Γιώργο Καπουτζίδη, ευτυχώς που χωράνε και τα προσωπικά σου στη Eurovision
- 16 ΜΑΙ 2022
Και τι είναι αυτό που μας μένει από τα μεγάλα θεάματα τελικά; Τα απρόοπτα, οι τούμπες επί σκηνής, τα λάθη στην ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, άντε και ο μεγάλος νικητής. Από τη Eurovision 2022 μας έμεινε το γεγονός ότι η Ελλάδα βρέθηκε για δεύτερη συνεχή χρονιά, μετά από καιρό εντός της πρώτης δεκάδας, ότι το κοινό λειτουργεί κυρίως με το συναίσθημα και καλά κάνει και έδωσε τη νίκη στην Ουκρανία που οι επιτροπές είχαν βαθμολογήσει πολύ πιο χαμηλά και το γεγονός ότι όσα χρόνια θέλει ο Γιώργος Καπουτζίδης να τη σχολιάζει εμείς θα τον υποδεχόμαστε με ανοιχτές αγκάλες. Κι ας είχε μόνο «μμμμ» να πει στον ημικτελικό για τη Σουηδία. Τα είπε όλα, ανύποπτα, με άλλον τρόπο στον μεγάλο τελικό.
Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι μας είναι απαραίτητο το χιούμορ και ο σχολιασμός του, δεν είναι μόνο η χημεία του με τη Μαρία Κοζάκου, δεν είναι μόνο το γεγονός ότι έχουμε συνδέσει το δικό του όνομα με τις βραδιές Eurovision της ΕΡΤ. Είναι γιατί αναπάντεχα, ένα του σχόλιο μπορεί να νοηματοδοτήσει διαφορετικά μία ολόκληρη Eurovision για τα δικά μας αυτιά και μάτια. Ο Γιώργος Καπουτζίδης έκανε ακριβώς αυτό, το βράδυ του τελικού της Eurovision 2022.
Τι παραπάνω είναι η Eurovision από μία γιορτή της μουσικής και της τηλεόρασης; Από μία μεγάλη διοργάνωση που όμως έχει τη δυνατότητα να προσφέρει στιγμές εθνικής υπερηφάνειας χωρίς να συνδέεται με κάποιο τρομακτικά σημαντικό επίτευγμα στους λαούς των νικητών; Τι παραπάνω είναι από ένα μεγάλο πάρτι; Είναι ένα πρόγραμμα που παρακολουθούν φανατικά ή λιγότερο φανατικά άνθρωποι κάθε ηλικίας, ένα πρόγραμμα που με κάποιον τρόπο ενώνει το κοινό. Σε αυτό το πρόγραμμα ο Γιώργος Καπουτζίδης χώρεσε μία ατάκα επί προσωπικών του θεμάτων, ξεσηκώνοντας αντιδράσεις.
«Την Πέμπτη που σχολίαζα τη Σουηδία, κάποιος μου έγραψε ότι είμαι κακιά αδερφή. Που αδερφή είμαι, αλλά είμαι καλή. Και όμορφη κι έξυπνη και πετυχημένη», είπε ο Γιώργος Καπουτζίδης σε μία ανύποπτη στιγμή του τελικού της Eurovision 2022. Κι έγινε ο γνωστός χαμός.
Οι αυθόρμητες αντιδράσεις του κοινού όπως αποτυπώθηκαν στο Twitter έδειξαν πως ευτυχώς υπάρχει φως κι ελπίδα στην άκρη του τούνελ. Σχεδόν κανέναν δεν ξένισε το σχόλιο του Γιώργου Καπουτζίδη και πολλοί ήταν εκείνοι που έσπευσαν να γράψουν φαρδύ πλατύ το respect τους στον παρουσιαστή.
Υπήρχαν βέβαια και οι άλλες φωνές. Αυτές που δεν καταλαβαίνουν γιατί πρέπει κανείς να περιαυτολογήσει εν ώρα εργασίας, μέσω του βήματος της ΕΡΤ, απευθυνόμενος σε κάθε ηλικίας και (συντηρητικής) προέλευσης τηλεθεατή που ήθελε απλά να βλέπει τη Eurovision χωρίς κανείς να ενοχλεί τη φούσκα της «κανονικότητάς» του.
