Εσείς, τι λάθος έχετε κάνει με την (υπο)γονιμότητά μου;

«Επιτέλους ας μιλήσει και κάποιος για τη δίωξη της μητρότητας που υπάρχει στον ιδιωτικό τομέα. Προσωπικά με απέλυσαν 2 φορές, μία όταν είπα πως είμαι παντρεμένη, μία όταν ανακοίνωσα την εγκυμοσύνη μου. Αντί λοιπόν να αποδίδουμε ευθύνη μόνο στις γυναίκες ότι “αργά θυμήθηκαν” να κάνουν παιδιά, ας αναλογιστούμε τα μέτρα που έχει πάρει η πολιτεία για την πραγματική προστασία της γυναίκας σε interviews “παιδάκια σκέφτεστε να κάνετε;”».

Αυτό το άρθρο γράφεται με αφορμή μερικές σύντομες και 100% εύστοχες προσωπικές τοποθετήσεις όπως αυτή που μόλις διάβασες.  Ανήκει σε μια καλή φίλη, η οποία δικαίως ένιωσε το απόλυτο αίσθημα οργής παρακολουθώντας το περίφημο σποτάκι που κυκλοφόρησε για την προώθηση του 1ου Πανελληνίου Συνεδρίου Υπογονιμότητας & Αναπαραγωγικής Αυτονομίας.

Το βίντεο που κυκλοφόρησε για την προώθηση του συνεδρίου έθεσε τη συζήτηση στο πιο λάθος πλαίσιο, ορίζοντας την αναπαραγωγή ως κοινωνική υποχρέωση της γυναίκας κι όχι ως την πιο ελεύθερη επιλογή της. Ένα αφήγημα αναχρονιστικό, απαξιωτικό, σεξιστικό, βαθιά στερεοτυπικό που ορίζει τη γυναίκα στα 41 της ως μια γυναίκα που «κλείνει τα πολλά» και που ξέχασε να γίνει μητέρα ακριβώς επειδή αφοσιώθηκε στις σπουδές και την καριέρα της, άφησε το τρένο να περάσει. Λογικά αυτού τους είδους τα ευτελή επιχειρήματα θα ξεδιπλώνονταν και κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, το οποίο μάλιστα θα τελούσε υπό την Αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Ώσπου οι αντιδράσεις έφτασαν μέχρι το Προεδρικό Μέγαρο και η στήριξη αποσύρθηκε ως όφειλε.

Ωστόσο, η ΠτΔ, όπως και όλοι όσοι δέχτηκαν να συμμετάσχουν και κατόπιν αποσύρθηκαν καταγγελτικά, όφειλαν κάτι παραπάνω. Καλύτερα  να μην είχε δοθεί στήριξη από την αρχή σε μια εκδήλωση με ομιλήτες στην πλειοψηφία τους άνδρες, όχι μόνο επιστήμονες αλλά και παπάδες ή celebrities όπως τον Ντάνο και που στηρίζει την επικοινωνιακή της ταυτότητα σ’ ένα βίντεο το οποίο κατηγορεί για τη δημογραφική κρίση της χώρας την 40άρα καριερίστα που αργοπόρησε να γίνει μάνα και τώρα αναρωτιέται απελπισμένη τι έκανε λάθος, ενώ τα ωάριά της «σκάνε» σαν μπαλόνια μέσα στις ωοθήκες της- τον πιάσατε τον συμβολισμό, έτσι;

Πλέον δεν υπάρχει τίποτα από τα δύο, ούτε το βίντεο ούτε το συνέδριο, λόγω αντιδράσεων στα αποδεδειγμένα παντοδύναμα social media.

Ναι είναι μια νίκη, αλλά προηγήθηκε μια μεγάλη ήττα και στο μεταξύ τρέχει μια ακόμα διεθνώς. Και δεν είναι εν δυνάμει, είνα απολύτως υπαρκτή και επικίνδυνη. Είναι αυτή που επαναφέρει επίμονα τη συζήτηση και με κάθε πιθανό τρόπο στο δικαίωμα της γυναίκας στην άμβλωση και απειλεί κάθε κατάκτηση στην αυτοδιάθεσή της. Τίποτα δεν είναι 100% δεδομένο ακόμα, μην εφησυχάζεις.

Η τοποθέτηση της Ελεονώρας Μελέτη για το συνέδριο άξιζε

Η Ελεονώρα Μελέτη ήταν μια από τις διάσημες γυναίκες που κλήθηκαν να συμμετάσχουν στο συνέδριο για τη γονιμότητα. Σε αντίθεση με πολλά από τα πρόσωπα που αρχικά δέχτηκαν, εκείνη δεν χρειάστηκε να δει το βίντεο με τη μετανιωμένη 40άρα για να καταλάβει ότι κάτι πάει εντελώς στραβά εδώ:  «Πριν λίγο καιρό δέχτηκα πρόταση να λάβω μέρος σε μια καμπάνια κατά της ΥΠΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ στην Ελλάδα. Η πρόταση συνοδευόταν από αναλυτικές οδηγίες για το τι θα έπρεπε να πω προκειμένου να πείσω τις γυναίκες για το πόσο ωραίο πράγμα είναι η μητρότητα κ ποσό εύκολα συνδυάζεται με την καριέρα. Αρνήθηκα τη πρόταση. ποτέ δεν θα τολμούσα να ασκήσω πίεση στην οποιαδήποτε γυναίκα για να γίνει μητέρα.

