Η Άννα Μαρία Βέλλη είναι η απόδειξη πως το skinny shaming υπάρχει

“Καλωσήρθες! Eίσαι πολύ αδύνατη, πολύ”.

Στάθηκα λοιπόν σε αυτό, γιατί είναι κάτι το οποίο μου συνέβαινε σε όλη μου τη ζωή και στο παρελθόν με επηρέαζε και πολύ χωρίς να το καταλαβαίνω. Το skinny shaming. Σκεφτείτε λίγο το πώς είναι. “Καλωσήρθες, έχεις πολύ μεγάλη μύτη, πολύ”. “Καλωσήρθες, έχεις πολύ μεγάλη περιφέρεια, πολύ”. Δεν θα τα έλεγε ποτέ κανείς, ακόμα και σε εποχές που το body shaming ήταν φουλ επιτρεπτό στον κυρίαρχο λόγο. Απλά, επειδή το να είσαι αδύνατος, είναι παραδοσιακά χρωματισμένο θετικά, το να το λες με προσβλητική χροιά, θεωρείται ακόμα εντελώς επιτρεπτό. Και εγώ που γράφω τώρα αυτές τις γραμμές, νιώθω κάπως άσχημα που το κάνω, γιατί ξέρω ότι είναι αδύνατο (see what I did there?) να με καταλάβει κανείς που δεν το έχει περάσει.

Η πρώτη φορά που σκέφτηκα να χρησιμοποιήσω το βήμα που μου δίνει το να γράφω σε ένα ΜΜΕ, για να μιλήσω για τον Γολγοθά των πολύ αδύνατων ανθρώπων (μην βαράτε), ήταν πριν από ένα χρόνο, όταν σε ένα γκρουπ που είμαι μέλος στο Facebook, μία κοπέλα πόσταρε ότι “θέλω να μοιραστώ μία σκέψη και μια καθημερινότητά μου, το skinny shaming υπάρχει και με κουράζει πάρα πολύ”. Τότε πολλά κορίτσια σχολίασαν όλα αυτά που και εγώ άκουγα καθημερινά σε όλη μου τη ζωή από συγγενείς, φίλους, γκόμενους, δασκάλους, καθηγητές, συμφοιτητές, συνάδελφους, πωλητές σε καταστήματα ρούχων, μέχρι και από περαστικούς στον δρόμο. Παρόλα αυτά, είναι δύσκολο να μιλήσεις για κάτι που οι περισσότεροι θεωρούν αστείο και ως αστείο το αντιμετωπίζουμε και εμείς που το περνάμε, και πέρασε ένας χρόνος μέχρι να αποφασίσω να γράψω τον πόνο μου, με αφορμή το φαινομενικά άκακο σχόλιο του Άρνι.

Ναι, το skinny shaming υπάρχει και ναι είναι πολύ ενοχλητικό και το ξέρω ότι για τον περισσότερο κόσμο ακούγεται αστείο, αλλά ναι σε επηρεάζει το να ακούς καθημερινά σχόλια για το πόσο αδύνατη είσαι.

Εμένα με επηρέασε ψυχολογικά κυρίως στο ότι συνεχώς είχα στο μυαλό μου ότι πρέπει να παχύνω (αλήθεια μην με μισείτε), το “ααα πάχυνες λίγο” ήταν το καλύτερο κοπλιμέντο που μπορούσε να μου κάνει κανείς, και στο ότι έπρεπε πάντα να δείχνω ότι παίρνω στην πλάκα όλα τα σχόλια που έρχονταν από όλες τις μπάντες.

Και πρακτικά με επηρέασε στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο, που φορούσα μέχρι τέλη Ιουνίου μακρυμάνικο και μακρύ παντελόνι, για να μην ακούω συνέχεια σχόλια από τους συμμαθητές μου για το πόσο λεπτά πόδια και χέρια έχω. Μέχρι τα 24 μου χρόνια, φορούσα πάντα ένα ή δύο κολάν μέσα από το παντελόνι για να φαίνονται τα πόδια μου πιο χοντρά, ιδέα που είχα πάρει από τη Σμαράγδα Καρύδη, όταν σε συνέντευξή της είχε πει πως μικρή ήταν πολύ αδύνατη και φορούσε κολάν μέσα από το παντελόνι, για τον ίδιο λόγο που θα το έκανα ύστερα και εγώ.