Αυτές οι φωνές που θα μπορούσαν να συμπυκνωθούν στη γνωστή φράση «Δεν με νοιάζει τι κάνουν στο κρεβάτι τους, αρκεί να μην προκαλούν». Η πρόκληση όμως στην προκειμένη, είναι το κακεντρεχές σχόλιο, το τεράστιο κλισέ που κρύβει η φράση «κακιά αδερφή», το χιλιοχρησιμοποιημένο για να στηλιτεύσει χαρακτήρες, να προσβάλει, να μειώσει, να γίνει όχημα διακρίσεων.
Κι αν όχι την ώρα της Eurovision, τότε πότε; Αν όχι την ώρα που βλέπουμε στη σκηνή ανθρώπους που η προσωπική τους ιστορία ζωής έχει συχνά σημαδευτεί από τις διακρίσεις που έχουν δεχτεί, όχι μόνο λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού, αλλά και της εικόνας ή της καταγωγής τους (φετινό παράδειγμα η εκπρόσωπος της Ισπανίας Chanel), τότε πότε θα είναι καλή ώρα να μιλήσουμε για κάτι τόσο σημαντικό έστω και με μία προσωπική αφορμή;
Αν όχι την ώρα που το κοινό κάθε ηλικίας είναι συγκεντρωμένο μπροστά σε μία οθόνη να παρακολουθήσει ένα ψυχαγωγικό πρόγραμμα, τότε πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να δοθεί η πιο σωστή απάντηση σε ένα επίμονο σχόλιο μίσους; Ο Γιώργος Καπουτζίδης ναι, περιαυτολόγησε την ώρα του τελικού της Eurovision 2022, αλλά ευτυχώς που το έκανε. Γιατί από τη φετινή Eurovision, αυτό που θα μας μείνει περισσότερο είναι ο τρόπος που μέσα σε μία του φράση αποδόμησε το μίσος που μπορεί να κρύβεται σε δύο λέξεις βαλμένες δίπλα δίπλα, με μόνο σκοπό την πρόκληση πόνου.
Κι αν μη τι άλλο σε ένα πρόγραμμα ανάλαφρο, στο οποίο ο Γιώργος Καπουτζίδης δεν συμμετέχει ως δημοσιογράφος, αλλά ως σχολιαστής, που φέρει τη δική του προσωπικότητα στο πρόγραμμα εδώ και χρόνια, γιατί μας σόκαρε τόσο πολύ που ξέκλεψε λίγα δευτερόλεπτα για να μιλήσει για κάτι τόσο ευρύτερα σημαντικό από το δικό του προσωπικό βίωμα; Για ένα βίωμα που δεν είναι στην τελική καν τόσο προσωπικό, αφού αφορά μία φράση που έχουν ακούσει χιλιάδες άνθρωποι πριν από αυτόν; Αφορά μία φράση που ξεστομίζει κανείς ακόμα με μεγάλη ευκολία. Αφορά μία φράση, που πρέπει επιτέλους να μην ακούγεται πια. Το είπε κι ο ίδιος άλλωστε στη συνέχεια της φράσης του.
«Μην σοκάρεστε. Αυτά πρέπει να τα συζητάμε και να τα συζητάμε ανοιχτά. Αν δεν τα συζητήσουμε, δεν θα τα αντιμετωπίσουμε ποτέ», εξήγησε ο Γιώργος Καπουτζίδης. Και τα είπε πάλι όλα.
Όσο τα «κακιά αδερφή» μένουν αναπάντητα, όσο τολμάει ακόμα κι ένας να τα ψελλίζει στα μούτρα του άλλου πίσω από ένα πληκτρολόγιο, όσο τολμάει να τα λέει κάποιος πίσω από μία πλάτη, όσο το κάνει νομίζοντας ότι το σχόλιο του θα μένει αναπάντητο, τότε μπροστά δεν πάμε.
Στην κοινωνία μας, αυτή όπου το διαφορετικό ακόμα πολεμιέται και μπαίνει στο περιθώριο μέχρι που κάποιος επισημαίνει πόσο λάθος είναι αυτό (δες την περίπτωση του Θύμιου στον Πύργο) για να βάλουμε όλοι μαζί μπρος στην καταδίκη, στην κοινωνία μας αυτή όπου η υποκρισία βασιλεύει, αυτή που επιμένει ότι δεν έχει πρόβλημα με κανέναν αρκεί να μην την ενοχλούν, είναι τόσο σημαντικές αυτές οι ανύποπτες αφορμές για συζήτηση. Είναι τόσο σημαντικό να υπάρχει απάντηση σε τέτοια σχόλια. Κι είναι ακόμα πιο σημαντικό αυτή η απάντηση να δίνεται μέσα από μία δυνατή πλατφόρμα όπως είναι η ΕΡΤ τη βραδιά της Eurovision. Γιατί η απάντηση φτάνει ακόμα πιο μακριά.
