Φόρα την ανθρωπιά (και τη μάσκα) σου ρε, τι σου ζητάνε;
- 4 ΑΥΓ 2020
Όταν η Madonna και πολύς ακόμα κόσμος μιλούσαν για τον «Μεγάλο εξισωτή» στις αρχές της πανδημίας, μάλλον δεν είχαν στον νου τους την Ελλάδα. Εδώ όπου όλα τα ζητήματα από το πιο σπουδαίο μέχρι το πιο απλό, γίνονται θέμα διαξιφισμού. Εδώ όπου η δική μας θεώρηση απέναντι στα πράγματα είναι πάντα η σωστή και του διπλανού μας που διαφέρει, η λάθος. Κι αυτό αφορά και στη μάσκα μας, που από την 1η Αυγούστου είναι υποχρεωτικό να φοράμε στους κλειστούς, δημόσιους χώρους.
Όσοι μιλούσαν γι’ αυτόν τον εξισωτή, δεν είχαν υπόψη τους ότι εδώ δεν μπορούμε να μην συγχέουμε μια ανθρώπινη συμπεριφορά με το πολιτικό γίγνεσθαι. Εδώ για κάποιους η ζωή δεν έχει νόημα χωρίς τα πανηγύρια, χωρίς τους καλοκαιρινούς γάμους, χωρίς να γινόμαστε όλοι μια αγκαλιά στις παραλίες, χωρίς να μπορούμε να αποχωριστούμε αυτή τη μάσκα. Ταυτόχρονα για κάποιους άλλους το έξω γίνεται καθολικά «εχθρός». Πώς θα μπορέσουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι να συμφωνήσουν;
Νόμιζα πως όλη αυτή η εμπειρία κάπου θα μας άλλαζε. Κάπου θα μπορούσε να ξυπνήσει την κοιμισμένη μας ευγένεια. Να μας κάνει να κοιτάξουμε λίγο πιο πέρα από τη δική μας μύτη. Τον διπλανό μας που φοβάται. Και να αρχίσουμε να τον σεβόμαστε. Με τη δική μας γενναία στάση, ακόμα κι αν δεν πιστεύουμε ότι κινδυνεύουμε οι ίδιοι να τον προστατεύσουμε. Κι όμως.
Στη δική μας γωνιά του κόσμου οι διάσημοι μουσικοί μας δεν μιλούν για εξισωτές. Οι δικοί μας καλλιτέχνες διχάζονται για τη χρήση της μάσκας. Ο Παντελής Θαλασσινός ήταν ο τελευταίος εκπρόσωπος του μουσικού πενταγράμμου που εξέφρασε την αντίθεσή του στη χρήση μάσκας και την τήρηση των κοινωνικών αποστάσεων. Με μία ανάρτησή του στο Facebook ο ερμηνευτής σημείωσε: «Τι να την κάνεις τη ζωή με μάσκα, γάντια, 800 ευρώ σε 5 μήνες (όχι για όλους), χωρίς αγκαλιές και φιλιά και με τον φόβο μην πεθάνεις; Βγείτε, διασκεδάστε, γιατί η βαλίτσα πάει μακρυά και τους συμφέρει. Βρείτε και μία γωνία χωρίς κάμερες και κλάψτε την Ελευθερία μας, τον Θεό και το παρελθόν».
Καλλιτέχνες όπως η Ανδριάνα Μπάμπαλη και ο Στάθης Δρογώσης, από την ίδια «συνομοταξία» του έντεχνου τραγουδιού βρέθηκαν στην απέναντι «όχθη». «Μετά λύπης διαβάζω παραινέσεις συναδέλφων στο κοινό να “ζήσει τη ζωή του” χωρίς μάσκες κλπ. καταπιεστικά -καπιταλιστικα. Μ’αυτά δεν θα φάτε μόνο το δικό σας κεφάλι, αλλά και το δικό μας φίλοι μου. Οι ακυρώσεις παραστάσεων ήδη ξεκίνησαν, πάρτε το αλλιώς θα βρούμε όλοι μαζί», είπε η Ανδριάνα Μπάμπαλη σε ανάρτησή της στο Twitter.
«Πρέπει να υπάρξει μια σύσταση στους καλλιτέχνες που ποστάρουν συνομωσιολογικες μπαρούφες για τον ιο. Ίσως από τα σωματεία τους ή κι από το υπουργείο. Τους ακολουθεί κόσμος. Και νέοι. Και είναι τόσο ντροπιαστικό», έγραψε με τη σειρά του ο Στάθης Δρογώσης.
Αναγνωρίζω ότι πολλοί ήταν εκείνοι που μπερδεύτηκαν. Άνθρωποι που η δυσπιστία τους μεγάλωσε εξαιτίας των αντικρουόμενων μηνυμάτων που έπαιρναν από επιστημονικούς φορείς σε σχέση με την χρήση της μάσκας. Για παράδειγμα τόσο το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), όσο και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προτείνουν τώρα υφασμάτινες μάσκες για το ευρύ κοινό, αλλά νωρίτερα στην πανδημία, και οι δύο οργανισμοί ήταν αντίθετοι.
Ωστόσο, οι μελέτες που είχαν γίνει στην αρχή της πανδημίας του Covid- 19 δεν συγκρίνονται με αυτές που έχουν γίνει σήμερα. Στην αρχή της πανδημίας δεν ξέραμε καν για την ύπαρξη ασυμπτωματικών φορέων του ιού που τον μετέδιδαν εν αγνοία τους. Δεν ξέραμε πόσο μεγάλη διασπορά μπορούσε να έχει αυτός ο ιός. Τώρα γνωρίζουμε περισσότερα. Κι όμως αρκετοί από εμάς συνεχίζουμε επιδεικτικά να τα αγνοούμε. Συνεχίζουμε να κάνουμε τη μάσκα θέμα debate, ενώ δεν πρέπει.
