Φταρνίστηκες και δεν πρόλαβες να βάλεις το χέρι σου; Απαγορεύεται, είσαι γυναίκα

Η υπόθεση αυτή θα πάρει το δρόμο της, ωστόσο ένα από θα θλιβερά συμπεράσματά της είναι πως, ακόμα μια φορά, αν μια γυναίκα καταγγείλει μια τέτοια συμπεριφορά, πολλοί θα βρεθούν άμεσα και άκριτα να την κατηγορήσουν εξαιτίας του χρώματος των μαλλιών της και, εντέλει, εξαιτίας του ίδιου της του φύλου.

Με αφορμή αυτό, θα σας περιγράψω ένα περιστατικό που μου συνέβη σήμερα το πρωί στο λεωφορείο. Η σχέση του με την εμπειρία της Πένυς Φ. εντοπίζεται στην κυριαρχούσα νοοτροπία του κόσμου.

Μπαίνω στο λεωφορείο και κάθομαι. Μπροστά μου η θέση κενή. Αριστερά από την κενή θέση κάθεται ένας κύριος γύρω στα 45. Κρατάω στο χέρι μου ένα χαρτομάντιλο, καθώς τα πρωινά με πιάνει αλλεργική ρινίτιδα (η πιο κοινή από τις αλλεργίες στη σκόνη). Φταρνίζομαι και δεν προλαβαίνω να βάλω το εσωτερικό του αγκώνα μου για να φταρνιστώ εκεί, όπως είναι το σωστό. Ακούει αυτός το φτάρνισμα και γυρίζει: “Σιγά κοπέλα μου, βάλε το χέρι σου”. “Συγγνώμη”, απαντάω, “αλλεργία”. Συνεχίζει λέγοντας κάτι παραπλήσιο, τύπου “σιγά κοπέλα μου, θα μας κολλήσεις”. Ξαναλέω “συγγνώμη, είναι αλλεργικό, δε θα σας κολλήσω κάτι. Κρατάω και το χαρτομάντιλο, αλλά δεν πρόλαβα”. Συνεχίζει να μουρμουρίζει στον ίδιο τόνο.

“Τι θέλετε”, τον ρωτάω. “Σας ζήτησα συγγνώμη”. “Βάλε το χέρι σου, κοπέλα μου”. “Σας εξηγώ ότι δεν πρόλαβα, δεν σας έχει συμβεί ποτέ”; Το ρίχνει στα “νεύρα”. “Είναι και πρωί πρωί, έχεις και νεύρα”. “Εσείς έχετε νεύρα, εγώ απλά φταρνίστηκα”. “Είσαι και γυναίκα”. Βέβαια, είπε “Είσαι και γυναίκα”.

“Κι αυτό τι σημαίνει, είναι λόγος για να κάνετε έτσι; Γιατί φέρνετε τον σεξισμό στην κουβέντα; Τι σχέση έχει το ότι είμαι γυναίκα;”. Εννοείται ότι δεν άρχισα ανάλυση περί του τι θα συνέβαινε αν ένας άντρας φταρνιζόταν και δεν προλάβαινε να βάλει το χέρι του, διότι δεν βλέπω καμία σύνδεση φύλου – φταρνίσματος, όσο κι αν το προσπαθώ.

Φυσικά, εκείνη τη στιγμή οι υπόλοιποι άντρες του λεωφορείου (δεν ήταν καμία γυναίκα μπροστά), 60άρηδες και πάνω, άρχισαν να μου λένε “Άσ’ τον, καθένας έχει τα δικά του”.

“Δεν υπάρχει καθένας έχει τα δικά του. Είναι αγενής, βγάζει πάνω μου τα νεύρα του με μια ασήμαντη αφορμή, το ξεκινάει αυτός, το συνεχίζει, με αποκαλεί υποτιμητικά γυναίκα και αν δεν μιλήσω και αν δεν με ακούσετε, αυτό θα ξαναγίνει και στην επόμενη και στη μεθεπόμενη γυναίκα που θα κάνει κάτι και θα βρει αφορμή να ξεσπάσει πάνω της”.

Κατέβηκε στην επόμενη στάση – δεν ξέρω αν το είχε σκοπό – ελπίζω πάντως να μην ήταν αυτή η στάση του και να ντράπηκε γνησίως για το ότι ξεκίνησε μια τέτοια ιστορία, προσπαθώντας να βρει ένα θύμα για να βγάλει τα νεύρα που είχε, κομποζαρισμένα με τον απαραίτητο σεξισμό, ο οποίος πάντα είναι ένα εξαίρετο όχημα απογείωσης κάθε υποτιμητικού σχολίου προς οποιονδήποτε συνάνθρωπο.

Όσοι με διαβάζουν τακτικά, γνωρίζουν. Δε μου αρέσουν οι ακρότητες στη συμπεριφορά κανενός. Δε θεωρώ ότι το “κάψιμο των σουτιέν” σε κεντρικές πλατείες έχει στην εποχή μας νόημα και δεν ψάχνω επί τούτου να βρω παντού τον σεξισμό και τις διακρίσεις. Αυτό που έχει νόημα, είναι να μιλάς με επιχειρήματα, χωρίς εκνευρισμό στη φωνή σου και να βάζεις στη θέση του τον καθένα που θα προσπαθήσει να σε υποτιμήσει λόγω του φύλου σου (όπου “φύλο” βάζετε ό,τι θέλετε). Και αυτόν, και στη συνέχεια όποιον κάνει τα στραβά μάτια, προσπαθώντας να σε “ηρεμήσει” στο πλαίσιο του απόηχου του περιστατικού.

Αν θέλετε να σπάσουν κάποτε τα στερεότυπα, ξεκινήστε από τα λεωφορεία, από τα τρόλεϊ, από τους συρμούς του μετρό, από οπουδήποτε θα βρεθεί ο οποιοσδήποτε να εκφράσει τις σεξιστικές του αντιλήψεις λεκτικά, περιμένοντας ότι εσείς θα ντραπείτε, θα λουφάξετε ή θα “υστεριαστείτε”. Μιλήστε και ο μόνος που έχει να χάσει είναι ο σεξιστής. Την επόμενη φορά που θα θέλει να υποτιμήσει κάποιον ή κάποια θα το σκεφτεί πολύ καλά.