Κι είναι άλλωστε μία απάντηση «καθυστερημένη» εδώ και χρόνια. Ο Γιώργος Καπουτζίδης χρωστούσε να τη δώσει στην ελληνική τηλεόραση. Μιλώντας για το σχόλιό του στη Eurovision ο Γιώργος Καπουτζίδης εξήγησε στο Πρωινό, το πώς χρησιμοποιώντας τη λέξη «αδερφή» ο ίδιος, κατάφερε να αποδυναμώσει την προσβολή που κρύβεται την ίδια αυτή λέξη.
«Αυτό που έκανα ήταν μια επανοικειοποίηση. Μια πληθυσμιακή ομάδα παίρνει τις μειωτικές, προσβλητικές λέξεις που λένε εναντίον της οι άλλοι, τις οικειοποιείται, τις χρησιμοποιεί η ίδια, τις βάζει η ίδια στο δικό της λεξιλόγιο και έτσι ο μειωτικός χαρακτήρας των λέξεων φθίνει. Αν εγώ πω τον εαυτό μου αδερφή και το λέω τόσο εύκολα, το να μου το πεις εσύ δεν τρέχει και τίποτα», σημείωσε ο Γιώργος Καπουτζίδης.
Στη συνέχεια αναφέρθηκε σε ένα περιστατικό του 2006, τότε που εκείνος παρουσίαζε τη Eurovision και ο Γιώργος Γεωργίου, αθλητικογράφος και παρουσιαστής, ήταν που είχε μιλήσει άκρως προσβλητικά δημόσια για εκείνον. «Αμ ο άλλος που έκανε την παρουσίαση; Τι αδερφάρα είναι αυτή ρε; Και να λέει από το μικρόφωνο: “Αχου μωρέ, η Αννούλα, βλέπουμε την Αννούλα”… Οξω π@@@@@ κι άσχημε», είχε πει μεταξύ άλλων τότε ο αθλητικογράφος.
«Το 2006, όταν παρουσίαζα την Eurovision, δέχτηκα την πιο ακραία επίθεση που έχει γίνει σε άνθρωπο της τηλεόρασης. Ένας αθλητικογράφος είχε μιλήσει στην εκπομπή του για τον τρόπο με τον οποίο παρουσίαζα της Eurovision και εννοείται είχε πει αδερφή και αδερφάρα, ότι βλέπω την Αννούλα, είχε πει όξω π@@@@@ και άσχημε και διάφορα άλλα. Αυτές οι φράσεις, στο λεξιλόγιο των νέων εκείνης της εποχής πέρασαν, έλεγαν Αννούλες τα gay παιδιά για να τα κοροϊδέψουν. Δημιούργησε μια νέα βρισιά», σημείωσε μιλώντας τώρα για το περιστατικό εκείνο ο Γιώργος Καπουτζίδης.
Ξέρεις ποια είναι η διαφορά; Ότι τότε, το 2006, κανείς δεν θεωρούσε απαραίτητο να απαντήσει σε όλες αυτές τις ασχήμιες. Κανείς δεν θεωρούσε απαραίτητο να μιλήσει για το πώς το λεξιλόγιό μας, αντί να προσπαθεί να δώσει θετικό νόημα σε αρνητικές εκφράσεις, εμπλουτίζεται με νέες λέξεις για να εκφράσουμε το μίσος μας. Είμαστε στο 2022 και πλέον μπορούμε να πούμε ότι τέτοιες φράσεις δεν έχουν χώρο ούτε στην τηλεόρασή μας, ούτε στα λεξικά μας. Είμαστε στο 2022 και πλέον οφείλουμε να μιλάμε ανοιχτά για όλα αυτά. Γιατί όπως είπε και ο Γιώργος Καπουτζίδης: «Αν δεν τα συζητήσουμε, δεν θα τα αντιμετωπίσουμε ποτέ». Εκείνος, ευτυχώς για όλους μας, το κάνει. Εμείς;
