Η γυναίκα 45 ετών και άνω ανήκει επιτέλους στο μέλλον της pop culture

Ο ηλικιακός ρατσισμός άλλωστε, ιδιαίτερα στις γυναίκες ηθοποιούς είναι άρρηκτα συνδεδεμένος -και- με τη βιομηχανία του θεάματος.

Όταν η Kate Winslet κέρδισε φέτος ένα Emmy για την ερμηνεία της στο Mare of Easttown, αποκάλεσε τον χαρακτήρα της μια «μεσόκοπη, ατελή, ελαττωματική μητέρα, η οποία μας έκανε όλες να νιώθουμε αληθινές».

Η 45χρονη Kate Winslet, είχε κάτι κοινό με άλλες νικήτριες της βραδιάς.

Την 47χρονη Hannah Waddingham, του Ted Lasso και την 50χρονη Julianne Nicholson από το Mare of Easttown. Την 53χρονη Gillian Anderson του The Crown και την 70χρονη Jean Smart του Hacks.

Οι γυναίκες άνω των 45 έγιναν ξαφνικά οι μεγάλες νικήτριες της μικρής οθόνης

Μέχρι πολύ πρόσφατα, οποιαδήποτε γυναίκα άνω των 40, θεωρούνταν «αρχαία» στους κύκλους του Hollywood.

Ήταν πάντα άλλωστε η κατεξοχήν βιομηχανία με εμμονή στα νιάτα.

Οι άντρες μπορούσαν πάντα να βρουν ρόλους, όποια κι αν ήταν η ηλικία τους. Αλλά οι γυναίκες εξαφανίζονταν μαγικά από την οθόνη με το που έμπαιναν στην εμμηνόπαυση.  Ή αν εμφανιζόντουσαν,  θα ήταν σε δεύτερους ρόλους, συνήθως ως εκκεντρικές γιαγιάδες, κακές πεθερές ή γεροντοκόρες θείες.

«Αν ήσουν 45, ή άνω των 50, αυτοί ήταν οι ρόλοι που θα μπορούσες να πάρεις: μια ασθενής που πεθαίνει ή μια φρικτή παρεμβατική πεθερά», σημειώνει η Susan J. Douglas καθηγήτρια Eπικοινωνίας και MME, στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, μιλώντας στους NYT.

Η ηλικία είναι ένα διάχυτο πρόβλημα, τόσο στο Hollywood όσο και στη βιομηχανία του θεάματος γενικότερα

Σε σχετική δημοσκόπηση, το 82% των ηλικιωμένων στις ΗΠΑ, ανέφεραν ότι βιώνουν ηλικιακό ρατσισμό σε τακτική βάση.

Σε αυτόν συμπεριλαμβάνεται η έκθεσή τους σε μηνύματα και αστεία, που υποδηλώνουν ότι οι ηλικιωμένοι δεν είναι ελκυστικοί ή επιθυμητοί.

Σύμφωνα με την ίδια δημοσκόπηση, οι γυναίκες αντιμετώπισαν μεγαλύτερο ηλικιακό ρατσισμό σε σχέση με τους άνδρες.

Ωστόσο, η στάση των ηλικιωμένων απέναντι στη γήρανση ήταν αρκετά θετική. Το 88% ανέφερε ότι αισθάνεται πιο άνετα με τον εαυτό τους, καθώς μεγαλώνει.

Μια έκθεση του Ινστιτούτου Geena Davis για το Φύλο και τα ΜΜΕ, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ακόμη και τώρα, υπάρχει έλλειψη ρόλων για μεγαλύτερες σε ηλικία ηθοποιούς.

Ταυτόχρονα, οι υπάρχοντες ρόλοι απεικονίζουν τις γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας, ως γεροντοκόρες, αφοσιωμένες νοικοκυρές, στρυφνές ή αδύναμες.

Στις ταινίες που σημείωσαν τις υψηλότερες εισπράξεις το 2019, σε Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία και  Ηνωμένες Πολιτείες, δεν υπήρχαν γυναίκες πρωταγωνίστριες άνω των 50 ετών. Την ίδια στιγμή, μόλις το 1/4 των χαρακτήρων άνω των 50, ήταν γυναίκες.

Μόνο το 1/4 των ταινιών πέρασε αυτό που η έκθεση αποκαλούσε The Ageless Test.

Αυτό σημαίνει ότι οι ταινίες είχαν έναν γυναικείο χαρακτήρα άνω των 50 ετών, σημαντικό για την πλοκή και παρουσιαζόμενο με εξανθρωπιστικούς και όχι στερεοτυπικούς τρόπους.

Αέρας αλλαγής για τον ηλιακό ρατσισμό στη βιομηχανία του θεάματος

Είναι πιθανό ότι οι φετινές νικήτριες των βραβείων Emmy, να είναι ένα σημάδι αλλαγής των καιρών. Αλλαγής δημογραφικών στοιχείων και αλλαγής των γενικών προτιμήσεων.

Βρισκόμαστε άλλωστε στη μέση μιας δημογραφικής επανάστασης.