Η μητρότητα είναι κάτι καθαρά προσωπικό. Μια γυναίκα οφείλει στον εαυτό της να φέρει στον κόσμο ένα παιδί μόνο γιατί το ΘΕΛΕΙ Η ΙΔΙΑ. Όχι γιατί μεγαλώνει, όχι γιατί θέλουν οι άλλοι , όχι γιατί πρέπει. Κ καλό θα είναι να της επιτρέπεται να μπορεί να το φέρει στο κόσμο με τον άνδρα της, με τον σύντροφο της, με τη φίλη της, μόνη της, η όπως αλλιώς εκείνη μπορεί κ ονειρεύεται. Το αν συνδυάζεται «εύκολα» ή όχι ή μητρότητα με τη καριέρα δεν θα το σχολιάσω. Κ πάλι είναι κάτι που δεν υπακούει σε κανόνες. Τώρα, για το αν η Ελλάδα δεν γεννάει παιδιά δεν είναι κάτι που θα πρέπει να το επωμιστεί η ελληνίδα καριέρας. Ίσως πρέπει να το επωμιστεί η ίδια η Ελλάδα».

Και κάπου εδώ, φτάνουμε στο πιο χρήσιμο σημείο όλης αυτής της συζήτησης αν με ρωτάς: «Στις σκανδιναβικές χώρες που τα νέα ζευγάρια στηρίζονται από το κράτος, όπως κ οι μονογονεϊκές οικογένειες, οι single μητέρες, οι ανήλικες έγκυες, οι άνεργοι υποψήφιοι γονείς με επιδόματα κ παροχές ενώ τα νέα μέλη της κοινωνίας “χαρτζιλικώνονται” από το κράτος με επιδόματα από την αρχή της ζωής τους μέχρι τα 18 τους, οι γεννήσεις πάνε σφαίρα.

Εδώ στην χώρα μας, τα νέα ζευγάρια μονίμως περιμένουν να “φτιάξουν” τα οικονομικά τους, οι γυναίκες που στη καμπάνια εμφανίζονται να ενδιαφέρονται μόνο για τη καριέρα τους, συχνά υποχρεώνονται να δουλέψουν για να “τσοντάρουν” ακόμα περισσότερο οικονομικά στις οικογένειες τους. Η σκέψη δημιουργίας οικογένειας πνιγεί σα θηλιά τα ζευγάρια. Κ αν έχουν κάποιοι παιδί, αναρωτιούνται πώς θα τα φέρουν πέρα με ένα δεύτερο. Καλό θα ήταν λοιπόν στο οποίο συνέδριο από το να βάζουν στο στόχαστρο τις γυναίκες, ας συζητήσουν πώς θα στηρίξουν οικονομικά τους πολίτες ώστε να νιώθουν ασφαλείς πώς θα βελτιώσουν τη δημόσια παιδεία κ εκπαίδευση, πώς θα ενισχύσουν τις νέες οικογένειες, πως θα στηρίξουν τις νέες μητέρες σε όλα τα επίπεδα. Αυτό ναι, θα πολεμούσε την υπογεννητικότητα».

Η Ελεονώρα, όπως πολλές ακόμα αντίστοιχες τοποθετήσεις που είδαμε στα social media αυτές τις μέρες οδηγούν το άρμα της συζήτησης από τον παραλογισμό στη λογική και τη σωστή απόδοση των ευθυνών.

Γονιμότητα στο πιο άγονο έδαφος

Ζούμε σε μια χώρα που εργαζόμενοι σταθερά για χρόνια σε μία δουλειά δεν ορίζονται ως μισθωτοί, αλλά ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Κόβουν κάθε μήνα, για χρόνια ολόκληρα το ένα δελτίο παροχής υπηρεσιών μετά το άλλο.

Αν είσαι γυναίκα υπό τέτοιο καθεστώς, το αν θα λείψεις 3 μήνες με άδεια μητρότητας ή αν θα πας με τα ράμματα από τον τοκετό πίσω στη δουλειά σου έγκειται στην περίφημη «διακριτική ευχέρεια του εργοδότη».

Στη χώρα αυτή, η ωρομίσθια εργαζόμενη καθηγήτρια σε φροντιστήριο, η σερβιτόρα που εργάζεται με μαύρα, η καθαρίστρια, η γυναίκα που κρατάει το δικό σου παιδί, η άνεργη, δεν έχει την παραμικρή πρόσβαση σε επιδόματα μητρότητας. Οι παιδικοί σταθμοί μέσα στις μεγάλες επιχειρήσεις είναι οριακά ανέκδοτο. Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία, σταθερά ανύπαρκτη.

Είναι το ίδιο μέρος όπου οι μονογονεϊκές οικογένειες γονατίζουν και οι εξωσωματικές καλύπτονται κατά τ’ απολύτως απαραίτητα από τα ταμεία. Που αν ο πατέρας είναι ιδιωτικός υπάλληλος, δεν μπορεί να λείψει πάνω από 2 μέρες με άδεια πατρότητας μετά τη γέννηση του παιδιού του. Που οι υιοθεσίες αποδεικνύονται μαραθώνιοι. Που σε κάθε ζευγάρι αντιστοιχούν περίπου 1,3 παιδιά όχι γιατί οι νέοι άνθρωποι δεν επιθυμούν ένα δεύτερο, «ολόκληρο» παιδάκι, αλλά φοβούνται ότι θα αποτύχουν σαν γονείς γιατί συνειδητοποιούν πόσο δύσκολο είναι να αναθρέψεις έστω κι ένα παιδί μέσα σε μία κοινωνία που αδυνατεί να αποδεχτεί τα βασικά. Όπως για παράδειγμα τη γυναικεία χειραφέτηση και την ισότητα. Ή πως η υπογεννητικότητα δεν είναι το πρόβλημα μιας ανεκμετάλλευτης μήτρας, αλλά η αδυναμία μιας ολόκληρης κοινωνίας να τη σεβαστεί με λόγια και πράξεις.