Έξω από μαγαζιά οι ουρές μακραίνουν κάτω από τον καύσωνα. Στις συναυλίες και στα θέατρα επίσης. Πάντα σε κάθε μία από αυτές τις ουρές, υπάρχει κάποιος που δεν έχει φέρει τη μάσκα.
Κάποιος που επιμένει να ρωτά σε ποιον νόμο αναφέρεται ότι είναι υποχρεωτική η χρήση μάσκας, φωνάζοντας, αρνούμενος και να πιστέψει ότι ο κορονοϊός υπάρχει. Κάποιος σε ένταση που δεν σέβεται τους γύρω του, που περιμένουν με την (ανυπόφορη ώρες ώρες) μάσκα να καλύπτει τα πρόσωπά τους, πιστεύουν δεν πιστεύουν στην αναγκαιότητα της χρήσης τους. Ναι, ανάμεσα τους υπάρχουν και κάποιοι «αγνωστικιστές».
Ο «φωνακλάς» της ουράς είναι ο ίδιος άνθρωπος που θα σε ειρωνευτεί πιθανώς αν σε δει να φοράς τη δική σου μάσκα. Που θα κάνει πλάκα με το αντισηπτικό που κουβαλάς πάντα μαζί σου. Αυτός που θα σου πει: «Δεν πιστεύω να μην φιλιέσαι, να μην αγκαλιάζεσαι;». Σαφώς είναι δικαίωμά του να πιστεύει ότι όλα τα παραπάνω είναι λάθος και αχρείαστα. Δεν είναι δικαίωμά του όμως να σε κάνει να νιώθεις άσχημα που προσπαθείς να προστατεύσεις τον εαυτό σου και τους γύρω σου, προσπαθώντας να σε πείσει ότι το μόνο που κάνεις είναι να συμμετέχεις σε ένα κερδοσκοπικό παιχνίδι. Δεν είναι δικαίωμά του να αντιμετωπίζει τη δική σου ανάγκη να προστατευτείς με κάτι λιγότερο από κατανόηση, αποδοχή, σεβασμό.
Υπάρχει ένα στοίχημα στην εποχή μας για το οποίο όλοι παρασυρμένοι από τα προβλήματα του (όχι και τόσο πια) μικρόκοσμού μας, δεν καταλαβαίνουμε. Το στοίχημα αυτό είναι να ανακτήσουμε τον χαμένο σεβασμό μεταξύ μας. Τον σεβασμό στα πράγματα που κάποιον άλλον τον δυσκολεύουν. Τον σεβασμό στο δικαίωμά του να προσπαθήσει να νιώθει ασφαλής. Το σεβασμό στο δικαίωμά του να νιώσει ότι μπορεί να ασκήσει έναν ελάχιστο έλεγχο σε αυτό το άυλο πράγμα που απειλεί αν όχι τον ίδιο, ίσως τους γονείς του, τον σύντροφό του, τον φίλο του που ανήκει σε μια ευπαθή ομάδα.
Το στοίχημα είναι να μην προσπαθούμε να επιβάλλουμε ο ένας την άποψή του στον άλλο ως σωστή. Αλλά να μπορούμε να συνυπάρχουμε. Να εμπιστευόμαστε και να προχωράμε.
Να μην προσπαθούμε σώνει και ντε να κάνουμε επανάσταση με πράγματα που δεν ξέρουμε. Ας φυλάξουμε τις δυνάμεις μας όλες για να ασκήσουμε ουσιαστική κριτική όχι ο ένας στον άλλο, αλλά στα κέντρα αποφάσεων για πράγματα που πραγματικά μας πλήττουν και που σίγουρα θα μας πλήξουν στο μέλλον. Η μάσκα δεν ανήκει μέσα σε αυτά.
Μιλώντας για το έντεχνο νωρίτερα, θέλω να σου πω πως αυτό που ξεχωρίζω εγώ αυτή την εποχή ως το πλέον επίκαιρο για πολλούς λόγους, είναι εκείνο του Βαγγέλη Γερμανού, οι «Μάσκες». «Άσχημη μάλλον διάλεξα εποχή μάσκες πουλάνε στο παζάρι», τραγουδούσε στα Μπαράκια του. Ναι, είναι άσχημη εποχή και οι μάσκες μάς θυμίζουν τα μπαράκια με τους όρθιους που χάσαμε ποιος ξέρει για πόσο. Μάλλον για πολύ αν δεν ενδυθούμε κάποια στιγμή όχι τη μάσκα μας, αλλά την ανθρωπιά μας. Ένθεν κακείθεν.
Θα τραβήξει πολύ, αν δεν ξεφύγουμε από το «εγώ» μας. Το πανίσχυρο «εγώ» που εκφράζει την ψιλή εκνευριστική φωνούλα μέσα μας σαν τη σωστή, αντί της άλλης, της στιβαρής φωνής που δεν ασχολείται με τίποτα άλλο παρά να μας εξελίσσει σαν ανθρώπους. Μια φωνή εσωτερική που μιλάει σπάνια και που συνηθίζουμε να αγνοούμε. Τη φωνή της ανθρωπιάς μας που επιζητά το φως, την εξάλειψη των συγκρούσεων, την εξαφάνιση των «αν δεν είσαι μαζί μου είσαι με τους άλλους», την αρμονία, τη σύμπνοια.
Εκεί κρύβεται η ουσιαστική επαφή, στη σύμπνοια και τον αλληλοσεβασμό. Όχι στις χειραψίες, ούτε στις αγκαλιές, ούτε στα στόματα που κρύβουν οι μάσκες μας.
