OPINIONS

Έρευνα ΟΗΕ: Οι μισές γυναίκες δεν ορίζουμε ούτε το ίδιο μας το σώμα. Για ποιο “my body my rules” μού μιλάς;

@2021 AP Photo/Emrah Gurel)

Τα σώματά μας μας ανήκουν. Η πιο αυτονόητη διαπίστωση εκτεθειμμένη σε μια επίμονη ακύρωση. Η γυναικεία αυτονομία, η αυτοδιάθεση, παραβιάζεται αλλεπάλληλα για τις μισές περίπου γυναίκες στον πλανήτη. Σύμφωνα με τη σχετική ετήσια έκθεση του ΟΗΕ (UNFPA) το 50% εξ ημών δεν έχουμε το δικαίωμα να αποφασίζουμε ούτε για τα βασικά που αφορούν το σώμα μας και τη ζωή μας, όπως το πότε θα κάνουμε σεξ ή αν θα λάβουμε μέτρα αντισύλληψης. Ακόμα και η πρόσβαση στον γιατρό, μπορεί να εξαρτάται από κάποιον άλλο.

 

Το «Σώμα μου (δεν) είναι δικό μου»

Η πολύ ανησυχητική μελέτη της UNFPA με τίτλο «Το Σώμα μου Είναι Δικό μου» φέρνει στο φως δραματικά ποσοστά που αποκαλύπτουν πως σε πολλές- κυρίως- αναπτυσσόμενες χώρες το νομοθετικό πλαίσιο δεν κατοχυρώνει τα δικαιώματα των γυναικών, αφήνοντάς τις επί της ουσίας ολέθρια απροστάτευτες. Αυτό μαρτυρούν οι αριθμοί.

Πιο συγκεκριμένα, μόλις το 55% των γυναικών ανά τον κόσμο έχουν την απόλυτη εξουσιοδότηση να αποφασίζουν μόνες τους πότε θα κάνουν σεξ. «Το γεγονός ότι σχεδόν οι μισές γυναίκες εξακολουθούν να μην μπορούν να λάβουν μόνες τους αποφάσεις για το πότε θα έχουν σεξουαλικές επαφές, πότε θα χρησιμοποιήσουν μέθοδο αντισύλληψης ή αν θα λάβουν ιατρική περίθαλψη, θα έπρεπε να μας σοκάρει όλους», επισημαίνει η επικεφαλής της υπηρεσίας σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας του UNFPA, Natalia Kanem.

Η ίδια έκθεση αναφέρει πως μόλις το 56% των χωρών που εξετάστηκαν διαθέτουν νόμους και πολιτικές σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Μόνο το 71% των χωρών διαθέτουν κράτος πρόνοιας που εγγυάται πρόσβαση στη συνολική φροντίδα μητρότητας. Το 25% των χωρών- δηλαδή μία στις τέσσερις- δεν διασφαλίζουν το δικαίωμα της γυναίκας στην αντισύλληψη. «Εκατοντάδες εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια δεν έχουν την αυτοδιάθεση του σώματός τους. Η ζωή τους καθορίζεται από άλλους» είναι η θλιβερή διαπίστωση, δια στόματος Kanem και ο προβληματισμός στον κόσμο του 2021 ρέει άφθονος.

Γυναίκες σε 30 χώρες αυτή τη στιγμή στον πλανήτη δεν μπορούν να βγουν καν από το σπίτι τους χωρίς τη συγκατάθεση ενός άνδρα εξαιτίας της περιοριστικής για το φύλο τους νομοθεσίας. Ιδίως στις αφρικανικές χώρες, η πατριαρχία στην πιο ακραία και άνιση μορφή ενός συστήματος αξιών καταβαραθρώνει τις γυναίκες και απορρίπτει κάθε έννοια ισότητας. Για χώρες όπως το Μαλί, ο Νίγηρας και η Σενεγάλη η γυναικεία αυτοδιάθεση παραμένει άγνωστη έννοια και περιορίζεται σε ένα θλιβερά μικρό ποσοστό (10%).

Γυναίκες, τα παράπλευρα θύματα της πανδημίας

Τα θύματα του COVID-19, όλοι εκείνοι οι άνθρωποι που χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας του ιού είναι η μία όψη της απώλειας, στην άλλη πλευρά, στέκουν τα έμμεσα θύματα της πανδημίας που έχουν γένος θηλυκό. «Όσα προηγουμένως ήταν άσχημα, έχουν επιδεινωθεί τώρα με την πανδημία, η οποία οδήγησε σε αύξηση της σεξουαλικής βίας, σε περισσότερες ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες και έφερε νέα εμπόδια στην πρόσβαση σε υγειονομικές υπηρεσίες, όπως και απώλεια θέσεων εργασίας και εκπαίδευσης» επισημαίνει η επικεφαλής του οργανισμού.

Σε 20 χώρες ένας άντρας μπορεί να αποφύγει την τιμωρία εάν δεχτεί να παντρευτεί το κορίτσι ή τη γυναίκα που βίασε. Καταστάσεις απάνθρωπες που η σκέψη πως συμβαίνουν πολύ μακριά από εμάς, τις τρέφει. Όσο για το «πολύ μακριά», σκέψου το καλύτερα,- αν και δεν θα έπρεπε να παίζει κανέναν ρόλο η εγγύτητα στην εκτίμηση ενός προβλήματος-. Ας θυμηθούμε πως πριν μερικές εβδομάδες ο Έλληνας ευρωβουλευτής Στέλιος Κυμπουρόπουλος καταψήφισε το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση και ας καρδιοχτυπήσουμε ακόμα πιο δυνατά από θυμό.

Ας ανοίξουμε τα μάτια μας μπροστά στο διάτρητο τραύμα που άνοιξε η «έτσι θέλω» αποχώρηση της Τουρκίας από τη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης, την πρώτη δεσμευτική συνθήκη στον κόσμο για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, η οποία προέβλεπε ακριβώς αυτό που λείπει δραματικά αυτή τη στιγμή, όπως μαρτυρούν και οι αριθμοί: ότι είναι πρώτιστο χρέος των κρατών και της εκάστοτε κυβέρνησης να καταρτίσει νομοθεσία για την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας και παρόμοιων εγκλημάτων με κριτήριο το φύλο.