(Lily-Rose Depp, συνάδελφος ελλιποβαρής)

Το ότι τα σχόλια δεν με επηρέασαν ακόμα περισσότερο από το να φοράω ένα έξτρα ρουχαλάκι, ακόμα και όταν είχε φουλ ζέστη, το οφείλω στη μητέρα μου. Εκείνη ήξερε ότι τρώω κανονικά πρωί, μεσημέρι, βράδυ και ότι δεν είχα σχεδόν καθόλου παραξενιές με το φαγητό και με υπεράσπιζε πάντα μπροστά στα σχόλια άλλων. Η παραξενιά μου με το φαΐ ήταν ότι δεν μου άρεσε καθόλου το junk food και τα αναψυκτικά, ενώ αντίθετα μου άρεσαν πολύ τα όσπρια, τα λαχανικά και τα φρούτα. Επειδή βέβαια έπαιρνε συνεχώς ανησυχητικά σχόλια από τον περίγυρό μας, αλλά ακόμα και από άσχετους συνεπιβάτες στο λεωφορείο (θυμάμαι και συγκεκριμένα περιστατικά άγνωστοι να της υποδεικνύουν να με προσέχει που είμαι τόσο λεπτή), η μητέρα μου με πήγε κάποια στιγμή για εξετάσεις και όλα βγήκαν όπως τα περίμενε και ακόμη καλύτερα. Οπότε ειδικά μετά από αυτό, την έλεγε ακόμη καλύτερα και εκείνη και εγώ στους σχολιαστές μου.

Η ζωή μου σώθηκε από τα καθημερινά σχόλια γύρω στα 24, όταν μία γνωστή μου, διατροφολόγος, μου είπε ότι το μυστικό για να παχύνεις με υγιεινό τρόπο είναι να βάζεις από πάνω σε ό,τι τρως μία κουταλιά της σούπας ωμό λάδι. Μου είπε επίσης και με έκανε να νιώσω καλύτερα με τα χρόνια προσπάθειάς μου “να πάρω κανά κιλό” ότι είναι πιο δύσκολο το να παχύνεις, άμα το θέλεις και δεν μπορείς, παρά το να αδυνατίσεις, άμα το θέλεις και δεν μπορείς. Το λάδι λοιπόν σε συνδυασμό με τον μεταβολισμό μου που άλλαξε σιγά σιγά μετά τα 25, αλλά και το ότι έκανα πιο τακτικά γυμναστική, με έκανε να αποκτήσω ένα πιο ιδανικό για τα μάτια του κόσμου βάρος. Επιπλέον, πάλι μετά τα 25, απέκτησα μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον εαυτό μου και σταμάτησε να με νοιάζει όσο με ένοιαζε η γνώμη των άλλων και να με επηρεάζουν τα σχόλιά τους.

(Kaia Gerber, συνάδελφος ελλιποβαρής)

Τώρα, όσον αφορά τις διατροφικές διαταραχές, δεν είχα ποτέ. Έβλεπα ότι ήμουν πολύ αδύνατη και ήθελα πολύ να παχύνω, απλά έτρωγα ό,τι μου άρεσε μέχρι να χορτάσω εντελώς, και δεν πάχαινα (και πάλι ζητώ συγγνώμη από όλους όσους το διαβάζουν και δεν το πιστεύουν). Τα ανησυχητικά σχόλια φίλων και περαστικών, φυσικά παρέπεμπαν στο ότι ήμουν ανορεξική, όπως συχνά λένε και στην Άννα-Μαρία Βέλλη. Όταν έχεις νευρική ανορεξία (και το εξηγώ εδώ με τον πλέον απλοϊκό τρόπο, χωρίς να θέλω να το παίξω επιστήμονας) έχεις διαστρεβλωμένη εικόνα του εαυτού σου και ακόμα και να κάνεις ότι πιστεύεις αυτούς που σου λένε ότι είσαι αδύνατος και κινδυνεύει η υγεία ή και η ζωή σου, στην πραγματικότητα δεν το βλέπεις και δεν τους πιστεύεις. Επομένως και σε αυτή την περίπτωση, τα επιθετικά σχόλια του περίγυρου ενός ατόμου με διατροφικές διαταραχές, δεν το βοηθάνε καθόλου να δει την πραγματικότηα, και αυτή η διαστρεβλωμένη εικόνα της πραγματικότητας είναι που κάνει τις διατροφικές διαταραχές τόσο δύσκολα θεραπεύσιμες.

Eκεί που θέλω να καταλήξω είναι ότι το skinny shaming είναι ένα κομμάτι του bodyshaming. Σίγουρα το να σου λείπει από το αποδεκτό βάρος είναι πολύ πιο αποδεκτό από την κοινωνία, από το να υπερβαίνεις το αποδεκτό βάρος, και δεν το εξισώνω με το fat shaming. Αλλά τα σχόλια που σου κάνουν σε επηρεάζουν, ειδικά όταν είσαι μικρότερος. Και ακόμα και “δίκιο” να έχουν οι σχολιαστές -με το “δίκιο” εννοώ να έχεις όντως διατροφική διαταραχή- σίγουρα όπως είπα και πριν, δεν βοηθάνε τον ασθενή. Eκεί που θέλω να καταλήξω είναι ότι σκεφτείτε πριν ξαναπείτε σε κάποια πολύ αδύνατη “να φάει λίγο γιατί πως είναι έτσι”, γιατί δεν το παίρνει τόσο στα αστεία όσο δείχνει ότι το παίρνει.

Κεντρική φωτογραφία: Φραντζέσκα Γιαϊτζόγλου – Watkinson