Από το 2019, υπήρχαν μόλις 72 εκατομμύρια baby boomers και πάνω από 65 εκατομμύρια άτομα από την γενιά X.

Υπάρχουν περισσότερες γυναίκες άνω των 50 ετών από ποτέ στην κοινωνία μας. Και εκατομμύρια από αυτές, δεν είναι έτοιμες να αποσυρθούν από την καριέρα τους. Θέλουν να  κάνουν κι άλλα πράγματα εκτός από baby sitting στα εγγόνια τους.

Η ποπ κουλτούρα αγκαλιάζει τις γυναίκες κάθε ηλικίας

Ο δημογραφικός παράγοντας, είναι μόνος ένας από τους λόγους που οι απεικονίσεις μεγαλύτερων γυναικών στην ποπ κουλτούρα βελτιώνονται επιτέλους. Τόσο σε αριθμό όσο και σε έκταση.

Γυναίκες άνω των 45 εμφανίζονται επιτέλους ως πρωταγωνίστριες σε περίπλοκους ρόλους. Μερικές φορές μάλιστα, τους καλύτερους ρόλους της καριέρας τους.

Η Robin Wright, ήταν 46 ετών όταν έκανε το ντεμπούτο της στην επιταχυμένη σειρά του Netflix, House of Cards, ως ο ψυχρός εγκέφαλος του πιο ισχυρού ζευγαριού των ΗΠΑ. Λίγο αργότερα, το Grace and Frankie, με την Jane Fonda και την Lily Tomlin, σημείωσε τεράστια επιτυχία και είναι πλέον η μακροβιότερη πρωτότυπη σειρά του Netflix.

Olivia Colman (The Crown), Reese Witherspoon και Jennifer Aniston (The Morning Show), Nicole Kidman (Big Little Lies, The Undoing). H λίστα μεγαλώνει.

Όλες πρωταγωνιστούν σε σειρές με σταθερά επιτυχημένο περιεχόμενο, το οποίο έχει απήχηση και σε ένα νεότερο κοινό.

Σειρές όπως αυτές, επιτρέπουν στις γυναίκες ηθοποιούς που κάποτε είχαν λιγότερες ευκαιρίες εργασίας, να εξερευνήσουν νέα μέρη στις υποκριτικές τους ικανότητες.

Σκέψου π.χ τη βραβευμένη με Όσκαρ ερμηνεία της Frances McDormand στο Nomadland ή τον αναγνωρισμένο ρόλο της Winslet στο Mare of Easttown.

Και οι δύο ήταν ρόλοι, μακριά από τα πρότυπα του Hollywood.

«Οι σπουδαίες ηθοποιοί απολαμβάνουν το να μην είναι λαμπερές και να μην προσπαθούν να δείχνουν 20», σημειώνει σχετικά η Δρ. Douglas. «Φαίνονται στην ηλικία τους και είναι περήφανες να δουλεύουν με αυτή την εικόνα».

Ξαφνικά οι γυναίκες γιορτάζονται για το γεγονός ότι αγκαλιάζουν την ηλικία τους. Ή όπως λέει ο χαρακτήρας της Angela Bassett στο Otherhood: «Ξέρεις τι είναι πραγματικά αντιγηραντικό; Ο θάνατος. Ας είμαστε χαρούμενες που γερνάμε».

Ο μακρύς δρόμος της αλλαγής

Όλες αυτές είναι γυναίκες που βρίσκονται ακόμα στην ακμή της καριέρας τους και δεν είναι έτοιμες ή αρκετά μεγάλες για να παίξουν απλώς μια γιαγιά.

Αυτό δεν σημαίνει ότι ο ηλικιακές διακρίσεις θα εξαφανιστούν ή ότι οι αισθητικές επεμβάσεις προσώπου, θα γίνουν ξαφνικά παρωχημένες. Ούτε ότι υπάρχει κάτι κακό στο να παίζεις τη γιαγιά.

Βρισκόμαστε σε μια πραγματική στιγμή καμπής, η οποία δεν έρχεται χωρίς περιορισμούς.

Από τη μία πλευρά, υπάρχουν περισσότερες ηλικιωμένες διασημότητες και δημόσια πρόσωπα που είναι εκεί έξω αγκαλιάζοντας την ηλικία τους, ενώ την ίδια στιγμή εξακολουθούμε να έχουμε στερεότυπα για ηλικιωμένους.

Από την άλλη, οι περισσότεροι από τους ρόλους είναι στρέιτ, λευκές γυναίκες.

Χρειαζόμαστε επειγόντως περισσότερες αναπαραστάσεις ηλικιωμένων έγχρωμων γυναικών. Hλικιωμένων queer γυναικών. Hλικιωμένων γυναικών της εργατικής τάξης, καθώς και περισσότερες ιστορίες ισχυρής γυναικείας φιλίας.

Ας ελπίσουμε ότι μέχρι τα επόμενα κινηματογραφικά ή τηλεοπτικά βραβεία, θα έχουμε περισσότερες.