή. Μην κάτσεις δίπλα σε παλτό που δεν έχει αεριστεί τουλάχιστον δύο μερόνυχτα και μυρίζει κάτι ανάμεσα σε νοσοκομείο και κολυμβητήριο.

Στο εσωτερικό

 

Μέσα στην εκκλησία γίνεται πάρτι. Μην τις βλέπεις έτσι σοβαρές και μετρημένες. Θα κουτσομπολέψουν ακόμα και το παρανυφάκι που είναι εξώγαμο γιατί οι γονείς του παντρεύτηκαν με πολιτικό κι αυτά δεν είναι σωστά πράγματα.

Ένα ασταμάτητο ”ψιψιψιψιψιψιψιιψι” αιωρείται στην ατμόσφαιρα και διαπερνά το τύμπανο μη αφήνοντάς σε να παρακολουθήσεις. Τι να παρακολουθήσεις; Το πιο βασικό από όλα. Τα φώτα.

Από τον φωτισμό της εκκλησίας καταλαβαίνεις αν έχει υπάρξει μέσο ή αν ο παπάς είναι συγγενής. Αν δεις τον κεντρικό πολυέλαιο σβησμένο τότε πάρε το μήνυμα. Αν δεις φωτοχυσία ο παπα-Λευτέρης είναι θείος της νύφης ή ο κουμπάρος είναι κουβαρντάς. Εικοσάρικο και λάμπα. Έτσι πάει.

Και περιμένεις να τελειώσει να πάτε να φάτε και τίποτα. Ατελείωτο το μυστήριο. Λόγια, πολλά λόγια. Έχουν απαγορεύσει και τη ρίψη ρυζιού και έχει χαθεί όλο το ενδιαφέρον. Και λίγο πριν το Ευαγγέλιο, το πάτημα ποδιού, το γύρο του θριάμβου και τους μεγαλόσταυρους ο παπάς θέλει να κάνει και κήρυγμα για τη σημασία της εκκλησίας και να θυμίσει όλως τυχαίως πως ο δίσκος στην είσοδο δεν είναι διακοσμητικός αλλά για την αποπεράτωση των εργασιών που έχουν ξεκινήσει στο ναό πριν η Κατερίνα Στανίση τραγουδήσει το ”Σ΄έχω κάνει Θεό”.

Οι χαιρετούρες και οι ευχές

 

Τελείωσε το πρόγραμμα και πρέπει να καθίσεις στην ουρά για να χαιρετήσεις, να ευχηθείς και να φιλήσεις τον γαμπρό, τη νύφη, την κουμπάρα, τον κουμπάρο, τη μάνα του γαμπρού, τη μάνα τη νύφης, τον πατέρα του γαμπρού, τον πατέρα της νύφης, την πρώτη ξαδέρφη, τη δεύτερη, την τρίτη και η λίστα είναι ατελείωτη.

”Να ζήσετε” ”Και στα δικά σου αγάπη μου”. Play και πάμε. Τα ίδια σε όλους. Δίνεις χέρι, σφίγγεις, κουνάς, φιλάς, λες τα λόγια σου και συνεχίζεις στον επόμενο. Από το τέταρτο άτομο και μετά δεν ξέρεις αν βρίσκεσαι σε εκκλησία ή στην εφορία για να καταθέσεις τις πινακίδες από το Audi.

Βασική λεπτομέρεια η θεία που γεμίζει με σάλια το ζευγάρι για να μην το βασκάνει. Παράλληλα με τη χλέπα του κακού ματιού υπάρχει και η παράλληλη κίνηση του χεριού που βγάζει από την τσάντα φακελάκι λευκό ή και χαρτοπετσέτα με 50ευρω. Συνωμοτικά κοιτά το γαμπρό, ελέγχει τους γύρω συγγενείς και με μία αποφασιστική κίνηση βάζει το χέρι με το καλυμμένο χαρτονόμισμα στην τσέπη του κουστουμιού.

Αφού γλιτώσεις από την ουρά θα πρέπει να αντιμετωπίσεις αυτό το ”Και στα δικά σου”. Θα ακούσεις φράσεις όπως: ”Άντε και με ένα καλό παιδί”, ”Πότε θα σε δούμε κι εσένα νυφούλα;” ”Με το καλό και του χρόνου διπλή”, ”Να σε δει και εσένα η μανούλα σου νύφη”. Αηδία σε κάθε κύτταρο του οργανισμού αλλά υπομένεις.

Το τραπέζι

 

Αν είσαι τυχερή και το ζευγάρι προνοητικό θα καθίσεις σε τραπέζι με μέσο όρο ηλικίας τα 35. Η συνέχεια είναι γνωστή και επώδυνη. Θα περιμένεις 3 τέρμινα το ζευγάρι, θα το δεις να χορεύει σφιχταγκαλιασμένο τον πρώτο χορό κατά πάσα πιθανότητα το ”Φίλα με ακόμα”, την πεθερά να κλαίει από χαρά (μπορεί και από πόνο ψυχής) και τους καλεσμένους να ζητούν επιτακτικά ”φι-λι-φι-λι-φι-λι” εν είδει ματάκια.

Ο κλασικός γάμος θέλει αρνί και κατσίκι σε σούβλα. Να γυρνάει αυτό, να ανακατεύεσαι εσύ, να λιγουρεύεται ο συμπέθερος. Αν σε βοηθήσει η Μεγαλόχαρη τα ματάκια σου δε θα δουν σούβλα και θα αρκεστούν σε μπουφέ με σαλάτες, κρέας και ζυμαρικά.

Οι χοροί και τα πανηγύρια

 

Και αφού οι καλεσμένοι φάνε πολύ και πιουν αρκετά θα φτάσει η στιγμή να γεμίσουν την πίστα και να ξεδιπλώσουν τις χορευτικές τους ικανότητες. Κλαρίνα εννοείται και τσάμικα και χασαποσέρβικα και καλαματιανά και λίγα νησιώτικα για το ξεκάρφωμα.

Ύψιστη στιγμή το ζεμπέκικο του γαμπρού. Η νύφη στα πατώματα να κοιτά με θαυμασμό το στεφάνι της και να χτυπά ρυθμικά παλαμάκια. Εκείνος να χορεύει ”Θεέ μου κι ας ήξερα ποια μέρα θα πεθάνω” και η συμπεθέρα να καμαρώνει και να ζητά να είχε ένα ακόμα ζευγάρι μάτια για να κοιτά το βλαστάρι της. Τραγωδία σου λέω, τι δεν καταλαβαίνεις.

Να ζήσετε παιδιά μου αλλά να μου λείπει το βύσσινο. Ο γάμος κι εγώ πήραμε διαζύγιο. Άντε και του χρόνου σπίτια μας.